Ουγκέτσου Μονογκατάρι. Ιστορίες της σελήνης μετά τη βροχή

ΟΙ ΕΝΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ του Ουγκέτσου Μονογκατάρι, που εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1776, αποτελούν το καλύτερο και διασημότερο δείγμα της λογοτεχνίας του απόκρυφου στην Ιαπωνία. Συνενώνουν διακριτικά τον κόσμο της καθημερινότητας με την επικράτεια του ανοίκειου και αποτελούν απόδειξη για τη γοητεία που ασκούσαν τότε, αλλά και σήμερα, το παράξενο και το μυστηριώδες στην ιαπωνική ψυχή. Αποτέλεσαν επίσης την πηγή έμπνευσης για την εξαιρετική ομότιτλη ταινία του Κεν ̓τζι Μιζογκούτσι το 1953. Ο τίτλος Ουγκέτσου μονογκατάρι, που μπορεί να αποδοθεί ως Ιστορίες της σελήνης μετά τη βροχή, απηχεί επίσης την ιδέα ότι μυστηριώδη όντα εμφανίζονται σε συννεφιασμένες, βροχερές νύχτες και σε πρωινά που το φεγγάρι κρέμεται ακόμα στον ουρανό. Στη « Λευκή Κορυφή », το φάντασμα του πρώην αυτοκράτορα Σουτόκου εμφανίζεται για να αναγγείλει τα σχέδια που κρύβει η εκδικητική μανία του· στον « Όρκο της Γιορτής των Χρυσανθέμων » ένας πιστός φίλος αυτοκτονεί προκειμένου το πνεύμα του να εκπληρώσει μια υπόσχεση· στον «Κυπρίνο που ήρθε στο όνειρό μου» ένας βουδιστής ιερέας μετατρέπεται σε ψάρι· στον «Πόθο του ερπετού» ένα ερπετό εμφανίζεται ως γυναίκα για να εκπληρώσει το ερωτικό του πάθος. Το γνωστότερο έργο του Ιάπωνα κλασικού συγγραφέα Ουέντα Ακινάρι είναι αυτή η συλλογή με τις Ιστορίες της σελήνης μετά τη βροχή. Σε αυτές τις ιστορίες του φανταστικού, όπως συμβαίνει στις ιστορίες του θεάτρου Νο, βλέπουμε όλων των ειδών τα όντα του παράλληλου κόσμου των πνευμάτων να αναδύονται, να δρουν και να εξαφανίζονται πάλι. Ένα απολαυστικό μείγμα μαγείας, ποίησης και πραγματικότητας που εκφράζει τον μαγεμένο κόσμο των Ιαπώνων του άλλοτε, αλλά όχι λιγότερο και του σήμερα. Δαίμονες, στοιχειά, παράξενα όνειρα, πράγματα πέρα από τον κόσμο του λογικού γεμίζουν όλες τις ιστορίες. Η ανατριχιαστική ομορφιά αυτού του διαχρονικού αριστουργήματος συμπληρώνεται από την γοητεία που ασκεί ως λογοτέχνημα, η οποία κατά μεγάλο μέρος πηγάζει από τον αριστοτεχνικό συνδυασμό του κινέζικου λόγου με το λόγο της ιαπωνικής κλασικής λογοτεχνίας, όπως αυτή αποκρυσταλλώθηκε σε αριστουργήματα σαν το Γκέν’τζι μονογκατάρι.

Ueda Akinari (Συγγραφέας)

Ο ΟΥΕΝΤΑ ΑΚΙΝΑΡΙ, ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της ιαπωνικής λογοτεχνίας, φιλόλογος, ποιητής, γιατρός και θεωρητικός του τσαγιού, γεννήθηκε το 1734 και πέθανε στο Κυότο το 1809. Η εποχή Εντό (1603-1868) στην οποία έζησε υπήρξε μια από τις πιο δημιουργικές στην ιστορία του ιαπωνικού πολιτισμού. Τότε αναπτύχθηκαν πολλές, ιδιαίτερες μορφές τέχνης, όπως και ιδιαίτερες μορφές λογοτεχνίας που χαρακτηρίζουν αυτόν τον πολιτισμό μέχρι σήμερα. Ο Ακινάρι υπήρξε ένας από τους κυριότερους συντελεστές αυτής της δημιουργικής άνοιξης. Στη διάρκεια της ζωής του ασχολήθηκε με όλα τα είδη της λογοτεχνίας που είχαν ανθίσει τότε, αλλά και με την κλασική ιαπωνική φιλολογία. Ξεκινώντας από νέος με τη σύνθεση χάικου, συνδέθηκε με κύκλους ποιητών που ασχολούνταν με αυτό το είδος, όπως με τον γνωστό Γιόσα Μπουσόν. Γράφει επίσης ποιήματα στην κλασική φόρμα των ουάκα. Χωρίς να εγκαταλείψει ποτέ αυτή την ενασχόληση, συνέχισε με πεζά στο είδος ουκιγιὸ-ζόσι. Κάποια στιγμή ανακαλύπτει μια καινούργια φιλολογική απασχόληση, που επρόκειτο να καταλάβει το κέντρο της συγγραφικής του δραστηριότητας, δηλαδή την ερευνητική μελέτη των κλασικών ιαπωνικών κειμένων. Ενώνει τις δυνάμεις του με την ομάδα των λεγόμενων κοκουγκάκουσα, των μεγάλων φιλολόγων που ασχολούνταν με αυτό το αντικείμενο, και παράγει μέχρι το τέλος της ζωής του ένα πολύ σημαντικό σχετικό έργο. Μ’ όλο που η κλασική φιλολογία παραμένει το πάθος του, καθώς και η πηγή πάμπολλων στοιχείων που πλουτίζουν το υπόλοιπο έργο του, μέσα από τη γνωριμία με ανθρώπους τού ρεύματος των μπουν’τζίν, που ασχολούνταν με τη συγγραφή ιστοριών του φανταστικού, ο Ακινάρι επιδίδεται με ενθουσιασμό σε αυτό το λογοτεχνικό είδος. Ιστορίες μυστηρίου, προερχόμενες κυρίως από την κινεζική σχετική παρακαταθήκη, τις οποίες, ακολουθώντας τους ομοτέχνους του σε αυτό το είδος, μετατρέπει με διάφορους τρόπους σε ιαπωνικές, γεννούν το περίφημο Ουγκέτσου μονογκατάρι, το έργο που προσπόρισε και στον ίδιο την αιώνια φήμη. (Πηγή: “Εκδόσεις Άγρα”, 2022)

 

Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος (Μεταφραστής)