Ο Μάρτιν Χάιντεγκερ και η μετάφραση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας

Ποια είναι άραγε η μεταβολή την οποία –σύμφωνα με τον Μάρτιν Χάιντεγκερ– υφίσταται η αρχαία ελληνική σκέψη κατά τη μετάφρασή της, αρχικά, στη γλώσσα και τον κόσμο των Ρωμαίων, αλλά και στις νεότερες γλώσσες; Πρόκειται πράγματι για μιαν αλλοίωση, η οποία δεν μας επιτρέπει πια την πρόσβαση στην αυθεντική σημασία των κεντρικών εννοιών του αρχαιοελληνικού στοχασμού; Με αφορμή το ανωτέρω ερώτημα που θέτει ο Μάρτιν Χάιντεγκερ, η πραγματεία αυτή εξετάζει συστηματικά και κριτικά το πώς ο Γερμανός φιλόσοφος μεταφράζει κείμενα και όρους της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας, αλλά και τις θέσεις του για τη μετάφραση εν γένει. Τόσο η μεταφραστική του πρακτική όσο και οι θεωρητικές του απόψεις για το μεταφράζειν συνδέονται με κομβικά σημεία της φιλοσοφίας του, π.χ. με τις θέσεις του για τη γλώσσα, την κατανόηση και την ερμηνεία, αλλά και τη θεωρία του περί της «έκπτωσης» της αρχέγονης σκέψης και μετατροπής της στη Δυτική μεταφυσική. Παράλληλα, η πραγμάτευση αναδεικνύει και τα προβλήματα που επισύρει η μεταφρασεολογική αυτή πρακτική. Το βιβλίο αυτό απευθύνεται όχι μόνο στους ενδιαφερόμενους για τη φιλοσοφία του Χάιντεγκερ, αλλά και στους ασχολούμενους θεωρητικά και πρακτικά με τη μετάφραση, καθώς τους προσφέρει τη δυνατότητα να γνωρίσουν μια φιλοσοφική ερμηνεία του μεταφράζειν. Παρουσιάζει δε ασφαλώς ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τους μελετητές της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας, για τους οποίους συνιστά παρότρυνση να στοχασθούν σχετικά με τον δικό τους τρόπο προσέγγισης της αρχαίας σκέψης και το τι αυτός προϋποθέτει.

Κοσμάς Ρασπίτσος (Συγγραφέας)