Ο Παστερνάκ, ο Μάξιμος και το Κίεφσκι Βοκζάλ. Σοβιετική εμπειρία και μεταβολή στο ελληνικό μυθιστόρημα Πάρνης, Αλεξανδρόπουλος, Ζέη

Το βιβλίο αυτό αναφέρεται κυρίως σε τρεις συγγραφείς Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες, τον Αλέξη Πάρνη, τον Μήτσο Αλεξανδρόπουλο και την Άλκη Ζέη. Το βιβλίο διηγείται τα πολιτικά-λογοτεχνικά ζητήματα της εποχής, όπως τη δίωξη του Παστερνάκ (1958), τη δίκη των Σινιάφσκι και Ντανιέλ (1965-66) στην Σοβιετική Ένωση, αλλά αναφέρεται και στο πολιτισμικό τραύμα, και στην περιθωριοποίηση του Αλέξη Πάρνη από τους Έλληνες συντρόφους του. Στη μελέτη γίνεται λόγος για τη σοβιετική εμπειρία με την έννοια της ανατροπής, της μεταβολής, αλλά και της ιστορικής πραγματικότητας και γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στα μυθιστορήματα των συγγραφέων με θέμα τη Ρωσία. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα τρία μυθιστορήματα του Αλέξη Πάρνη για τη Σοβιετική Ένωση, το θέμα και ο στοχασμός των οποίων δικαιώθηκαν από την ιστορική εξέλιξη. Ο Πάρνης είναι ο συγγραφέας της σοβιετικής μεταβολής. Το μυθιστόρημα και των τριών συγγραφέων ανήκει στην πεζογραφία του πολιτισμού και της ιστορίας με την έννοια ότι το έργο τους αναδεικνύει εποχές, προβάλει πρότυπα, μιλά για τα διλήμματα των εποχών, αναφέρεται σε οπτικές γωνίες. Αναφέρεται στη ρωσική λογοτεχνία και κουλτούρα του εικοστού αιώνα. Στο βιβλίο παρουσιάζονται πρώτη φορά οι συζητήσεις σε δύο μεγάλα θέατρα της Μόσχας για τα έργα «Αγγέλα» του Γ. Σεβαστίκογλου και «Νησί της Αφροδίτης» του Α. Πάρνη που σημάδεψαν τους συγγραφείς και το ελληνικό θέατρο. Ακόμα υπάρχει αναφορά στους σημαντικούς σοβιετικούς ποιητές φίλους των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων Τβαρντόφσκι, Μαρτίνοφ, Σλούτσκι, Βινοκούροφ. Το παρόν βιβλίο είναι το πρώτο στην ελληνική βιβλιογραφία που εξετάζει τη σχέση του ελληνικού μυθιστορήματος με τη σοβιετική μεταβολή και αποτελεί συνέχεια του έργου του Καζαντζάκη και του Ιστράτι για την προηγούμενες περιόδους.

Μιχάλης Πάτσης (Συγγραφέας)

Ο Μιχάλης Πάτσης (1962) γεννήθηκε στα Τρόπαια Αρκαδίας. Έχει ασχοληθεί με τη φιλοσοφία, “Ο ρόλος της γλώσσας στη γνωστική διαδικασία” (1988), τη γλωσσολογία, “Τα πειράματα ανακλήσεων ως μεθοδολογικό εργαλείο για την κατανόηση της σημασίας της λέξης” (2005), και τη φιλολογία. Κατέχει μάστερ φιλοσοφίας, διδακτορικό φιλολογίας. Δίδαξε ελληνική φιλολογία επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει κυκλοφορήσει τα ποιητικά έργα “Ο χρόνος νησί” (2006, 2011), “Σμπόρνικ” (2012), που περιέχει τους ποιητικούς κύκλους (“Ο χρόνος νησί”, “Η ξενιτιά δεν υπάρχει”, “Ολόφωτη πόλη”, “Χειμώνας στην Ιταλία”), καθώς και τη μετάφραση – μελέτη, Πούσκιν “Μικρά ποιήματα” (2012). Επίσης στα ρωσικά κυκλοφορούν τα έργα του “Αυτοδιδακτική μέθοδος διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας” (Μόσχα,2010), “Η θεωρία και πρακτική της μετάφρασης (ρωσικά-ελληνικά)” (Μόσχα, 2012). Έχει επιμεληθεί και προλογίσει τη μετάφραση στα ρωσικά του μυθιστορήματος του Μ. Κουμανταρέα “Η φανέλα με το εννιά” (2010). Έχει λάβει μέρος σε συλλογικές εκδόσεις καθώς και έχει διενεργήσει ομιλίες και διαλέξεις για την ελληνική γλώσσα στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Το έργο του “Καζαντζάκης και Ρωσία” συμπεριλήφθηκε στους βραχείς καταλόγους των Λογοτεχνικών Βραβείων 2014 στην κατηγορία “Δοκίμιο”.