Μια γερμανική συλλογή γραμματοσήμων

Πώς βρέθηκε μια συλλογή γραμματοσήμων που εκδόθηκαν μεταξύ 1938-1941 στα χαρτιά της Δήμητρας Αγγελίδου; Ποιοι τη συνέλεξαν και ποιοι ταξινόμησαν τα γραμματόσημα; Η τύχη της συλλογής αντανακλά τη στιγμή που συναντήθηκαν η Δήμητρα Αγγελίδου, νεαρή φιλόλογος, και ο Χέλμουτ Έγκελχαρτ, αξιωματικός της Βέρμαχτ, στη Θεσσαλονίκη, τον Μάιο του 1941. Μόλις έναν μήνα πριν οι Γερμανοί είχαν καταλάβει την πόλη και είχαν επιτάξει πολλά σπίτια. Ο Χέλμουτ έδωσε τη συλλογή στη Δήμητρα για να τη φυλάξει και της υποσχέθηκε ότι μετά τον πόλεμο θα γυρίσει να την πάρει. Στο μεταξύ η τύχη του πολέμου και του κόσμου άλλαξαν, η Γερμανία συνετρίβη, ο χάρτης της Ευρώπης ανασχεδιάστηκε. Η Θεσσαλονίκη της Κατοχής, των Εβραίων και της Αντίστασης χάθηκε, τα πρόσωπα γέρασαν. Πέρασαν δεκαετίες ολόκληρες και ο Γερμανός δεν φάνηκε. Ώσπου, το 2019, η κόρη της Δήμητρας Αγγελίδου ξαναβρήκε τη συλλογή και θέλησε να πλησιάσει τους ανθρώπους της ιστορίας, και να ξετυλίξει το κουβάρι… Ένα βιβλίο αναζήτησης του πώς οι ατομικές ιστορίες χάνονται στην ισοπέδωση που επιφέρει η Μεγάλη Ιστορία. Ένα μαύρο μικρό άλμπουμ που περιείχε μια συλλογή γερμανικών γραμματοσήμων ήταν το εναρκτήριο αντικείμενο όλης αυτής της ιστορίας. Πρόκειται για ένα λεύκωμα, ένα κλασέρ με σκληρά φύλλα, με έξι οριζόντιες λωρίδες από διαφανές χαρτί σε κάθε σελίδα, οι οποίες λειτουργούν ως θήκες για την τοποθέτηση των γραμματοσήμων. Το έχω μπροστά μου, μικρό και φροντισμένο, παλιοκαιρίσιο, με τα ίχνη του χρόνου και το κιτρινισμένο χαρτί, και μου προκαλεί μέγιστη αμηχανία γιατί, ενώ είναι το Πράγμα, το υλικό αντικείμενο άνευ του οποίου ιστορία δεν θα είχε υπάρξει, δυσκολεύομαι να το εντάξω οργανικά σε αυτήν.

Ίρις Τζαχίλη (Συγγραφέας)

Η Ίρις Τζαχίλη (γεννήθηκε το 1944) είναι αρχαιολόγος και διδάσκει Προϊστορική Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Συμμετέχει στην ανασκαφική έρευνα του οικισμού Ακρωτηρίου Θήρας και ειδικεύεται στη μελέτη της υφαντικής στις προϊστορικές κοινωνίες. Έργα της ίδιας: “Υφαντική και Υφάντρες στο Προϊστορικό Αιγαίο” – Παν. Εκδ. Κρήτης, Ηράκλειο 1997.