Μήδεια

Αυτό που κατανοεί, σχεδόν εύκολα ο κοινός θεατής, είναι πως η σύγκρουση Μήδειας και Ιάσονα εκφράζει ουσιαστικά την αρχετυπική αντίθεση μεταξύ αρσενικού και θηλυκού. Από τη μία η Μήδεια υπερασπίζεται τον ιερό θεσμό του γάμου, επικυρωμένου με όρκους αιώνιας πίστης και από την άλλη ο προδότης Ιάσων, που εμφανίζεται υπολογιστής, συμφεροντολόγος, ωφελιμιστής, αλλά και ορθολογιστής, καθώς έχασε το βασίλειό του και με τον νέο του γάμο προσβλέπει να κερδίσει έναν καινούργιο θρόνο και βασίλειο. Αρπάζει την ευκαιρία να ξαναφτιάξει τη ζωή του, να έχει μια δεύτερη ευκαιρία, αδιαφορώντας για τον πόνο που προξενεί στη γυναίκα στην οποία οφείλει το πρώτο και ηρωικό σκέλος της ζωής του. Η επιτυχία της Αργοναυτικής Εκστρατείας ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου έργο της Μήδειας. Ακόμα και η ανάρρησή του στον θρόνο της Ιωλκού. Η ψυχρή επιλογή του Ιάσονα αποτελεί την επιτομή της αχαριστίας. Και η Μήδεια ασφαλώς δεν υπερασπίζεται απλώς το γάμο, ως κοινωνικό θεσμό. Πέρα από την απόρριψή της ως γυναίκας –και κατανοούμε τι μαρτυρική πληγή συνιστά μια τέτοια απόρριψη– αναλογίζεται επίσης και το ανύπαρκτο μέλλον που την περιμένει. Αυτό που απομένει από τη Μήδεια και όλο το έργο του Ευριπίδη είναι ένας κόσμος ανθρώπων με ελαττώματα, πάθη, αδυναμίες, σκοτεινές πλευρές και ανεξέλεγκτες εσωτερικές δυνάμεις, που οδηγούν σε τραγικά και αδιέξοδα γεγονότα. Ο Ευριπίδης εμφανίζεται μέσα από το έργο του ως ο πιο γήινος, ο πιο πραγματιστής και ως ο πιο κοντινός στην αντιφατική φύση του ανθρωπίνου όντος. Με κατανόηση, όμως, με συμπάθεια και ίσως με επιείκεια για την ατελή και αδύναμη φύση του ανθρώπου. Υπήρξε ο κατ’ εξοχήν μελετητής της ανθρώπινη φύσης και των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, και αυτή του η βαθιά και τίμια μελέτη διαπερνά το σύνολο του έργου του.

Ευριπίδης (Συγγραφέας)

Ο Ευριπίδης (480-406 π.Χ.) καταγόταν από τον Αθηναϊκό δήμο της Φλύας. Παρακολούθησε τις διδασκαλίες του Αναξαγόρα, του Πρόδικου και του Πρωταγόρα, και συνδέθηκε φιλικά με τον Σωκράτη. Για πρώτη φορά πήρε μέρος σε δραματικό αγώνα το 455 π.Χ., και από τότε δίδασκε τακτικά μέχρι τον θάνατό του. Άνθρωπος μάλλον εσωστρεφής και αυστηρός, δεν ευτύχησε στην προσωπική ζωή του. Κατά τα τελευταία χρόνια του εγκαταστάθηκε στη Μακεδονία, προσκαλεσμένος από τον βασιλιά Αρχέλαο, και εκεί πέθανε.
Στο έργο του αντικατοπτρίζεται το κλίμα της εποχής, με την έντονη επίδραση της σοφιστικής, την αμφισβήτηση και την αναζήτηση των θείων και των ανθρώπινων. Ο Ευριπίδης, ο από σκηνής φιλόσοφος, απεικόνισε την τραγικότητα των εσωτερικών συγκρούσεων και απέδωσε μοναδικά την ποικιλία των ψυχικών παθών και τις διακυμάνσεις της συνείδησης. Οι νεωτερισμοί του, στη μορφή των έργων του και στις ιδέες που εξέφρασε, τον έκαναν συχνά στόχο επιθέσεων. Σώζονται δεκαεννέα δράματά του πλήρη και πολλά άλλα αποσπασματικά.

 

 

 

Κώστας Λάνταβος (Μεταφραστής)

Ο Κώστας Λάνταβος γεννήθηκε το 1949 στη Λάρισα, όπου ζει μόνιμα και εργάστηκε ως γιατρός-παθολόγος. Έχει εκδώσει δεκαπέντε (15) ποιητικές συλλογές, δύο νουβέλες και έχει μεταφράσει: Μπλέηκ, Πάουντ, Πεσσόα, Βαλερύ, Ντίκινσον, Ζεράρ ντε Νερβάλ, Ντ. Χ. Λώρενς, Σαίξπηρ, Αισχύλο, Σοφοκλή και Ευριπίδη.
Υπήρξε ιδρυτής και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Γραφή, από το 1989 μέχρι το 2004.

(Πηγή: “Εκδόσεις Αρμός”, 2023)