Η πείνα

“Το βιβλίο μου είναι μια προσπάθεια να περιγράψω την περίεργη ζωή του νου, τα μυστήρια της ψυχής σε ένα κορμί που πεινάει”. Κνουτ Χάμσουν Τοποθετημένη στη Χριστιανία (σημερινό Όσλο) στα τέλη του 19ου αιώνα, η Πείνα περιγράφει τις προσπάθειες του ανώνυμου ήρωα, που πασχίζει να επιβιώσει γράφοντας άρθρα για εφημερίδες, τα οποία θα του επιτρέψουν να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες του -να φάει και να κοιμηθεί- με αξιοπρέπεια. Δεν τα καταφέρνει πάντα· με την κοινωνική, φυσική και πνευματική του κατάσταση σε διαρκή εξασθένηση, περιπλανιέται στους δρόμους, βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στην παράνοια. Ο πεινασμένος συγγραφέας μάταια προσπαθεί να διατηρήσει τον σεβασμό προς την έννοια “Άνθρωπος”, προς τον εαυτό του και προς τους άλλους, αφού το στομάχι του τον υποχρεώνει σε παραχωρήσεις για τις οποίες μετανιώνει, γεμίζοντας άλλοτε ενοχές και άλλοτε αδικαιολόγητη αυτοεκτίμηση. Αυτό που τον κρατάει να μη διαλυθεί είναι το κάτισχνο κορμί του, που σε μεγάλο βαθμό καθορίζει επίσης και τη συμπεριφορά του μυαλού του. “Ο ήρωας του Χάμσουν απαλλάσσεται συστηματικά από κάθε είδους πίστη σε κάθε είδους σύστημα και τελικά, μέσω της πείνας την οποία επιβάλλει στον εαυτό του, φτάνει στο τίποτα. Τίποτα δεν τον στηρίζει ώστε να συνεχίσει την πορεία του, κι όμως αυτός εξακολουθεί να προχωρά. Προχωρά κατευθείαν στον 20ό αιώνα”. (από την εισαγωγή του Paul Auster)

Knut Hamsun (Συγγραφέας)

Κνουτ Χάμσουν ψευδώνυμο του Κνουτ Πέντερσον (Knut Pederson). Γεννήθηκε στο Γκάρμοστραετ που βρίσκεται κοντά στο Λομ το 1859 και πέθανε στο Νέρχελμ, κοντά στο Γκρίμσταντ το 1952. Νορβηγός μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής, κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας (1920). Υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία της νεορομαντικής εξέγερσης του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα και πέτυχε με το έργο του να ανακόψει την τάση προς τον έντονο νατουραλισμό στο μυθιστόρημα, όπου και διακρίθηκε. Γόνος αγροτικής οικογένειας έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια σ΄ ένα ψαροχώρι στο Χάμαρεϊ του Νόρλαντ, υπό την τυραννική επίβλεψη του θείου του. Σε ηλικία 15 ετών άρχισε τη μεγάλη περιπλάνησή του διασχίζοντας τη Νορβηγία και ασκώντας διάφορα επαγγέλματα. Με τον ίδιο τρόπο περιπλανήθηκαν δύο φορές στις ΗΠΑ (Β. Ντακότα, 1882, Σικάγο, 1886). Τα χρόνια αυτά ουσιαστικά φυτοζωούσε, ενώ παράλληλα διάβαζε πολύ. Το 1888 επέστρεψε στην Ευρώπη και εγκαταστάθηκε στην Κοπεγχάγη, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος και ιδιωτικός δάσκαλος. Με το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημά του “Η πείνα” (1890), πάνω στη στέρηση, την αποξένωση αλλά και τις εσωτερικές ψυχικές παρορμήσεις, έγινε ευρύτερα γνωστός, και την ίδια επιτυχία γνώρισαν όλα τα επόμενα μυθιστορήματά του. Μετά την απονομή του βραβείου Νόμπελ, το 1920, κλείστηκε στον εαυτό του, προσπαθώντας να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Ωστόσο, το όνομά του αμαυρώθηκε, τη δεκαετία του ΄30, καθώς υπό την επίδραση της συμπάθειας που έτρεφε προς τον Νίτσε και τους Γερμανούς και του έντονου αντισημιτισμού του, εξέφρασε ανοιχτά την υποστήριξή του προς τον Χίτλερ -παρόλο που ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι τα αισθήματά του ήταν περισσότερο αντιβρετανικά και λιγότερο φιλοχιτλερικά-, τάχθηκε υπέρ του εθνικοσοσιαλισμού και απομονώθηκε από τους συμπατριώτες του. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο παραπέμφθηκε σε δίκη, εγκλείστηκε σε ψυχιατρείο, αντί να φυλακιστεί, και τα περιουσιακά του στοιχεία κατασχέθηκαν. Πέθανε πάμπτωχος το 1952. Μετά το θάνατό του, η μνήμη του Χάμσουν αποκαταστάθηκε και σήμερα συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους σύγχρονους συγγραφείς.

 

Δ. Παπαγρηγοράκης (Μεταφραστής)