Νεώτερος ελληνισμός – Διαλεκτικές προσεγγίσεις σέ κρίσιμα ζητήματα της ιστορικής του πορείας

Το βιβλίο που έχετε στα χέρια σας είναι ένα ιστορικό βιβλίο, όχι όμως με τη συνήθη και ίσως πρωταρχική έννοια του όρου. Δεν θα βρείτε σε αυτό περιγραφές μαχών, ναυμαχιών, πολιτικών εξελίξεων ή άλλων συμβάντων της νεώτερης ιστορίας μας, πέραν του μέτρου που απαιτεί ο κύριος σκοπός του. Η αναφορά σε γεγονότα ή πρόσωπα, γίνεται στα πλαίσια μιας προσπάθειας ανεύρεσης των αιτίων, που τα έχουν προκαλέσει και της ανάδειξης της σημασίας και των συνεπειών που είχαν, τόσο για την πορεία του έθνους μας, όσο και την ιστορία άλλων κρατών, ή της Ευρώπης γενικότερα. Από την επισήμανση και ανάλυση των στοιχείων αυτών, αναδύονται τα κύρια χαρακτηριστικά, οι δημιουργικές ικανότητες αλλά και οι βασικές αδυναμίες του λαού μας που προκάλεσαν αντίστοιχα τα επιτεύγματά του ή τις αποτυχίες και τις καταστροφές που μας έπληξαν κατά την ίδια χρονική περίοδο. Η γενική εικόνα που μας δίνουν τα 22 κεφάλαια του βιβλίου για τον νεώτερο ελληνισμό είναι η ανοδική πορεία του, από τη θλιβερή κατάσταση που βρισκόταν μετά την Άλωση, στην πνευματική και πολιτική του αναγέννηση το 1821 και περαιτέρω στην εδαφική και πολιτιστική του ανάπτυξη μέχρι και την τυπική ένταξή του στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Παράλληλα προκύπτουν τόσο οι αδυναμίες του όσο και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει από εχθρικές προς αυτόν δυνάμεις. Αν μπορούμε να βγάλουμε ένα συμπέρασμα από αυτά τα κεφάλαια, είναι ότι το έθνος μας έχει τις ηθικές και πνευματικές δυνάμεις καθώς και φιλικούς δεσμούς με άλλα κράτη – όχι μόνο της Ευρώπης – ώστε να μπορεί να αισιοδοξεί για το μέλλον του.

Σπύρος Ι. Νικολάου (Συγγραφέας)

Ὁ Σπῦρος Νικολάου γεννήθηκε στήν Ἀθήνα τό 1930. Μετά τίς γυμνασιακές σπουδές του, εἰσῆλθε στήν Νομική Σχολή τοῦ ΕΚΠΑ, ἀπό τήν ὁποία ἔλαβε τά πτυχία Νομικῆς καθώς καί Πολιτικῶν καί Οἰκονομικῶν Ἐπιστημῶν, ἀφοῦ δέ ἐκπλήρωσε τίς στρατιωτικές του ὑποχρεώσεις, ὑπηρετήσας ὡς ἀξιωματικός στό Πολεμικό Ναυτικό, μετέβη ὡς ὑπότροφος τοῦ Ι.Κ.Υ. στό Παρίσι, ὅπου ἀκολούθησε σπουδές δημοσίου δικαίου. Τό 1958, είσῆλθε στό Συμβούλιο Ἐπικρατείας, ὅπου σταδιοδρόμησε μέχρι τοῦ βαθμοῦ τοῦ Συμβούλου. Κατά τήν διάρκεια τῆς Δικτατορίας μετέσχε σέ δύο ἀντιστασιακές οργανώσεις, ἐκ τῶν ὁποίων ἡ δεύτερη ἔπαιξε σοβαρό ρόλο στήν πτώση τῆς Χούντας καί τήν ἀποκατάσταση τῆς Δημοκρατίας. Μετά τήν μεταπολίτευση, ἐχρημάτισε Νομικός Σύμβουλος τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κωνστ. Καραμανλῆ καί τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας Μιχ. Στασινόπουλου, συνεργασθείς καί μέ τούς ἀρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες στήν ἐκπόνηση τοῦ Σχεδίου τοῦ Συντάγματος καί τήν τελική διαμόρφωσή του, καθώς καί σέ σειρά νομοθετημάτων γιά τήν ἐφαρμογή νέων διατάξεών του. Τό 1984, μετέσχε σέ μιά ὁμάδα μελῶν τῆς Ἀθηναϊκῆς Κοινωνίας, τά ὁποῖα, ἐν ὄψει τῆς ἤδη ἔκτοτε ἐμφανιζομένης, σέ μεγάλο βαθμό, ἄγνοιας ἤ κακομεταχείρισης τῆς Ἑλληνικής Ἱστορίας, θέλησαν νά ἐνισχύσουν τό ἐνδιαφέρον γιά τήν γνώση της καί τήν διάδοση τῶν ἱστορικῶν σπουδῶν καί ἐρευνῶν, πρός τόν σκοπό δέ αὐτόν ἵδρυσαν τήν Ἐταιρεία Μελέτης Ἑλληνικής Ἱστορίας, τῆς ὁποίας διετέλεσε ἐπί τριακονταετία καί πλέον γενικός γραμματέας, μετέχοντας καί ὁ ίδιος μέ ἄρθρα καί διαλέξεις στό ἔργο της.