Οι τεχνητοί παράδεισοι

Την εποχή που κυκλοφόρησε, το 1860, οι «Τεχνητοί Παράδεισοι (Les Paradis Artificiels)» του Charles Baudelaire γνώρισαν αμέσως επαίνους. Ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους συμβολιστές, ο Μπωντλαίρ έζησε μια βίαιη και τελικά τραγική ζωή, πεθαίνοντας εθισμένος στο όπιο το 1867. Αυτό το βιβλίο, μια απάντηση στις «Εξομολογήσεις ενός Άγγλου οπιοφάγου» του Thomas De Quincey, χρησιμεύει ως απομνημονεύματα των τελευταίων ετών του Μπωντλαίρ. Σε αυτό το όμορφα επεξεργασμένο πορτρέτο των επιδράσεων του κρασιού, του οπίου και του χασίς στο μυαλό, ο Μπωντλαίρ αποτυπώνει τα ονειρικά οράματα που βίωσε κατά τη διάρκεια της ναρκωτικής έκστασης του. Αυτές οι ψευδαισθήσεις, άλλοτε εξαίσιες, άλλοτε ανησυχητικές, και οι αυταπάτες μεγαλείου που συχνά τις συνόδευαν, αποτελούν τους Τεχνητούς Παράδεισους, τους υπέροχους αλλά ψεύτικους κόσμους έκστασης που τελικά τον οδήγησαν στην καταστροφή. Αντιπαραβάλλοντας τις επιπτώσεις του χασίς και του οπίου με αυτές του κρασιού, ο Μπωντλαίρ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «το κρασί εξυψώνει τη θέληση, το χασίς την καταστρέφει» και καθιστά αδρανείς όλους όσους το χρησιμοποιούν.

Charles Baudelaire (Συγγραφέας)

O Charles Baudelaire γεννήθηκε στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1821. Σε ηλικία έξι χρονών πεθαίνει ο πατέρας του και η μητέρα του ξαναπαντρεύεται τον Jacques Aupick κι αυτό χαλάει την ήρεμη ζωή του. Η οικογένεια μετακομίζει στη Λυών το 1832 και επιστρέφει στο Παρίσι το 1836. Ο Κάρολος παραμένει εσωτερικός στη Λυών στο κολέγιο Louis-le-Grand, από όπου αποβάλλεται για απειθαρχία, αυτό όμως δεν τον εμποδίζει να αποφοιτήσει το 1839. Mόνο η λογοτεχνική εργασία τον ενδιαφέρει. Ο ακράτητος δανδισμός του ανησυχεί την οικογένεια του, που τον στέλνει κοντά σε έμπιστό της καπετάνιο να κάνει τον γύρο του κόσμου, μήπως και συνετισθεί. Μετά τα νησιά Maurice, και Βourbon, διασχίζει τις Ινδίες. Επιστρέφοντας στη Γαλλία, το 1842, συνδέεται με τη Jeanne Duval. Συναντά τους Balzac, Nerval, Theophille Gautier, Theodore de Bauville. Δεν καταφέρνει να εκδώσει τα πρώτα του άρθρα και δημιουργεί τέτοια χρέη, που τον οδηγούν σε καταδίκη το 1844 (σε ηλικία 24 χρόνων) -κάτι που δεν συγχωρεί στη μητέρα του, παρά μόνο μετά το θάνατο του στρατηγού Jacques Aupick το 1857. Δημοσιεύει τα πρώτα του έργα στο “Salon de 1845”, “Salon de 1846”, – La Fanfarlo- 1847, συνεργάζεται με τα περιοδικά “Τintamarre”, “Corsaire-Satan”, “Messager”, “Monde literaire”, “Artiste”, με ποιήματα και ποικίλα δοκίμια. Από το 1851 αρχίζει να μεταφράζει Edgar Poe. Το 1857 εκδίδει τα “Άνθη του κακού” όπου έξι από αυτά στηλιτεύονται από τη δικαιοσύνη. Η υγεία του είναι εύθραυστη αλλά η λογοτεχνική του δραστηριότητα μεγάλη. Κατά τη διαμονή του στο Βέλγιο επιδεινώνεται η υγεία του, μαζί με τις ατυχίες του. Στην επιστροφή μαζί με τη μητέρα του στο Παρίσι, πεθαίνει τον Αύγουστο του 1867 σε ηλικία 46 ετών.

 

Γιώργος Θέμελης (Μεταφραστής)

Γιώργος Θέμελης (1900-1976). Ο Γιώργος Θέμελης γεννήθηκε στη Σάμο. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1930 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου εργάστηκε ως καθηγητής της φιλολογίας στη Δημόσια Εκπαίδευση και τη Δραματική Σχολή του Κρατικού Ωδείου. Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1922 με δημοσιεύσεις ποιημάτων στις στήλες του περιοδικού “Μηνιαία Επιθεώρησις Σάμου”. Υπήρξε μέλος των περιοδικών της Θεσσαλονίκης “Μακεδονικές Ημέρες” (1932-1939 – όπου το 1936 δημοσίευσε και το πρώτο του ποίημα σε ελεύθερο στίχο) και “Κοχλίας” (1946-1948), ενώ συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με τα λογοτεχνικά περιοδικά “Μορφές”, “Τέχνη και Ζωή”, “Ορίζοντες”, “Ελεύθερα Γράμματα”, “Νέα Πορεία”, “Ο Αιώνας Μας”, “Αγγλοελληνική Επιθεώρηση”. Το 1945 πραγματοποιήθηκε η έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής με τίτλο “Γυμνό παράθυρο”. Εξέδωσε πολλές ποιητικές συλλογές, λογοτεχνικές μεταφράσεις, θεατρικά έργα και δοκίμια. Τιμήθηκε με τον Α’ Έπαινο του διαγωνισμού διηγήματος της “Νέας Εστίας” (1927), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1956), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1962) και το Βραβείο του Δήμου Θεσσαλονίκης (1960). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Σε δική του μετάφραση ανέβηκαν στο Κ.Θ.Β.Ε., το 1968, οι “Δανειστές” του Στρίντμπεργκ και το “Κύκνειον Άσμα” του Τσέχωφ, και το 1970, ο “Προμηθέας Δεσμώτης” του Αισχύλου. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γιώργου Θέμελη, βλ. Αργυρίου Αλεξ., “Γιώργος Θέμελης”, στο “Η ελληνική ποίηση · Νεωτερικοί ποιητές του μεσοπολέμου”, σ.198-200 (της εισαγωγής) και 284-286 (της ανθολογίας), Αθήνα, Σοκόλης, 1979. Αργυρίου Αλεξ., “Θέμελης Γιώργος”, στο “Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό”, τ. 4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985. Γεράνης Στέλιος, “Θέμελης Γιώργος”, στη “Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας”, τ. 7. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).