Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια του Μεσοπολέμου 1918-1940

Η εργασία αυτή με τίτλο “Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της από το 1880 έως το 2000” αποτελείται από τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα πραγματεύεται τη λογοτεχνία στα χρόνια του μαχόμενου Δημοτικισμού (1880-1917). Η δεύτερη ενότητα αφορά στα χρόνια του Μεσοπολέμου (1918-1940) και η τρίτη ενότητα αναφέρεται στην Κατοχή, στον Εμφύλιο πόλεμο και φτάνει μέχρι το τέλος του Εικοστού αιώνα. Δεν πρόκειται συνεπώς για μια ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας: από τη γένεσή της (1000 μ.Χ.) έως τις ημέρες μας, αλλά αποκλειστικά για την τελευταία περίοδο των 120 τελευταίων χρόνων. Επομένως δεν είναι μια ακόμη Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας που συγκροτείται ως άθροισμα των μειζόνων ποιητών και πεζογράφων και δεν ακολουθεί την αναγνωρισμένη και επιτυχημένη παράδοσή τους. Πρόκειται για μια άλλου είδους σύλληψη της ιστορίας της λογοτεχνίας, καθώς εδώ παρακολουθούμε το γίγνεσθαί της, μελετώντας τα έργα μιας αντίστοιχης περιόδου (μικρά χρονικά διαστήματα περίπου 4, 5 ή 6 ετών) και συγχρόνως της υποδοχής τους από τους σύγχρονούς τους κριτικούς. Με άλλα λόγια επιχειρείται να δοθεί η εξέλιξη των ιδεών, σχολών κ.λπ. που εμψυχώνουν τη λογοτεχνία καθώς παρουσιάζονται ισότιμα όχι μόνο οι μείζονες αλλά οι ελάσσονες συγγραφείς αναπαράγοντας την ατμόσφαιρα και την προβληματική των αντίστοιχων ημερών. Κάθε κεφάλαιο συγκροτείται: (α) από ένα ιστορικό χρονικό, (β) το ερευνητικό πεδίο, (γ) στο οποίο βασίζεται το κείμενο που ακολουθεί και (δ) έρχεται η αρκετά πλήρης βιβλιογραφία, αντλημένη κυρίως από τα περιοδικά της εποχής, υλικό που εν πολλοίς παραμένει αθησαύριστο. Σήμερα συγκεκριμένα, παρουσιάζεται το ενδιάμεσο τμήμα της Ιστορίας, το οποίο αναφέρεται στην περίοδο του Μεσοπολέμου, φάση που καθόρισε την περαιτέρω εξέλιξη της ελληνικής λογοτεχνίας και έθεσε τις βάσεις για την αξιολόγηση του παρελθόντος. Καταβάλλεται δε η προσπάθεια ώστε με βάση τα ντοκουμέντα να αντιμετωπιστούν κριτικά πολλά από τα ιδεολογήματα που επικρατούν (αβασάνιστα και ανιστόρητα) αίφνης για τη “μαγική εικόνα” της γενιάς του ’30. Στο οπισθόφυλλο της έκδοσης ο αναγνώστης διαβάζει τα ακόλουθα: Εάν η παρούσα εργασία ονομάστηκε καταχρηστικά “Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια 1876 έως 1985/2000”, τίτλος που παραπέμπει στις γνωστές Ιστορίες, και ίσως δημιουργεί άλλες προσδοκίες, θα μπορούσε επίσης να ονομαστεί: (α) -Δοκίμιο ιστορίας της λογοτεχνίας (β) -(Eξ)ιστόρηση της λογοτεχνίαςΙ – από ένα φανατικό για γράμματα αναγνώστη (γ) – Γραμματολογία της λογοτεχνίαςΙ – από ερασιτέχνη αλλά επίσης φανατικό βιβλιογράφο (δ) -Περιδιάβαση στους δρόμους και στα στενορύμια των ελληνικών γραμμάτων (ε) – Διεξοδικό χρονικό της λογοτεχνίας, όπου ο υποθετικός ερευνητής καταγράφει με αγάπη τα έργα που διαβάζει, κατά τη χρονική σειρά που παρουσιάζονται, μετέχοντας, έτσι ή αλλιώς, στην όλη διαδικασία -με την προσωπική του κρίση- και προσεγγίζοντας τόσο στην “αλήθεια” όσο και στην “πλάνη”, ως άνθρωπος του καιρού του. Iσχυρίζομαι ότι η προκείμενη εργασία επιδιώκει να καλύψει, ει δυνατόν, όλες αυτές τις σημάνσεις. Λέω “όλες”, διότι πράγματι όλες υπηρετούν την ίδια ιδέα. Πρόθεσή μου πάντως ήταν να παραδώσω ένα “εργαλείο δουλειάς” χρήσιμο για κάθε “αυτοτιμωρούμενο”, αν ο χαρακτηρισμός αυτός ταιριάζει στα μέλη της συντεχνίας μας.