Η παρακμή και η άνοδος της δημοκρατίας

Ενώ τα ιστορικά έργα που διερευνούν την εμφάνιση της δημοκρατίας εστιάζονται κατά κανόνα στην αρχαία Ελλάδα και στην προαναγεννησιακή Ευρώπη, Η παρακμή και η άνοδος της δημοκρατίας υιοθετεί έναν παγκόσμιο ορίζοντα έρευνας και αντλεί στοιχεία από όλες τις εποχές και τις ηπείρους για να δείξει ότι η ιστορία της δημοκρατίας είναι πολύ πιο πλούσια και πολύ πιο σύνθετη: μορφές δημοκρατικής λειτουργίας εντοπίζονται σε πολλούς τόπους, σε πολύ διαφορετικές εποχές, από την προκολομβιανή Αμερική ώς την αρχαία Μεσοποταμία και την προαποικιακή Αφρική. Ο David Stasavage υποστηρίζει ότι, σε μια πρώιμη φάση, η δημοκρατία, σε ποικίλες μορφές, αποτελούσε το ισχυρότερο υπόδειγμα σε όλο τον κόσμο· το να κατανοήσουμε πώς και γιατί άνθησε, αλλά και γιατί έπεσε σε παρακμή, σε διάφορους τόπους, μας βοηθά να εμβαθύνουμε στην ιστορία των πολιτειακών θεσμών και να δούμε επίσης υπό διαφορετικό πρίσμα πώς λειτουργούν οι σύγχρονες δημοκρατίες αλλά και να προβλέψουμε την εξέλιξή τους. Εξετάζοντας παραδείγματα που απλώνονται σε χιλιετίες ιστορίας, συνδέει την εμφάνιση της δημοκρατίας με περιοχές όπου τα κράτη ήταν αδύναμα: όπου δεν υπήρχαν ισχυροί κεντρικοί κρατικοί θεσμοί, όπως η γραφειοκρατία, οι κυβερνώντες είχαν ανάγκη τη συναίνεση των υπηκόων τους για να κυβερνήσουν· όπου οι κεντρικοί θεσμοί ήταν ισχυροί, όπως στην Κίνα ή στη Μέση Ανατολή, η συναίνεση ήταν λιγότερο αναγκαία και επικρατούσε το μοντέλο του συγκεντρωτισμού. Ο Stasavage διερευνά επίσης τη μετάβαση από την πρώιμη στη νεότερη και σύγχρονη δημοκρατία δείχνοντας ότι προέκυψε ως μια προσπάθεια να συνδυαστεί ο λαϊκός έλεγχος με ένα ισχυρό κράτος σε μεγάλες επικράτειες. Η δημοκρατία ήταν και είναι ένα πείραμα που εξελίχθηκε και εξελίσσεται σε όλο τον κόσμο — και ο μετασχηματισμός της δεν έχει σταματήσει.

David Stasavage (Συγγραφέας)

Ο David Stasavage (Ντέιβιντ Στάσαβατζ) είναι κοσμήτορας Κοινωνικών Επιστημών και καθηγητής της έδρας Julius Silver στο Τμήμα Πολιτικής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, καθώς και επισκέπτης καθηγητής στη Νομική Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου. Είναι εκλεγμένος εταίρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών. Εκτός από το The Decline and Rise of Democracy: A Global History from Antiquity to Today (Princeton University Press, 2020), έχει μεταξύ άλλων εκδώσει τα έργα Taxing the Rich: A History of Fiscal Fairness in the United States and Europe (Princeton, 2016) και States of Credit: Size, Power, and the Development of European Polities (Princeton 2011). (Πηγή: “Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης”, 2022)

 

Αλέξανδρος Μανωλάτος (Μεταφραστής)

 

Παναγιώτης Σουλτάνης (Επιμέλεια)

 

Γιάννης Γκλαρνέτατζης (Επιμέλεια)

Ο Γιάννης Γκλαρνέτατζης γεννήθηκε στις Σέρρες το 1967. Από το 1985 ζει στη Θεσσαλονίκη. Έχει σπουδάσει φυσική, αλλά ασχολείται με την ιστορία, ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης. Επιμελήθηκε το αφιέρωμα για τη νεοτουρκική επανάσταση “Γιασσασίν Χουριέτ” στο ένθετο “Εντός Εποχής” της εφημερίδας “Εποχή” (14.9.2008), ενώ έχει γράψει το μακροσκελές άρθρο: “Επιτέλους η Ελλάς ΄είναι κι αυτή δύναμις΄: Η αιγυπτιακή επανάσταση, η βρετανική ιμπεριαλιστική επέμβαση και η ελληνική συμμετοχή σ’ αυτήν (1881-82)”, το οποίο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα alterthess.gr. Κατά καιρούς οργανώνει βόλτες στην ιστορία της πόλης, υπό τον τίτλο “Μνήμη – Λήθη + Περιήγηση”. Υπήρξε συνεργάτης της εφημερίδας “Θεσσαλονίκη” (στην περιοδική έκδοση Χίλια Δέντρα και στη στήλη “Θερμόμετρο”), έχει δημοσιεύσει κείμενα στις εφημερίδες “Εποχή” και “Πριν”, καθώς και στα περιοδικά “Οικοτοπία” και “Αρνούμαι” και σε διάφορα άλλα έντυπα. Έχει μεταφράσει τα βιβλία του Murray Bookchin, “Προς μια οικολογική κοινωνία” (Παρατηρητής, 1994) και “Τα όρια της πόλης” (Παρατηρητής, 1996), ενώ κυκλοφορεί το λογοτεχνικό του αφήγημα “Οι πρώτες γιορτές στην Αμαλικάνδη” (Πανοπτικόν, 2008). Αντιρρησίας συνείδησης με ενεργή συμμετοχή στα κοινωνικά κινήματα (οικολογικό, αντιρατσιστικό, ειρηνιστικό, γυναικείας απελευθέρωσης, ανθρωπίνων δικαιωμάτων). Από το 2009 αντιπρόεδρος και από το 2013 πρόεδρος του Σωματείου Υπαλλήλων Βιβλίου-Χάρτου Νομού Θεσσαλονίκης.