Κοινωνικοποίηση στο σχολείο

Αντικείμενο του παρόντος βιβλίου αποτελεί η διαδικασία κοινωνικοποίησης στο σχολείο, όπως αυτή έχει προσδιοριστεί από τις κοινωνιολογικές κατευθύνσεις (μακροκοινωνιολογικές και μικροκοινωνιολογικές) του 20ού αιώνα, τον δομικό λειτουργισμό, τις θεωρίες της σύγκρουσης και την ερμηνευτική προσέγγιση. Βάσει αυτών των προσεγγίσεων, ως φορείς αυτής της διαδικασίας εξετάζονται η οικογένεια, οι συνομήλικοι και κυρίως το σχολείο. Από τους διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν τη κοινωνικοποίηση στο σχολείο σημαντικό ρόλο παίζουν τα σχολικά εγχειρίδια, τα οποία, όπως η Διεθνής Έρευνα Σχολικών Βιβλίων έχει δείξει, αποτελούν μέσα κοινωνικοποίησης, εμπεριέχουν δηλαδή ιδεολογικά μηνύματα, με στόχο να κοινωνικοποιήσουν τους μαθητές, να τους μάθουν τρόπους ενέργειας, κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, καθώς και το σύστημα αξιών που θα εξασφαλίσει την προσαρμογή τους στο κοινωνικό περιβάλλον. Στο παρόν βιβλίο εξετάζεται η επίδραση του σχολικού εγχειριδίου στην κοινωνικοποίηση του μαθητή, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα το εγχειρίδιο του μαθήματος της Γλώσσας της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου. Ο προβληματισμός μας για την επίδραση των σχολικών εγχειριδίων στην κοινωνικοποίηση του μαθητή προέκυψε από την εισαγωγή των νέων εγχειριδίων στο σχολείο και τις ελπίδες τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των γονέων για την επικαιροποίηση της γνώσης μετά τις ραγδαίες τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές που έχουν επέλθει στο ευρύτερο κοινωνικό συγκείμενο. Η έρευνα στα εγχειρίδια του γλωσσικού μαθήματος της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου (προηγούμενα και νέα) από άποψη κοινωνιολογική έγινε αφενός για να διαπιστώσουμε αν τα δύο εγχειρίδια διαφοροποιούνται και αν οι αλλαγές στην κοινωνία προκάλεσαν αντίστοιχες αλλαγές και ανακατατάξεις στην ύλη διδασκαλίας, και αφετέρου για να αντλήσουμε τα μηνύματα που διοχετεύουν σχετικά με τις αξίες και τις ιδέες, στοιχεία που επηρεάζουν τις απόψεις, τις πεποιθήσεις και τις επιλογές, σφυρηλατούν την προσωπικότητα και παίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση των μαθητών.