Ο κατοχικός εμφύλιος πόλεμος, ως γνωστόν, ξεκίνησε το 1943 στην κατεχόμενη Ελλάδα με στόχο τον έλεγχο των πολιτικών εξελίξεων την επαύριον της απελευθέρωσης, πριν καν αυτή συμβεί. Η μάχη της Νεράιδας, στις 31 Οκτωβρίου 1943, αποτέλεσε από τη μία την πλέον κρίσιμη στιγμή για την επιβίωση του ελληνικού αντάρτικου από τις στοχευμένες επιθέσεις των Γερμανών και από την άλλη την κορύφωση του κατοχικού εμφυλίου που εξαπέλυσε ο ΕΛΑΣ κατά πάντων. Οι Γερμανοί με τη στάση τους αλλά και με την προπαγάνδα τους σκόπιμα άφηναν να διαρρεύσει ότι εντός Οκτωβρίου θα εγκατέλειπαν την Ελλάδα. Ο ΕΛΑΣ, ήδη από τα τέλη Σεπτεμβρίου, είχε ως δεδομένη την απόσυρση των Γερμανών και με απόφαση του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ κατέληξε στην εξαπόλυση γενικευμένου εμφύλιου πολέμου, ώστε να μην επικρατήσει η «αντίδραση» στην ελεύθερη Ελλάδα.
Με πρόταση του Βελουχιώτη, που υιοθετήθηκε από το Πολιτικό Γραφείο του Κόμματος, όσες οργανώσεις αρνούνταν να συνταχθούν με τους σκοπούς του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ θα διαλύονταν και θα χαρακτηρίζονταν «αντιδραστικές». Οι Γερμανοί από τη μεριά τους με την αναδιάταξη και τη συγκέντρωση των δυνάμεών τους έδιναν την εντύπωση ότι προετοιμάζονταν για αποχώρηση. Σκοπός τους ήταν να οξύνουν τις διαφορές μεταξύ του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ για να προκληθεί εμφύλιος πόλεμος μεταξύ τους, που θα τους επέτρεπε να αντιμετωπίσουν την απόβαση των Βρετανών που θεωρούσαν δεδομένη μεταξύ 15-18 Οκτωβρίου. Ακολούθως θα εκκαθάριζαν τις δύο οργανώσεις με συντονισμένες επιθέσεις. Η παρούσα μονογραφία έχει στόχο να καλύψει κενά στη σχετική βιβλιογραφία για τη σημαντικότερη μάχη του κατοχικού εμφυλίου και να συμβάλλει περισσότερο στην έρευνα της περιόδου.
Ιωάννης Β. Αθανασόπουλος (Συγγραφέας)
Ο Ιωάννης Β. Αθανασόπουλος γεννήθηκε το 1987 στην Καστοριά. Σπούδασε ιστορία στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ασχολείται πρωτίστως με την περίοδο 1941-1945 και έχει γράψει δέκα βιβλία ιστορίας. Κύριο αντικείμενο μελέτης του είναι η οργάνωση του ΕΔΕΣ και η προσωπικότητα του Ναπολέοντα Ζέρβα. Έχει επιμεληθεί δύο βιβλία σχετικά με την εθνική αντίσταση ενώ έχει δημοσιεύσει πολλά κείμενά του σε ιστορικά περιοδικά και εφημερίδες.
Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών από το 2022 και έχει γράψει, ως βιογράφος του Ζέρβα και συγγραφέας της ιστορίας του ΕΔΕΣ, τη συγγραφή των κειμένων που βλέπει και ακούει ο επισκέπτης στο Μουσείο Ναπολέοντα Ζέρβα – Παράρτημα του Πολεμικού Μουσείου στο Μεταξουργείο. Επιπλέον, έχει ερευνήσει το αδημοσίευτο αρχείο του Ναπολέοντα Ζέρβα στο Πολεμικό Μουσείο και έχει συνεπιμεληθεί, ως ειδικός, την έκδοση του λευκώματος Προσωπικό αρχείο αρχηγού ΕΔΕΣ Στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα (περιόδου 1942-1944), Αθήνα 2023.
(Πηγή: “Εκδόσεις Eurobooks”, 2024)
