Η φόνισσα

Διαβάζοντας αυτήν τη “Φόνισσα”, θα νιώσετε αναγνώστες επαρκείς, μελετητές της με ιδιότητες και κύρος. Θα αισθανθείτε και θα διαπιστώσετε όλη την απαιτούμενη αναγνωστική διέγερση, εμβαθύνοντας ταυτόχρονα σ’ αυτό το κορυφαίο έργο της νεοελληνικής πεζογραφίας, στην πιο διαχρονική δημιουργία του Παπαδιαμάντη, έτσι όπως την ανέδειξε και την καθιέρωσε η ίδια η ζωή. Αυτή η “Φόνισσα” δεν περιγράφει απλώς: εισχωρεί σε κάθε κύτταρο -ορατό ή μη- της πανθομολογούμενης και τωόντι αειθαλούς παπαδιαμαντικής μαγείας. Θα συζητήσετε, θα διαλογιστείτε με τον δημιουργό της και, ενώπιοι ενωπίω, θα κρίνετε κι εσείς οι ίδιοι για όλα όσα αφορούν την αληθινή φύση του ανθρώπινου όντος και του περιβάλλοντός του. Η φόνισσα Φραγκογιαννού δεν υπόσχεται απλώς. Είναι τόσο ζωντανή, διηνεκής και υπερκείμενη, ώστε σας περιμένει να την αφουγκραστείτε και να την επεξεργαστείτε εντός σας, με τη δική σας πρόσληψη περί αθωότητας και αμαρτίας, περί εγκλήματος και κολασμού από κτίσεως κόσμου. Συμμεριστείτε την ή απορρίψτε την εσείς ως αναγνώστες της, με τις δικές σας αντιλήψεις και αξίες. Είναι απολύτως δεκτική σε αυτά η ηρωίδα του Παπαδιαμάντη, σε όλα όσα διαλαμβάνει η μελέτη και η κατανόησή της.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Συγγραφέας)

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 3 Μαρτίου του 1851 και ήταν γιος του ιερέα Αδαμάντιου Εμμανουήλ και της Αγγελικής κόρης Αλεξ. Μωραϊτίδη. Τελείωσε το δημοτικό και τις δύο πρώτες τάξεις του ελληνικού σχολείου στη Σκιάθο. Φοίτησε σε σχολείο της Σκοπέλου, του Πειραιά και τελικά πήρε απολυτήριο Γυμνασίου από το Βαρβάκειο το 1874. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ όπου όμως ποτέ δεν αποφοίτησε, ενώ γράφει το πρώτο λυρικό του ποίημα για τη μητέρα του. Έμαθε αγγλικά και γαλλικά μόνος του. Για να ζήσει έκανε ιδιαίτερα μαθήματα και δημοσίευε κείμενα και μεταφράσεις στις εφημερίδες. Τον Ιούλιο του 1872 ακολούθησε το μοναχό Νήφωνα στο Άγιο Όρος, όπου έμεινε μερικούς μήνες, αλλά διαπίστωσε ότι δεν του ταίριαζε το μοναχικό σχήμα. Ωστόσο δεν έλειπε ποτέ από τον κυριακάτικο εκκλησιασμό στον Άγιο Ελισσαίο στο Μοναστηράκι, όπου έψελνε ως δεξιός ψάλτης. Το 1879 δημοσιεύει το μυθιστόρημα η “Μετανάστις” στην εφημερίδα “Νεόλογος”. Το 1882 άρχισε να δημοσιεύει το μυθιστόρημά του “Οι έμποροι των Εθνών” στην εφημερίδα “Μη χάνεσαι”. Το 1884 άρχισε να δημοσιεύει στην “Ακρόπολη” το μυθιστόρημά του “Γυφτοπούλα”, όπου από το 1892 ως το 1897 εργάζεται ως τακτικός συνεργάτης. Από το 1902 ως το 1904 μένει στη Σκιάθο απ’ όπου δημοσιεύει τη “Φόνισσα”. Το έργο του περιλαμβάνει περίπου 180 διηγήματα και νουβέλες που αναφέρονται στις φτωχές τάξεις της Αθήνας και της Σκιάθου και ελάχιστα ποιήματα θρησκευτικού περιεχομένου. Στις 13 Μαρτίου 1908 γιορτάζεται στον “Παρνασσό” η 25ετηρίδα του στα ελληνικά γράμματα, υπό την προστασία της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη. Αμέσως μετά επιστρέφει στην πατρίδα του όπου και μένει ως το τέλος της ζωής του. Πεθαίνει το ξημέρωμα της 3ης Ιανουαρίου του 1911 από πνευμονία.

 

Κώστας Σ. Σταμάτης (Επιμέλεια)

Ο Κώστας Σ. Σταμάτης (1956-2021) εργάστηκε ως συντάκτης, ανθολόγος και επιμελητής εκδόσεων.