Το 2022 –εκατό χρόνια µετά τη Μικρασιατική καταστροφή– είναι σίγουρα µια σηµαδιακή χρονιά. Το βιβλίο αυτό, µε τη βοήθεια της διαλεκτικής λογικής µεθόδου, επιχειρεί έναν ευρύτερο αναστοχασµό στα πώς και στα γιατί του κοινωνικού γίγνεσθαι και των αντιφάσεων του ευρύτερου νεοελληνικού χώρου. Τα σηµερινά δεδοµένα τονίζουν µε δραµατικό τρόπο την επικαιρότητα των ερωτηµάτων αυτών, καθώς για µια ακόµη φορά η ιµπεριαλιστική πρόσδεση οδηγεί τη χώρα σ’ ένα δρόµο που µόνο βάσανα θα φορτώσει στον ελληνικό λαό.
Η δύσκολη γένεση του ελληνικού καπιταλισµού και οι ιδιοτυπίες της βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της εργασίας. Ο πόλεµος και η ήττα στη Μικρά Ασία δηµιούργησαν τους όρους για τη µεταµόρφωση και τον ποιοτικό µετασχηµατισµό µιας κοινωνίας µε προκαπιταλιστικά χαρακτηριστικά στην καπιταλιστική Ελλάδα του Μεσοπολέµου.
Όλα έγιναν µε τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο· η απαλλοτρίωση των παραγωγών, µέσω της ανελέητης βίας του πολέµου, στο πρόσωπο των ανέστιων και εξαθλιωµένων προσφύγων που έρχονται στην Ελλάδα, η δηµιουργία της εργατικής τάξης και ενός πολυπληθούς εφεδρικού στρατού εργασίας, το παροικιακό κεφάλαιο και στη συνέχεια το ξένο δυτικό κεφάλαιο µεταµορφώνουν κατά την περίοδο του Μεσοπολέµου τη νεοελληνική κοινωνία.
Συνέχεια όλων αυτών είναι και τα σηµερινά δεινά – οικονοµική κρίση, πολιτική γελοιότητα, πολιτισµική µηδαµινότητα. Αν πρέπει όλα αυτά να αλλάξουν, είναι ανάγκη πρώτα-πρώτα να µάθουµε. Και για να µάθουµε δεν αρκεί µόνο να τραβήξουµε από µπροστά µας το πέπλο των «εθνικών θριάµβων». Αυτό είναι απαραίτητο· όµως πριν από οτιδήποτε άλλο, αναγκαία είναι η διαλεκτική λογική µέθοδος έρευνας και µελέτης αυτής της κρίσιµης εικοσαετίας, διαφορετικά θα χαθούµε µέσα στο λαβύρινθο του ιστορικισµού. Να τεθούν ξανά –και µε σωστό τρόπο– τα ερωτήµατα σε µια συζήτηση στην οποία πολλά και σηµαντικά ζητήµατα παραµένουν ανοικτά, αυτή είναι η επιδίωξη αυτής της µελέτης.
Αποστόλης Παλιούρας (Συγγραφέας)
Ο Αποστόλης Παλιούρας γεννήθηκε στη Λάρισα το 1952. Οι γονείς του ήταν εργάτες. Το 1970 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου πήρε πτυχίο Μαθηµατικών. Συµµετείχε στο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνηµα και για τη δράση του αυτή διώχθηκε και βασανίστηκε από τα όργανα της χούντας. Υπήρξε µαζί µε άλλους ιδρυτικό µέλος του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών Θεσσαλονίκης, ενώ από το 1978 µέχρι σήµερα αρθρογραφεί σε εφηµερίδες και περιοδικά. Το 1982 επιµελείται και συµµετέχει στη συλλογική έκδοση Η Βιοµηχανία στη Βόρεια Ελλάδα και οι επιπτώσεις από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Οικονοµική Κοινότητα (ΕΟΚ). Το 1989 εγκαθίσταται µόνιµα στην Αθήνα όπου ζει µέχρι σήµερα. Από το 2004 έως το 2011 εκδίδει και διευθύνει τη συλλογική Θεωρητική και Πολιτική Επιθεώρηση ∆ιάπλους. Τα τελευταία χρόνια είναι µέλος της Συντακτικής Οµάδας του περιοδικού ΟΥΤΟΠΙΑ. Το 2021 µε την εργασία του «Για µια κριτική θεωρία του Έθνους: Ο νεοελληνικός κοινωνικός σχηµατισµός και οι αντιφάσεις του ελληνικού εθνικισµού» συµµετέχει στη συλλογική έκδοση του Οµίλου Μαρξιστικών Ερευνών: Επανάσταση, Κρίση, Επανάσταση; Από τις εκδόσεις Τόπος κυκλοφορεί: Ο ελληνικός καπιταλισμός, Κριτικές προσεγγίσεις και οι ιδιοτυπίες μιας δύσκολης γένεσης (2022). (Πηγή: “Εκδόσεις Τόπος”, 2022)
