Κυπριακό

Δέκα χρόνια μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, έχει ήδη δρομολογηθεί η διαδικασία για την επιβολή λύσης τύπου Ανάν! Ο Σταύρος Λυγερός αποδεικνύει ότι αυτό ήταν αναμενόμενο, αφού το 2004 η Λευκωσία έχασε τη χρυσή ευκαιρία να αξιοποιήσει το συντριπτικό “όχι” (76%) για να δρομολογήσει μια αναθεώρηση στρατηγικής από μηδενική βάση. Το διαπραγματευτικό πλαίσιο που φέρει τον τίτλο “δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία” οδηγεί αναπόφευκτα σε σχέδια τύπου Ανάν, δηλαδή σε μια ιδιότυπη και μη βιώσιμη συνομοσπονδία. Τα σχέδια αυτά, ενώ καλλιεργούν την αυταπάτη της επανενοποίησης της Κύπρου, στην πραγματικότητα νομιμοποιούν τον έλεγχο της Άγκυρας στον Βορρά και εγγράφουν τουρκικές υποθήκες στον Νότο. Κατά τον συγγραφέα, προϋπόθεση για να αλλάξει το πλαίσιο αναζήτησης λύσης είναι να ανοίξει η συζήτηση για το περιεχόμενο της λύσης προς όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς ταμπού και με συνείδηση ότι οι επιλογές είναι περιορισμένες και εθνικά επώδυνες. Μόνο αν ο κυπριακός Ελληνισμός επεξεργαστεί αντιπρόταση ικανή να βρει απήχηση και ερείσματα στη διεθνή κοινότητα, θα αποφύγει τελικώς λύση τύπου Ανάν. Τα δύο πρώτα μέρη του βιβλίου αναλύουν τις ορίζουσες και τις στρατηγικές παραμέτρους του Κυπριακού, ώστε ο αναγνώστης να έχει μία σαφή εικόνα των πραγματικών διλημμάτων. Στο τρίτο μέρος ο Σταύρος Λυγερός εκθέτει αναλυτικά την πρότασή του για “βελούδινο ημιδιαζύγιο”. Στόχος της είναι να απομακρύνει το μικρό τουρκοκυπριακό κράτος από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Άγκυρας, βάζοντάς το να χορέψει σε ευρωπαϊκούς ρυθμούς. Με άλλα λόγια, αποσκοπεί στην εκδίωξη της Τουρκίας από την Κύπρο. Ο συγγραφέας συγκρίνει πτυχή προς πτυχή το “βελούδινο ημιδιαζύγιο” με τις πρόνοιες του σχεδίου Ανάν. Το αποκαλεί βελούδινο, επειδή παντρεύει τα βασικά “θέλω” Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Και ημιδιαζύγιο, επειδή, ενώ προβλέπει τη δημιουργία δύο ανεξάρτητων κυπριακών κρατών στη λογική “έδαφος έναντι αναγνώρισης”, δεν σταματάει εκεί. Τα υποχρεώνει θεσμικά όχι μόνο να συνεργάζονται στενά, αλλά και να διατηρούν μεταξύ τους μία πολλαπλή ισορροπία.