Ο παράνομος

«Τη νύχτα του πραξικοπήματος καταφτάσανε οι χαφιέδες. Νόμιζα πως με γυρεύανε πάλι για καμιά “ανάκριση” και δεν είχα διάθεση να με σακατέψουνε. Φοράω σαν αστραπή τα ρούχα μου. – Πες τους ότι δουλεύω κάπου υπερωρίες, ψιθυρίζω στη γυναίκα μου και πηδάω από το παράθυρο στη διπλανή σκεπή. Μόλις βρέθηκα στο δρόμο, μυρίστηκα τι γινότανε.» Ο Κώστας Κοτζιάς στον Παράνομο περιγράφει τις ζωές, τις επιλογές των ανθρώπων και το τίμημα που πληρώνουν γι’ αυτές. Επιλογές που διακρίνουν τους ανθρώπους σε συνθήκες όπου η πάλη για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας, ή απλώς η πίστη στα ιδανικά αυτά, οδηγεί στις ανακρίσεις, στη φυλακή, στα βασανιστήρια, ακόμα και στο θάνατο.

Κώστας Κοτζιάς (Συγγραφέας)

Κώστας Κοτζιάς (1921-1979). Ο Κώστας Κοτζιάς γεννήθηκε στην Αθήνα, πρωτότοκος γιος του Παναγιώτη Κοτζιά από τη Δημητσάνα και της Ξένης το γένος Αλεξανδροπούλου από τη Χαλκίδα. Αδερφός του είναι ο επίσης συγγραφέας Αλέξανδρος Κοτζιάς. Η οικογένεια Κοτζιά ήταν εύπορη, καταστράφηκε όμως οικονομικά κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, καθώς είχε προηγηθεί και ο θάνατος του πατέρα ήδη από το 1936. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στο Λεόντειο Λύκειο και γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διέκοψε όμως τις σπουδές του στον τελευταίο χρόνο και μετά από μια περίοδο ενασχόλησης με οικοδομικές επιχειρήσεις από κοινού με τον αδερφό του, στράφηκε στη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εντάχτηκε στην ΕΠΟΝ και το ΕΑΜ. Το 1946 συνεργάστηκε με το περιοδικό του Δημήτρη Φωτιάδη Ελεύθερα Γράμματα. Την ίδια χρονιά δημοσίευσε το θεατρικό έργο Το Ξύπνημα, που παραστάθηκε από το θίασο των Ενωμένων Καλλιτεχνών του Αιμιλίου Βεάκη. Στη συνέχεια (1947) συνεργάστηκε με την Ομάδα των Νέων Λογοτεχνών στην έκδοση του περιοδικού Θεμέλιο. Υπήρξε συνιδρυτής του Ρεαλιστικού θεάτρου (1949) μαζί με τον Γιώργο Γιαννίδη, στο οποίο λειτούργησε και ως σκηνοθέτης (στο Σχολείο γυναικών του Μολιέρου), ενώ άλλα θεατρικά έργα του ανέβασε ο θίασος του Τ.Καρούσου. Ανέλαβε τη στήλη της θεατρικής κριτικής στις εφημερίδες Δημοκρατική (1950) και Δημοκρατικός (1951). Συνεργάστηκε επίσης με τις εφημερίδες Ανεξάρτητος Τύπος, Αυγή, Ριζοσπάστης (μετά τη μεταπολίτευση ως ανταποκριτής στη Ρωσία) και με το περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης. Μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου κατέφυγε στη Μόσχα, από όπου ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί μέχρι τη μεταπολίτευση η ελληνική ιθαγένεια. Μετά το 1974 η ζωή του μοιράστηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Ρωσία. Στη Ρωσία πέθανε το 1979 από διάτρηση στομάχου. Η πρώτη εμφάνιση του Κώστα Κοτζιά στο χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε το 1957 με τη δημοσίευση το μυθιστόρημα Ο καπνισμένος ουρανός που τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο του Δήμου Αθηναίων. Συνολικά η πεζογραφική του παραγωγή αποτελείται από πέντε μυθιστορήματα, τα δύο (Επί εσχάτη προδοσία και Αίγιστος) με θέμα εμπνευσμένο από την υπόθεση Πλουμπίδη. Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση, τις διασκευές λογοτεχνικών έργων για το θέατρο. Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, σουηδικά, τσέχικα, ρωσικά, ουγγρικά και βουλγάρικα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κώστα Κοτζιά βλ. Ζήρας Αλεξ., «Κοτζιάς Κώστας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986 και Ζήρας Αλεξ., «Κώστας Κοτζιάς», Η μεταπολεμική πεζογραφία · Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67Δ΄, σ.224-267. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.)