Οι μεγάλοι προκάτοχοί μου

Οι αγώνες για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκακιού έχουν προκαλέσει πολλές τιτάνιες μάχες που δεν έχουν κεντρίσει μόνο το ενδιαφέρον των σκακιστών, αλλά και του ευρύτερου κοινού. Η σκακιέρα είναι το ύψιστο σημείο μάχης και οι παγκόσμιοι πρωταθλητές είναι οι κορυφαίοι μονομάχοι της σκέψης. Σ’ αυτό το μνημειώδες έργο για τη νεότερη αλλά και για τη σύγχρονη ιστορία του σκακιού, ο μεγαλύτερος παίκτης όλων των εποχών Γκάρυ Κασπάροβ ξετυλίγει την ιστορία του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Στον πρώτο τόμο του έργου “Οι μεγάλοι προκάτοχοί μου”, ο Ρώσος γκρανμαίτρ αναφέρθηκε στους εστεμμένους του μακρινού παρελθόντος, δηλαδή στους τέσσερις πρώτους παγκόσμιους πρωταθλητές στην ιστορία του σκακιού – Βίλχελμ Στάινιτς, Εμάνουελ Λάσκερ, Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα και Αλεξάντρ Αλιέχιν. Αυτός ο δεύτερος τόμος, από τους πέντε που συνολικά θα κυκλοφορήσουν στη σειρά, είναι αφιερωμένους στους τέσσερις επόμενους κατά χρονολογική σειρά παγκόσμιους πρωταθλητές, στη ζωή και τις παρτίδες τους: τον μεγαλοφυή σε θέματα σκακιστικής ανάλυσης Μαξ Ούβε (1935-37), τον καινοτόμο και πολυνείκη Μιχαήλ Μποτβίνικ (1948-57, 1958-60, 1961-63), τον μάγο των φινάλε Βασίλι Σμύσλοβ (1957-58) και τον απρόβλεπτο και θεαματικό Μιχαήλ Ταλ (1960-61). Πλάι τους, στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν οι μεγάλοι τους αντίπαλοι: Κέρες, Μπρονστάιν, Γκέλλερ, Σπάσκυ, Μπόμπι Φίσερ. Ο Κασπάροβ παρουσιάζει, αναλυμένες εκ νέου με τη βοήθεια υπολογιστή, τις κορυφαίες παρτίδες αυτών των ιερών τεράτων της σκακιστικής τέχνης, εστιάζει στις κρίσιμες καμπές της σκακιστικής ιστορίας, δηλαδή στις συναντήσεις που έκριναν τα παγκόσμια πρωταθλήματα και συγχρόνως αναζητά τα στοιχεία της προσωπικότητας των τεσσάρων πρωταθλητών, που διαμόρφωσαν το διαφορετικό στυλ του καθενός στη σκακιέρα. Ο συγγραφέας σημειώνει χαρακτηριστικά στην εισαγωγή: “Οι αλλαγές στον σκακιστικό θρόνο προέκυπταν πάντοτε για διάφορους λόγους, αλλά συνήθως ο κυριότερος ήταν ιστορικός: η ταχεία εξέλιξη του σκακιού […] Όπως παρατήρησε εύστοχα ο αναλυτής μου Γιούρι Ντοκογιάν, με το πέρασμα του χρόνου ο εκάστοτε παγκόσμιος πρωταθλητής αρχίζει να απολιθώνεται. Με άλλα λόγια γίνεται άκαμπτος και μεταμορφώνεται σε ζωντανό μνημείο. Αυτό σημαίνει ότι σταδιακά παύει να προσθέτει κάτι καινούριο στο σκάκι και δεν αντιλαμβάνεται την κυρίαρχη τάση στη εξέλιξη του παιχνιδιού. Έτσι, αργά ή γρήγορα, έρχεται αναπόφευκτα η τιμωρία, καθώς ο νέος διεκδικητής, σε αντίθεση με τον πρωταθλητή, συνήθως κάνει ένα βήμα προς τα εμπρός”.