Ο ναός του τρόμου

Οι δύο νουβέλες, “Το Πλάσμα που ψιθύριζε στο Σκοτάδι” (1930), “Ο Ναός του Τρόμου” (1935), καθώς και και το διήγημα “Το Κάλεσμα από το Υπερπέραν” (1935), που συνθέτουν το υλικό αυτού του βιβλίου, εντάσσονται και αυτά στη δημιουργική περίοδο του Χ.Φ. Λάβκραφτ. Στην πρώτη γίνεται λόγος για τους τερατόμορφους Μεγάλους Παλαιούς και τις προσπάθειές τους να ξαναεισβάλλουν στη Γη. Στη δεύτερη εμφανίζεται το θαυμαστό Λαμπερό Τραπεζόεδρο, ένα λατρευτικό αντικείμενο που προέρχεται απ’ το μυστηριώδη πλανήτη Γιογγόθ-Πλούτωνα, και σχετίζεται με τη λατρεία του θεού Νιαρλαθοτέπ, βασικού πρωταγωνιστή στη μυθολογία Κθούλου, ενώ στο τρίτο διήγημα περιγράφεται με ανατριχιαστική ζωντάνια η μεταφορά ενός ανθρώπου σ’ έναν άλλο χωρόχρονο και η μεταμόρφωσή του. Ο αναγνώστης θα ζήσει το αβέβαιο, ανατριχιαστικό και κλειστοφοβικό κλίμα του υπαινιχτικού τρόμου που δημιουργεί ο συγγραφέας.

Howard Phillips Lovecraft (Συγγραφέας)

Ο X. Φ. Λάβκραφτ γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου 1890 στο Πρόβιντενς του Ρόουντ Άιλαντ. Πέρασε τα περισσότερα χρόνια του ολότελα αποκομμένος από τον κόσμο και την εποχή στην οποία ζούσε. Πέθανε το 1937 σε ηλικία 47 χρονών. Υπήρξε αφοσιωμένος μελετητής των αρχαιοτήτων της πόλης του και ίσως η καταγωγή του να του έδωσε τη φυσική τάση που τον έκανε αγγλόφιλο για όλη του τη ζωή. Η υγεία του τα πρώτα χρόνια δεν ήταν πολύ σταθερή, έτσι τα πέρασε προστατευόμενος μέσα στην οικογένεια, ενώ η μερική αυτή ανικανότητά του, του επέτρεψε να διαβάζει συνέχεια. Σαν αποτέλεσμα, το ευαίσθητο, ονειροπόλο παιδί, δημιούργησε πολύ νωρίς έναν παράξενο δικό του κόσμο, στοιχειωμένο από τα πλάσματα της φαντασίας του. Μεγάλο μέρος των μυθιστορημάτων του που ανήκε στο βασίλειο του υπερφυσικού, αναπτύχθηκε απ’ αυτόν τον κόσμο. Από πολύ μικρός έδωσε δείγματα της ποιητικής του ικανότητας και σε ηλικία 15 χρονών έγραψε το πρώτο του διήγημα. Ο Λάβκραφτ σαν παιδί ήταν ντροπαλός ενώ σαν ενήλικας απόμακρος, σχεδόν απομονωμένος. Ήταν ψηλός, αδύνατος και συνήθως χλομός, παρ’ όλο που είχε φωτεινά και πολύ ζωηρά μάτια. Το σαγόνι του προεξείχε. Ο χαρακτήρας του ήταν ευγενικός. Η συζήτησή του αποκάλυπτε ένα εκπληκτικά πλούσιο λεξιλόγιο και μια άμεση χρήση των λέξεων, γεγονός ολοφάνερο στα μυθιστορήματά του. Στις δύο δεκαετίες που διήρκεσε μόνο, η συγγραφική του ζωή, ο Λάβκραφτ έγινε δάσκαλος του μακάβριου και στην εποχή του δεν υπήρχε ισάξιος του στην Αμερική. Άρχισε να γράφει νωρίς αλλά δεν κατόρθωσε να δημοσιευτεί τίποτα σε κανένα περιοδικό ευρείας κυκλοφορίας. Έχοντας Βρετανούς προγόνους, οι φιλολογικές του επιρροές ήταν Βρετανικές μάλλον -του Άρθουρ Μάχεν και του Λόρδου Ντάνσανι κυρίως- και όχι οι Αμερικάνικες της γοτθικής παράδοσης του Πόε. Τα έργα του Λάβκραφτ δεν εκδόθηκαν ποτέ σε ευρεία κλίμακα όσο ζούσε και μόνο μια μικρή νουβέλα έκανε την εμφάνισή της τυπωμένη και δεμένη από έναν ερασιτέχνη αλλά ενθουσιώδη εκδότη. Περίπου 50 από τις ιστορίες του δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και κυρίως στα: “Αλλόκοτες Ιστορίες”, “Καταπληκτικές Ιστορίες”, “Καταπληκτική Επιστημονική Φαντασία”. Το έργο του συγκεντρώθηκε σε ανθολογία στην πατρίδα του και στην Αγγλία, αλλά μόνο 2 χρόνια μετά τον θάνατο του εκδόθηκε από το “Αρκάμ Χάουζ” (που δημιουργήθηκε από τον Derleth σε συνεργασία με τον D. Wandrei, με σκοπό την αναδημοσίευση των έργων του Λάβκραφτ) μια ανθολογία με τίτλο “Ο Ξένος και άλλα”, που περιείχε τις καλύτερες ιστορίες του και έγινε ένα από τα πιο πολύτιμα συλλεκτικά αντικείμενα στην Αμερική. Τον τόμο αυτό ακολούθησε το “Πέρα από τον Τοίχο του Ύπνου”, “Μαρτζινάλια”, “Κάποιος καραδοκεί στο Κατώφλι” (νουβέλα που τελείωσε ο Derleth) και “Κάτι για τις Γάτες και άλλα Κομμάτια”, που όλα τους περιείχαν λιγότερο σημαντικά έργα. Αν και οι πρώτες του εργασίες ήταν ιδιαίτερα φανταστικές, επηρεασμένες από τον Λόρδο Ντάνσανι, ο Λάβκραφτ στράφηκε γρήγορα σε θέματα κοσμικού τρόμου και πνευματικής φρίκης, στις αξιοσημείωτες ιστορίες του “Χρώμα από το Διάστημα”, “Τρόμος στο Ντάνγουιτς”, “Ψίθυροι στο Σκοτάδι” και άλλα. Ανάμεσα σε αυτά εκείνη η μοναδική ιστορία τρόμου “Ποντίκια μέσα στους Τοίχους”, που ίσως είναι η καλύτερη στο είδος της που γράφτηκε στην Αμερική το 1920. Λίγο χρόνο μετά την εμφάνιση των ιστοριών σε περιοδικά, άρχισε να φαίνεται καθαρά στο έργο του, το πρότυπο το οποίο έγινε αργότερα γνωστό ως “Μύθος του Κθούλου” και το οποίο πήρε το όνομα του από το “Κάλεσμα του Κθούλου” την πρώτη ιστορία που αποκαλύπτει καθαρά το σχέδιο του Λάβκραφτ. Ο Λάβκραφτ έγραψε μόνο 3 μυθιστορήματα ανάμεσα σε πολλά διηγήματα και νουβέλες. Το πιο φιλόδοξο όμως απ’ αυτά είναι “Η Περίπτωση του Τσάρλς Ντέξτερ Ουόρντ” που γράφτηκε το 1927-1928 αλλά δεν δημοσιεύτηκε ως το 1941, όταν μια συντετμημένη έκδοσή του είδε το φώς της δημοσιότητας στο περιοδικό “Αλλόκοτες Ιστορίες”. Ολόκληρο το μυθιστόρημα δημοσιεύτηκε το 1943 στο περιοδικό “Πέρα από τον Τοίχο του Ύπνου”, από τότε δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην Αγγλία, ενώ στην Αμερική έγινε τυπική ταινία φρίκης με τον ηθοποιό Βίνσεντ Πράϊς στον κύριο ρόλο και είχε τον τίτλο: “Το στοιχειωμένο Παλάτι του Έντγκαρ Άλαν Πόε”. Δεύτερο σε μέγεθος είναι το μυθιστόρημα “Στα βουνά της Τρέλλας” που γράφτηκε το 1931 και προηγήθηκε του μεγαλύτερου μυθιστορήματος όσον αφορά ημερομηνίες έκδοσης, όπου κι εκεί δημοσιεύτηκε κάτι τι συντετμημένο. Το τρίτο, με τίτλο “Η αναζήτηση ονείρων του άγνωστου Κάνταθ”, είναι πολύ πιθανό να συνελήφθη σαν ιδέα και να γράφτηκε πολύ πριν τ’ άλλα μυθιστορήματα, κάπου στις αρχές του 1924-1925 αλλά αντίθετα από εκείνα τα μυθιστορήματα, προφανώς δεν αναθεωρήθηκε ποτέ. Δεν αποτελεί μέρος του “Μύθου του Κθούλου” στον οποίο ανήκει τόσο “Η περίπτωση του Τσάρλς Ντέξτερ Ουόρντ” όσο και το “Στα βουνά της Τρέλλας” αλλά ορισμένες πλευρές του τις δανείστηκε από τον Μύθο. Ανήκει μάλλον σε μια προγενέστερη περίοδο του έργου του Λάβκραφτ όταν ήταν προφανώς κάτω από την επιρροή του Λόρδου Ντάνσανι.

 

Μάκης Πανώριος (Μεταφραστής)

Ο Μάκης Πανώριος (1935-2023) γεννήθηκε στην Κεφαλλονιά. Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Σχεδίου και Ζωγραφικής ABC και θέατρο στη Δραματική Σχολή Θεάτρου και Σκηνοθεσίας του Πέλου Κατσέλη. Εργάστηκε ως ηθοποιός για δεκαοχτώ χρόνια στο ελεύθερο θέατρο και δέκα χρόνια στο Εθνικό Θέατρο, καθώς και στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση. Ως συγγραφέας έγραψε μυθιστόρημα, νουβέλα, διήγημα, θέατρο, κριτική βιβλίου και κινηματογράφου. Είχε εικονογραφήσει περισσότερα από πεντακόσια βιβλία, είχε επιμεληθεί και προλογίσει περί τα εκατό. Πρώτη θεατρική του εμφάνιση στο έργο “Το τραγούδι του νεκρού αδερφού” του Mίκη Θεοδωράκη, στο ρόλο του Χάρου, το 1962, με το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη. Πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα με το μυθιστόρημα “Η κατάκτηση”, το 1970. Έγραφε στον ημερήσιο Τύπο κριτική βιβλίου.
Διακρίσεις:
– Διεθνές βραβείο Karel 1993. Του απενεμήθη από τον Μπράιν Άλντις για την προσφορά του στην επιστημονική φαντασία και τη φανταστική λογοτεχνία.
– Χρυσός Ικαρομένιππος 1995. Πρώτο βραβείο για το διήγημά του επιστημονικής φαντασίας “Ηθοποιός”. Του απενεμήθη από το περιοδικό επιστημονικές φαντασίας “Πλειάδες” και τους “Φαναστικούς Αργοναύτες”.
– Χρυσό στεφάνι ελιάς 2006 του Δήμου Αιγάλεω. Του απενεμήθη από τον δήμαρχο Δημήτρη Καλογερόπουλο για την προσφορά του στα γράμματα και τον πολιτισμό.
– Τιμητική πλακέτα της Αθηναϊκής Λέσχης Επιστημονικής Φαντασίας. Του απενεμήθη το 2006 από την ΑΛΕΦ για τη συνολική του προσφορά στη διάδοση της επιστημονικής φαντασίας στην Ελλάδα.

 

Παντελής Σκαγιάννης (Μεταφραστής)

 

Γιώργος Ντούμας (Μεταφραστής)