Η σταχτιά γυναίκα

Η Σταχτιά γυναίκα Το πρώτο θεατρικό έργο του Χρηστομάνου είναι το συμβολιστικό ονειρόδραμα Die graue Frau, που θα μεταφραστεί τριανταέξι χρόνια αργότερα και στα ελληνικά. Η σταχτιά γυναίκα είναι ένα μονόπρακτο σε έξι σκηνές, επενδυμένο με τέσσερα πρελούδια του Σοπέν (τα υπ. ’ αριθμό 3, 15 και 20, στην αρχή, και 4, στο τέλος), με εκτενείς μονολόγους, με αφηγηματικά και περιγραφικά εδάφια, λεπτομερείς σκηνικές οδηγίες, ακόμα και επεξηγηματικά χωρία του συγγραφέα και εντοπίζεται ένα ευρύ αυτοβιογραφικό υπόστρωμα. Ένα νεαρό ζευγάρι κάθεται μπροστά στο παράθυρο του αρχοντικού σπιτιού του ρεμβάζοντας το ηλιοβασίλεμα. Συνομιλούν για την εσωτερική επικοινωνία των φυτών και τη σχέση της ζωής με το όνειρο· όταν η συζήτηση στρέφεται σε προσωπικά ζητήματα, φανερώνεται μια βαθιά υπαρξιακή θλίψη που διακατέχει την Αγλαΐα και εκδηλώνεται με έντονες ψυχικές μεταπτώσεις, με σκοτεινά προαισθήματα, με αντιδράσεις σχεδόν νευρωτικές. Αυτό που διαλύει τα σύννεφα είναι η αναφορά στο παιδί τους, που αντιπροσωπεύει την ομορφιά της σχέσης τους. Μαζί όμως με το παιδί, αναφέρεται και μια παράξενη γυναίκα, που την αποκαλούν «σταχτιά» και που θα αναλάβει τη φύλαξη του παιδιού. Η ίδια είναι χήρα και έχει χάσει το δικό της παιδί, όταν από δικό της λάθος έπεσε από το τέταρτο πάτωμα και σκοτώθηκε.

Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (Συγγραφέας)

Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867-1911) Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του πανεπιστημιακού Αθανάσιου Χρηστομάνου. Εξαιτίας ενός ατυχήματος που είχε σε παιδική ηλικία έπασχε από κύφωση, ασθένεια που επηρέασε καθοριστικά την ψυχοσύνθεσή του. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διέκοψε όμως τις σπουδές του το 1887 και έφυγε για σπουδές Φιλολογίας στη Βιέννη. Το 1891 αναγορεύτηκε διδάκτωρ στο πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ και διορίστηκε δάσκαλος ελληνικών και συνοδός της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισσάβετ, θέση την οποία διατήρησε ως το 1893 συνεχίζοντας παράλληλα τις μελέτες του. Το καλοκαίρι του 1892 ασπάστηκε το καθολικό δόγμα κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στη βιβλιοθήκη του Βατικανού και ακολούθησαν πέντε μήνες μοναστικής ζωής (από το Νοέμβριο του 1892 ως το Μάρτιο του 1893) στο Μόντε Κασσίνο. Από το 1895 ως το 1899 παρέμεινε στη Βιέννη, όπου πραγματοποίησε πανεπιστημιακή καριέρα, αρχικά ως λέκτορας της ελληνικής γλώσσας και στη συνέχεια ως καθηγητής στο Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών. Έφυγε από τη Βιέννη έχοντας αποκτήσει τον τίτλο του Βαρώνου-Ιππότη του τάγματος του Αγίου Ιωσήφ και δημοσιεύσει δύο έργα στα γερμανικά: την ποιητική συλλογή Orphische Lieder και το δράμα Die graue Frau, και τα δυο έντονα επηρεασμένα από το ρεύμα του συμβολισμού. Λόγος της αναχώρησής του από τη Βιέννη σε μια περίοδο κατά την οποία είχε αρχίσει να γίνεται γνωστός στους εκεί λογοτεχνικούς κύκλους ήταν η δημοσίευση του έργου του Tagebucher. Ο Χρηστομάνος δημοσίευσε το έργο μετά το φόνο της Ελισσάβετ από έναν Ιταλό αναρχικό στη Γενεύη, γεγονός που προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της Αυλής και την παραίτησή του από το Πανεπιστήμιο. Ταξίδεψε στη Γαλλία και την Ιταλία και εγκαταστάθηκε το Νοέμβριο του 1901 στην Αθήνα, όπου ίδρυσε τη Νέα Σκηνή, θίασο που συνέβαλε ουσιαστικά στην ανανέωση της ελληνικής σκηνικής πράξης. Οι σημαντικές οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε τον ανάγκασαν να παραιτηθεί από την προσπάθειά του το 1905 και να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Το 1908 κυκλοφόρησε στα ελληνικά το έργο του για την Ελισσάβετ με τίτλο “Το βιβλίο της αυτοκράτειρας Ελισσάβετ”. Σελίδες ημερολογίου με πρόλογο του Μ. Μπαρρές και άρχισε να δημοσιεύει σε συνέχειες το μυθιστόρημα “Η κερένια κούκλα” στην εφημερίδα Πατρίς. Την ίδια χρονιά ο θίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη ανέβασε χωρίς επιτυχία το έργο του “Τα τρία φιλιά”. Πέθανε στην Αθήνα το 1911.

 

Ασπασία Χαραλαμπάκου (Μεταφραστής)