Μικρή ιστορία των ιδεών: Από τον Χομπς στον Φουκουγιάμα

Η σχέση ανάμεσα σε κράτος και λαό είναι πάντα προβληματική. Κάποιοι τη θεωρούν μια σύμβαση που συνεπάγεται αξεπέραστα προβλήματα, τόσο εντός όσο και εκτός του πλαισίου ισχύος της. Τελικά ποιος εξουσιάζει ποιον; Στο βιβλίο αυτό ο κορυφαίος Βρετανός πολιτικός επιστήμονας εξετάζει, μέσα από 12 έργα που σηματοδοτούν αντίστοιχους σταθμούς στην ιστορία των ιδεών από τον 17ο αιώνα ως τις μέρες μας, μια σειρά από φιλοσοφικές αντιλήψεις γύρω από τη σχέση ανάμεσα στους κυβερνώντες και στους κυβερνωμένους. Στην αφετηρία βρίσκουμε τον Τόμας Χομπς, ο οποίος το 1651 στον Λεβιάθαν παρομοιάζει το κράτος με το ομώνυμο βιβλικό τέρας. Ο Ράνσιμαν παρουσιάζει διεξοδικά τις θέσεις, θετικές και αρνητικές, που διατύπωσαν αναφορικά με το κράτος οι θεωρητικοί του, από τη Γούλστονκραφτ έως τη ΜακKίννον και από τον Μαρξ έως τον Φουκουγιάμα, στους τέσσερις αιώνες που μεσολάβησαν από την έκδοση του Λεβιάθαν. Δείχνει πώς το συγκεκριμένο έργο επηρέασε κοσμογονικά γεγονότα, όπως η Αμερικανική Επανάσταση, ριζοσπαστικά κινήματα, όπως το δεύτερο ρεύμα του φεμινισμού, και μείζονος σημασίας κείμενα, όπως το Κομμουνιστικό μανιφέστο των Μαρξ και Ένγκελς, το Αυτόνομη Ινδία του Γκάντι και το Η δημοκρατία στην Αμερική του Αλεξίς ντε Τοκβίλ. Αναλύοντας τις πιο σημαντικές ιδέες που διαμόρφωσαν την πολιτική σκέψη τα τελευταία 500 χρόνια, ο Ράνσιμαν δείχνει πώς οι κάθε λογής κρίσεις, επαναστάσεις και καταστροφές άνοιξαν νέους δρόμους στην πολιτική σκέψη. Και πώς μπορούμε εμείς σήμερα, ανατρέχοντας στην ιστορία των ιδεών, να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο που ζούμε. «Θα το βρει ιδιαίτερα ενδιαφέρον κάθε αναγνώστης που απορεί με την αδράνεια, σχεδόν την παράλυση, η οποία χαρακτηρίζει τη δημοκρατική διακυβέρνηση σε πολλές χώρες». New York Review of Books «Ο Ράνσιμαν έχει την πνευματική ωριμότητα να πραγματεύεται το θέμα του χωρίς υπεκφυγές. Το βιβλίο αυτό αλλάζει για πάντα τον τρόπο που βλέπουμε τις βραδινές ειδήσεις!» Australian «Απίστευτα επίκαιρo, γραμμένο με εξαιρετικό ύφος και καθαρότητα». Irish Times

David Runciman (Συγγραφέας)

 

Πέτρος Γεωργίου (Μεταφραστής)