Ισοβίτης στο ελληνικό κάτεργο

Σκόπιμα δεν δημοσιοποιώ απείκασμα ατόμου 86 ετών, που στιγμή δεν σκέφτηκε να πιστέψει σε τέτοια μακροημέρευση (σήμερα ανεπιθύμητη και μόνον από… «υποκείμενα νοσήματα»). Oύτε και συνέταξα επιστημονική εργογραφία. Στα Αρχεία της Ακαδημίας Αθηνών υπάρχει πολυσέλιδο λεπτομερέστατο βιογραφικό μου (Δεκέμβριος 2015). Tο κατέθεσα όταν αναγνωρίσθηκε ουσιαστικά όλο το όποιο έργο μου για την Έντεχνη Ελληνική Μουσική με την απονομή (23 Δεκ. 2015) του αφιερωμένου σ’ εκείνην «Μοτσενίγειου Βραβείου». Όνειρο ζωής μου η μουσική, χτυπήθηκε από γονείς που μου έδειξαν ενωρίτατα ότι κατά βάθος δεν υπήρξα γι’ αυτούς παρά προϊόν μάλλον… ανεπιτυχούς συνουσίας – τέλη Δεκεμβρίου του 1934. Το πώς και γιατί, τελικά, ακολούθησε η ζωή μου μονοπάτια αγριότατα θα διαβάσετε στο ανά χείρας, του οποίου κατ’ εξοχήν ιδιαιτερότητα, που, απ᾽ όσο θυμούμαι, δεν συνάντησα ποτέ σε όσες αυτοβιογραφίες ή απομνημονεύματα διάβασα, είναι το πώς η κακοτυχία και η επαγγελματική μου διαδρομή (ποτέ σταδιοδρομία) αλληλοσφυρηλατήθηκαν τόσο τέλεια ώστε να προκύψει ό,τι προέκυψε: εγώ. Και, θυμίζοντας τον William Blake, σούρθηκα στον «επικίνδυνο κόσμο», πες σφάγιο, ψυχικό και σωματικό, άλλά με τη μουσική και τη λαχτάρα φυγής αιμάσσουσες και αείζωες μέσα μου. Όμως, όλως συμπτωματικά, όσα με πλήγωσαν καθ’ οδόν δεν αφορούσαν μόνο εμένα αλλά και, κυρίως, τα κρανία όσων Ελλήνων εμπεριέχουν ακόμη φαιάν ουσία. Έτσι, γι’ αυτούς, αλλά και ελπίζοντας να ξαλαφρώσω την ψυχή μου, το 2010, καθηλώθηκα μπροστά στον υπολογιστή μου επί 8 χρόνια.

Γιώργος Λεωτσάκος (Συγγραφέας)

Πρόμαχος της έντεχνης ελληνικής μουσικής, ο μουσικολόγος και μουσικοκριτικός Γιώργος Λεοτσάκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Το 1952, μετά το γυμνάσιο πέρασε στη δημοσιογραφία για λόγους βιοπορισμού. Ταυτόχρονα σπούδασε θεωρητικά με τους συνθέτες Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη και Γιάννη Ανδρέου Παπαϊωάννου (δίπλωμα αντιστίξεως και φούγκας Ελληνικού Ωδείου, 1964). Εν συνεχεία υπήρξε αυτοδίδακτος. Ως κριτικός επί 44 χρόνια, κυρίως στις εφημερίδες “Καθημερινή”, “Μεσημβρινή” (1959-1965), “Τα Νέα” και το “Το Βήμα” (1965-1979), “Πρωινή” (1979-1980), “Ελεύθερη Γνώμη” (1983-1985), και “Πρώτη” (1986-1989), έζησε από πρώτο χέρι την παλαιγενή “κακοδαιμονία” της ελληνικής μουσικής, και αυτό τον ανέδειξε σε πρωτοπόρο της επιστημονικής έρευνας και καταγραφής της. Το 1981, υπήρξε ο πρώτο μουσικολόγος όλου του κόσμου που επισκέφθηκε την απομονωμένη σοσιαλιστική Αλβανία: γνωρίζοντας σε βάθος το ιδιόμορφο και εντυπωσιακό σύστημα της μουσικής παιδείας και παραγωγής, ευαισθητοποιήθηκε περισσότερο στα αίτια του ελληνικού μουσικού μαρασμού. Ερευνητικό υλικό του για την έντεχνη ελληνική μουσική πρωτοδημοσίευσε στο “Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό” της “Εκδοτικής Αθηνών” (1983-1988), αλλά, κυρίως, στις παγκοσμίου κύρους αγγλικές μουσικές εγκυκλοπαίδειες “Grove”: στην α΄ έκδοση (20 τόμοι, Λονδίνο, 1980) και β΄ έκδοση (29 τόμοι, Λονδίνο, 2001: 50 λήμματα Ελλήνων και, αυτή τη φορά σε παγκόσμια πρώτη παρουσίαση, 25 λήμματα αλβανών συνθετών) του “The New Grove Dictionary of Music and Musicians” και στο “The New Grove Dictionary of Opera”, 4 τόμοι (Λονδίνο, 1992). Το 1999, οι “Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης” εξέδωσαν ψηφιακό δίσκο με τη μελέτη “Λύχνος υπό τον μόδιον” με άγνωστα έργα ελλήνων συνθετών για πιάνο της περιόδου 1847-1908, που ανακάλυψε ο ίδιος (Ιωσήφ Λιβεράλη, Σαμαρά, Καμηλιέρη, Σπινέλλη, Λεβίδη κ.ά.). Είναι μέλος τους Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.