Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία

Κάθε ιδέα, όσο υψηλή κι αν είναι, καταλήγει να γίνεται -σε μεγάλο τουλάχιστον βαθμό- ασύμπτωτη με τον εαυτό της, όταν με αυτήν μεταμφιέζεται η σκοπιμότητα. Αυτό συνέβη στα χρόνια της εθνικής αντίστασης, με τις αρχές που διακήρυξαν τότε όλες, ανεξαίρετα, οι ανταρτικές οργανώσεις, συνολικά ή κατά περιόδους. Ο ΕΛΑΣ, η συντριπτική μεγαλύτερη δύναμη του ένοπλου αγώνα, σήκωσε το κύριο βάρος τους, δίνοντας εκατοντάδες σημαντικές και με πολλές θυσίες μάχες κατά των κατοχικών στρατευμάτων. Το ίδιο έπραξαν, στο μέτρο τους, και άλλες ομάδες ανταρτών που πολέμησαν κατά των κατακτητών. Τελικά όμως όλες χρησιμοποιήθηκαν ως βασικά “όργανα” στην αιματηρή σύγκρουση για τη διατήρηση ή την κατάκτηση της εξουσίας. Τα όπλα των “αδερφοφάγων” ακονίστηκαν, για να σιγήσουν, όπου ακόμα ακούγονταν οι φωνές των συνειδήσεων. Όταν η αυλαία έπεσε, η ελληνική αντίσταση έκλεισε με την ανατροπή της. Θαρρείς κι ήταν για να επιβεβαιωθεί πως οι Έλληνες διαθέτουν την ικανότητα να πράττουν μεγάλα έργα για να έχουν ύστερα τη “χαρά” να τα γκρεμίζουν. Πώς έγινε, αλήθεια, και οδηγηθήκαμε σε μια τέτοια εξέλιξη;

Γρηγόρης Κ. Φαράκος (Συγγραφέας):

Ο Γρηγόρης Φαράκος (1923-2007) γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και τελείωσε Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, το 1946. Μεταπτυχιακές σπουδές το 1956, στη Σχολή Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών Μόσχας. Από σπουδαστής του ΕΜΠ, εντάσσεται στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Μέλος του ΚΚΕ, στέλεχος της ΕΠΟΝ, συμμετέχει στις κινητοποιήσεις και τους αγώνες του λαού της Αθήνας. Ως καπετάνιος του φοιτητικού λόχου ΕΛΑΣ “Λόρδος Μπάιρον”, παίρνει μέρος στις συγκρούσεις και μάχες του Δεκεμβρίου 1944 στην Αθήνα και τραυματίζεται πολύ σοβαρά. Συνεχίζει την πολιτική του δράση στις γραμμές του ΚΚΕ και της ΕΠΟΝ, εξορίζεται στην Ικαρία. Μετά την απόδρασή του, εντάσσεται στο “Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας”, παίρνει μέρος σε μάχες του Εμφυλίου πολέμου, όπου, επίσης, τραυματίζεται πολύ σοβαρά. Ζει επί αρκετά χρόνια ως πολιτικός πρόσφυγας στις ανατολικές χώρες. Με την κήρυξη της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, εισέρχεται “παρανόμως” στην Ελλάδα, όπου αγωνίζεται κατά της Χούντας, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται (1968-1974). Αποφυλακίζεται με τη μεταπολίτευση. Επί 13 χρόνια (1974-1987) είναι Διευθυντής της καθημερινής πρωινής εφημερίδας “Ριζοσπάστης”. Αναδεικνύεται στέλεχος του ΚΚΕ και εκλέγεται Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του, το 1989. Από το 1987 επιδίδεται πιο συστηματικά σε προσπάθεια ανανέωσης των δομών της σκέψης του ΚΚΕ. Με την αποτυχία της ανανεωτικής κίνησης, διακόπτεται η συμμετοχή του στο κομμουνιστικό κίνημα, το 1991. Συνεχίζει την πολιτική του δράση ως στέλεχος της Αριστεράς. Επί 19 συνεχή χρόνια (1974-1993) εκλεγόταν πρώτος σε σταυρούς βουλευτής της Αριστεράς (του ΚΚΕ και, κατοπινά, του “Συνασπισμού”) στην Α΄ Περιφέρεια της Αθήνας για το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Το 1985 είχε εκλεγεί και Ευρωβουλευτής, αλλά παραιτήθηκε για να μείνει στην Ελληνική Βουλή. Από πολύ νωρίς (1943), ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, δημοσίευσε πολλά πολιτικά και επιστημονικά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια της ζωής του αφοσιώθηκε στην ιστορική έρευνα. Κυριότερα βιβλία του είναι: “Μαρτυρίες και στοχασμοί 1941-1991: 50 χρόνια πολιτικής δράσης”, 1993, “Άρης Βελουχιώτης: το χαμένο αρχείο: άγνωστα κείμενα”, 1997 και “Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία”, δίτομο, 2000, στα οποία ασχολείται με την ιστορική αποτύπωση μιας περιόδου την οποία έζησε στις πρώτες γραμμές, με ένα ασυνήθιστο ήθος, που χαρακτηρίζεται από τη διαρκή προσπάθεια διαχωρισμού της περιγραφής των γεγονότων από τις ερμηνείες τους. Πέθανε στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2007.