Θα φτύσω στους τάφους σας

Τον Νοέμβριο του 1946 ένας Παριζιάνος εκδότης εκδίδει το μυθιστόρημα ενός αγνώστου, ονόματι Βέρνον Σάλιβαν, με τη διευκρίνηση: “μετάφραση από τα αμερικανικά, Μπορίς Βιάν”. Το “Θα φτύσω στους τάφους σας” θα προκαλέσει αμέσως σκάνδαλο και σύντομα θα γίνει ένα από τα γνωστότερα long sellers του εικοστού αιώνα. Σ’ αυτό συνέβαλε η ερωτική-σαδιστική τέχνη του “μεταφραστή” του, η μήνυση για προσβολή των χρηστών ηθών που υπέβαλε εναντίον του ένας πουριτανικός σύλλογος και, τέλος, ένα πραγματικό έγκλημα πάθους, όπου ο δολοφόνος άφησε, ως υπογραφή δίπλα στο πτώμα της ερωμένης του, ένα αντίτυπο του βιβλίου! Το θέμα του βιβλίου είναι πολύ γνωστό: ένας νέγρος εκδικείται το λιντσάρισμα του αδερφού του βιάζοντας και σκοτώνοντας λευκές Αμερικανιδούλες (ο αδερφός του ενοχοποιήθηκε άδικα με την ψευδή κατηγορία του βιασμού). Η φήμη του βιβλίου συνδέεται κυρίως με την ικανότητα του συγγραφέα να ενεργοποιήσει επιδέξια διάφορα στερεότυπα αμερικανικής γραφής (όπως το θρίλερ ή το pulp fiction), κινηματογραφικές τεχνικές (όπως της υποκειμενικής κάμερας), καθώς και κοινωνικά στερεότυπα της αμερικανικής μυθολογίας: σκληρά αρσενικά, που πίνουν και σκοτώνουν με ευκολία, διασταυρώνονται σε μια καταιγιστική δράση με ανδροφάγα σαγηνευτικά θηλυκά. Και, όλα αυτά, μέσα σ’ έναν άγριο ρυθμό, που ενσωματώνει επιτυχημένα το μπιτ της Dixieland τζαζ. Μέσα από αυτές τις επιλογές το βιβλίο χειρίζεται με σοφία το θέμα της κοινωνικής αδικίας, και κατ’ επέκταση της αυτοδικίας, ενώ παράλληλα, σε ένα δεύτερο, ψυχολογικό επίπεδο, υπογραμμίζει με δραματικό τρόπο την υπόγεια συγγένεια που συνδέει τον θύτη με το θύμα, όταν τις συνθήκες της επαφής τους υπαγορεύει η κοινωνική βία. Το “Θα φτύσω στους τάφους σας”, ένα από τα πιο “θυμωμένα” και αντιρατσιστικά βιβλία που γράφτηκαν ποτέ, είναι ένα λαχανιασμένο μπλουζ, που αναμειγνύει τη σεξουαλική φαντασίωση με τη βαθύτερη αγωνία της ύπαρξης.

Boris Vian (Συγγραφέας)

Γόνος γαλλικής αστικής οικογένειας, ο Μπορίς Βιαν γεννήθηκε το 1920 στη Βιλ ντ’ Αβρέ, στα περίχωρα του Παρισιού. Τα πρώτα αμέριμνα παιδικά του χρόνια ακολουθεί η οικονομική καταστροφή της οικογένειας και οι επιπτώσεις της, το καρδιακό νόσημα από το οποίο θα υποφέρει όλη του τη ζωή και τα δυσοίωνα μηνύματα του επερχόμενου πολέμου, τον οποίο ο Βιαν θα ζήσει στα μετόπισθεν. Εφοδιασμένος με γερή κλασική και μουσική παιδεία, ο Βιαν σπούδασε και εργάστηκε ως μηχανικός, αλλά ταυτόχρονα υπήρξε μυθιστοριογράφος, ποιητής, τραγουδοποιός, μεταφραστής, χρονικογράφος, ηθοποιός, ζωγράφος, μουσικός, φανατικός της τζαζ, τρομπετίστας. Γνωστός, τα πρώτα χρόνια της Απελευθέρωσης και του υπαρξισμού, ως “ο πρίγκιπας του Σαιν-Ζερμαίν-ντε Πρε”, συγχρωτίστηκε με τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ και τον Ρεημόν Κενώ και έπαιξε στο Hot Club de France και στο Tabou. Μεταξύ άλλων, έγραψε το “Φθινόπωρο στο Πεκίνο”, τον “Καρδιοβγάλτη”, την “Κόκκινη χλόη” κ.ά. και συνέθεσε το “Λιποτάκτη”, αντιμιλιταριστικό τραγούδι όλων των εποχών. Το ποικίλο λογοτεχνικό έργο του φέρει την υπογραφή του, αλλά και ένα μεγάλο αριθμό ψευδωνύμων. Vernon Sullivan είναι το καταραμένο alter ego του συγγραφέα με το οποίο υπογράφει τις εμπορικές του επιτυχίες, όπως το περιβόητο “Θα φτύσω στους τάφους σας”. Ο Μπορίς Βιαν δημιουργός μιας “γλώσσας-σύμπαντος” δηλώνει μέσω του ήρωά του: “Υπάρχουν στιγμές που διερωτώμαι αν παίζω με τις λέξεις. Μήπως τελικά οι λέξεις είναι φτιαγμένες ακριβώς γι’ αυτό;”. Η εικονοκλαστική του σχέση με τη γλώσσα και τους θεσμούς, η πολυπραγμοσύνη του, ο μύθος της προσωπικότητάς του, δεν επέτρεψαν στον Βιαν να έχει τη θέση που του άρμοζε στον καιρό του. Τα βιβλία του ανακαλύπτονται εκ νέου τη δεκαετία του ’60 και γίνονται αναγνώσματα καλτ για τη γενιά του Μάη του ’68, αλλά και για τις μετέπειτα γενιές. Ο “αιώνιος έφηβος”, κατά τον Μωρίς Ναντώ, εξακολουθεί να σαγηνεύει τους απανταχού αναγνώστες του. Ο Μπόρις Βιάν πέθανε το 1959 σε ηλικία 39 ετών, ενώ παρακολουθούσε δοκιμαστική προβολή για τη μεταφορά τού “Θα φτύσω τους τάφους σας” στον κινηματογράφο.

 

Γιάννης Καυκιάς (Μεταφραστής)

Ο Γιάννης Καυκιάς γεννήθηκε στον Αετό Τρικάλων το 1945. Μέχρι το 1962 έζησε στα Τρίκαλα, όπου δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα και πεζά, και από το 1962 μέχρι το 1968 στην Αθήνα όπου εργάστηκε ως συντάκτης σε διάφορες εφημερίδες και σπούδασε κινηματογράφο. Στο Παρίσι, όπου βρέθηκε το 1968 και είναι τόπος κύριας διαμονής του έκτοτε, έκανε σπουδές φιλοσοφίας και κινηματογράφου, εργάστηκε ως φωτογράφος για έλληνες εκδότες και δυτικοευρωπαϊκά περιοδικά και εφημερίδες καθώς και ως ανταποκριρής ελληνόφωνων αντιστασιακών ραδιοσταθμών και εφημερίδων. Ανταποκριτής και τακτικός συνεργάτης διάφορων ελληνικών εφημερίδων, περιοδικών, ραδιοσταθμών καθώς και γαλλικών περιοδικών από τη μεταπολίτευση του 1974 κι έπειτα, υπήρξε επίσης αρχισυντάκτης της ελληνόφωνης εφημερίδας του Παρισιού “Ο Σχοινοβάτης” (1995-2000). Παράλληλα, ο Γιάννης Καυκιάς εργάζεται ως μεταφραστής από τα γαλλικά στα ελληνικά και αντίστροφα και έχει μεταφράσει πολλές δεκάδες βιβλία που καλύπτουν σχεδόν όλους τους τομείς (λογοτεχνία, φιλοσοφία, ιστορία, κοινωνική ανθρωπολογία, ψυχανάλυση-ψυχολογία, πολιτικές επιστήμες, αστροφυσική, βιογενετική, οικονομία, δημογραφία, επικοινωνιολογία, εθνολογία των πόλεων, βιογραφία, σενάριο, κλπ. ).