Ιψενικά διακείμενα στη δραματουργία του Ιάκωβου Καμπανέλλη

Το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη συνιστά όχι μόνο το αντιπροσωπευτικότερο κομμάτι αλλά και συμπύκνωση ολόκληρου του ελληνικού μεταπολεμικού θεάτρου μας, τόσο σε επίπεδο θεματικής όσο και σε επίπεδο μορφής. Ξαναδιαβάζοντας το σύνολο του έργου του, τουλάχιστον αυτό που έχει εκδοθεί, συναντά κανείς όχι μόνο την αφομοίωση όλου του νεοελληνικού θεάτρου που προηγήθηκε του δικού του έργου αλλά και στοιχεία που επαναδιαπραγματεύθηκαν, με τον δικό τους δημιουργικό τρόπο, πολλοί νεότεροι συγγραφείς μας. Ο Καμπανέλλης, άλλωστε, εγκαθίδρυσε από πολύ νωρίς έναν γόνιμο διάλογο όχι μόνον με την προηγηθείσα ελληνική αλλά και με την ευρωπαϊκή ή αμερικανική δραματουργία (από το αρχαιοελληνικό δράμα και το προπολεμικό νεοελληνικό θέατρο ως τον Pirandello και τον Lorca ή τον Rice, τον Miller και τον Williams). Ηθογραφία και νεορεαλισμός, πολιτικό, κοινωνικό ή ψυχολογικό θέατρο, υπερρεαλιστικό και παράλογο, αποδόμηση και μεταθέατρο, ανάλογα με την οπτική που θα το προσεγγίσει κανείς, όλα τα είδη και τα ρεύματα και όλες οι σύγχρονες θεωρητικές αναλύσεις βρίσκουν πρόσφορο πεδίο εφαρμογής στο πολυσχιδές καμπανελλικό έργο. Η μελέτη αυτή εστιάζει την έρευνά της κυρίως στα πρώτα έργα του Καμπανέλλη που ανεβάστηκαν επί σκηνής, τη γνωστή τριλογία της “Έβδομης μέρας της δημιουργίας”, της “Αυλής των θαυμάτων” και της “Ηλικίας της νύχτας”, γνωστή για την “ηθογραφική” της διάσταση και την προφανή της ελληνικότητα, επιδιώκοντας να εντοπίσει, σε αυτά ακριβώς τα έργα, ίχνη της ιψενικής δραματουργίας μέσω μιας διακειμενικής προσέγγισης που οδηγεί και σε μια κοινωνιολογική επαναπροσέγγισή τους. Επιχειρεί, ακόμα, μια λεπτομερέστερη διακειμενική ανάγνωση της “Χώρας” Ίψεν τόσο μέσα από τους “Βρυκόλακες” του Ίψεν όσο και μέσα από άλλα δραματικά κείμενα ελλήνων ή ξένων συγγραφέων αλλά και μέσα από τις θεωρίες υποκριτικής που το έργο φέρνει στο προσκήνιο, ανοίγοντας ένα παράπλευρο, εξίσου ενδιαφέροντα διάλογο μαζί τους.