Μανιφέστο για την κοινωνική πρόοδο

Μπορεί η κοινωνική δικαιοσύνη να ενισχυθεί; Αν το κεντρικό μήνυμα του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, το οποίο δημοσιεύτηκε πριν από 170 χρόνια, ήταν το συμπέρασμα πως “η ιστορία όλων των ώς τώρα κοινωνιών είναι η ιστορία των ταξικών αγώνων”, το βασικό μήνυμα του παρόντος μανιφέστου για την κοινωνική πρόοδο είναι ότι η δικαιοσύνη μπορεί ασφαλώς να ενισχυθεί και ότι η κοινωνική πρόοδος μπορεί να προαχθεί σημαντικά, αν συνδυάσουμε ένα εποικοδομητικό όραμα με προσεκτικά σχεδιασμένες αλλαγές στους θεσμούς και τις κοινωνικές συμβάσεις. Στις σημερινές συζητήσεις για την πολιτική οικονομία, ίσως αναλώσαμε πάρα πολύ χρόνο υποστηρίζοντας επιχειρήματα είτε υπέρ είτε κατά της οικονομίας της αγοράς. Θα πρέπει πλέον να αναγνωρίσουμε ότι οι θεσμοί της αγοράς είναι ένα αναγκαίο, αλλά σε καμία περίπτωση επαρκές, θεμέλιο μιας δίκαιης κοινωνίας – μιας κοινωνίας που θα εγγυάται την ακριβοδικία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ο σύγχρονος καπιταλισμός δεν περιορίζεται στη -συχνά άκριτη- αξιοποίηση της οικονομίας της αγοράς, αλλά επιβάλλει επίσης ορισμένες προτερα��ότητες και ορισμένους αποκλεισμούς που μπορούν στο σύνολό τους να αποτελέσουν αντικείμενο αμφισβήτησης και έντονης κριτικής. Ελπίζω το μανιφέστο αυτό, το οποίο βασίζεται στα ευρήματα επισταμένων ερευνών, να δώσει το έναυσμα για πρωτοβουλίες που θα αλλάξουν το πρόσωπο του σύγχρονου κόσμου. Απαιτούνται ριζικές αλλαγές στον χαοτικό και άδικο κόσμο στον οποίο ζούμε, και έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι το θετικό όραμα και οι εποικοδομητικές προτάσεις που παρουσιάζονται στο ανά χείρας μανιφέστο θα συμβάλουν αποφασιστικά σε αυτόν τον τόσο αναγκαίο μετασχηματισμό. Δύσκολα θα μπορούσε να υπερβάλει κανείς, όσον αφορά την παγκόσμια εμβέλεια ενός τόσο φιλόδοξου μανιφέστου. Από τα Προλεγόμενα του Amartya Sen Ο Marc Fleurbaey, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Princeton, συνέγραψε το ανά χείρας βιβλίο σε συνεργασία με τους: – Olivier Bouin, διευθυντή του ιδρύματος RFIEA Foundation – Marie-Laure Salles-Djelic, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού (Sciences-Po) – Ravi Kanbur, καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης – Helga Nowotny, ομότιμη καθηγήτρια κοινωνιολογίας της επιστήμης στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης (ETH) – Elisa Reis, καθηγήτρια πολιτικής κοινωνιολογίας στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο.