ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στο βιβλίο «Κρίσεις και Πανδημίες, περιβαλλοντικές, βιοηθικές και πολιτισμικές διασυνδέσεις σε μια μεταβαλλόμενη κοινωνία» γίνεται κατ’ αρχάς εννοιολόγηση των κρίσεων με έμφαση στις υγειονομικές κρίσεις και στις κοινωνικοοικονομικές, περιβαλλοντικές και βιοηθικές παραμέτρους και επιπτώσεις τους. Από τον πρώτο, προϊστορικό, τεκμηριωμένο λοιμό στην Κίνα το 3000 Π.Κ.Χ., τον λοιμό της Αρχαίας Αθήνας, των Αντωνίνων στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τον Μαύρο Θάνατο, την ευλογιά, τις επιδημικές κρίσεις χολέρας, την Ισπανική Γρίπη, την έμφυλη κρίση του HIV/AIDS μέχρι και τη σημερινή πανδημία της COVID-19, επιδημίες και πανδημίες διατρέχουν την ανθρώπινη ιστορία συχνά με μοιραίες όχι μόνο υγειονομικές, αλλά και ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές συνέπειες.
Η COVID-19 υπήρξε η πρώτη πανδημική κρίση που συνδέθηκε ευθέως με τη ζωονοσία, την οικολογική παρακμή και την αλλοίωση της βιοποικιλότητας ως συνέπειες της ανθρώπινης παρεμβατικότητας. Κατά τη διάρκειά της αναδείχθηκαν σοβαρές κοινωνικοοικονομικές συνέπειες και βιοηθικές προκλήσεις. Ως σημαντικότερες από αυτές τις προκλήσεις εξετάζονται η διαφάνεια του τρόπου ανάπτυξης, έγκρισης και δίκαιης διάθεσης των εμβολίων, η δημοκρατικότητα και οι συνέπειες του υποχρεωτικού εμβολιασμού, όπως και της κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με μια εναλλακτική πτυχή των επιδημιών, την παρουσία τους με νατουραλιστικό, αλλά συχνά και με αλληγορικό τρόπο στην ελληνική και τη διεθνή λογοτεχνία. Στο Δεκαήμερον του Βοκάκιου, τον Τελευταίο άνθρωπο της Μαίρη Σέλλεϋ, την Πανούκλα του Άλμπερ Καμύ, την τραγική Σπιναλόγκα και σε πολλά άλλα λογοτεχνικά αριστουργήματα αποδίδονται με συγκλονιστικό τρόπο το κοινωνικό πλαίσιο, αλλά και οι βιοηθικοί προβληματισμοί στη διάρκεια των επιδημιών.
Τις περιόδους των επιδημιών, μικροί και μεγάλοι θρίαμβοι της επιστήμης και της τεχνολογίας έδωσαν το στίγμα τους στην ανθρώπινη εξέλιξη παράλληλα με την εκδήλωση στάσεων και συναισθημάτων, όπως η αλληλεγγύη, αλλά και ο πανικός, η μισαλλοδοξία, η αναλγησία και η ανύπαρκτη ενσυναίσθηση, που χθες όπως και σήμερα ήταν παρόντα.
ΠΡΟΣΩΠΑ
Φωτεινή Τζαβέλλα (Συγγραφέας)
Η Φωτεινή Τζαβέλλα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Υγείας και Κοσμητόρισσα της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), στο Institut d’ Études Politiques (SciencePo – Paris) και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Το επιστημονικό της έργο τοποθετείται στον ευρύτερο χώρο της κοινωνιολογίας της υγείας και είναι συγγραφέας των βιβλίων «Κοινωνία και Υγεία στον 21ο αιώνα: Υγεία, υπηρεσίες υγείας και έρευνα σε βιοηθικό περιβάλλον» (Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ 2019), «Σημειώσεις Ά-γ-νοιας» (Εκδόσεις Λιβάνη 2014) και πολλών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Είναι μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), αν. μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ) και αν. μέλος της Steering Committee for Human Rights in the fields of Biomedicine and Health (CDBIO) του Συμβουλίου της Ευρώπης.
(Πηγή: “Εκδόσεις Ι. Σιδέρης”, 2023)
