Ο Πλατέρο κι εγώ

Έναν αιώνα και πλέον χρειάστηκε ο Πλατέρο, ο πιο διάσημος και οικουμενικός γαϊδαράκος του ισπανόφωνου κόσμου, για να φτάσει ολοκληρωμένος στην ελληνική γλώσσα. Σε τούτο το ιδιαίτερο βιβλίο «η χαρά και η στενοχώρια είναι δίδυμες αδερφές», όπως γράφει ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ. Ο νομπελίστας, μέσα από αυτή την πολύχρωμη ελεγεία, αποτυπώνει τη λυρική αυτοβιογραφία της νιότης του, απαθανατίζει τη γενέτειρά του, το Μογέρ, και δημιουργεί έναν παντοτινό μύθο, τον μύθο του τετράποδου και ασημόγκριζου Πλατέρο, τον μύθο ενός αγαπημένου και πιστού συντρόφου. Καθένα από τα εκατόν τριάντα οκτώ σύντομα κεφάλαια του έργου, το οποίο αποτελεί και το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα πεζοποιήματος στη μακρά ισπανική παράδοση, συνθέτει έναν ανάγλυφο πίνακα ζωγραφικής, με φόντο πάντοτε το τοπίο της Ανδαλουσίας, που το βλέπουμε να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας, με θέματα όπως η φιλία ανάμεσα στον ποιητή και τον Πλατέρο, η ζωή στην ύπαιθρο, η αλλαγή των εποχών, η σκληρότητα των παιδιών, η ομορφιά της φύσης, ο φόβος, ο θάνατος. Ένα εμβληματικό κείμενο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, με τις περισσότερες επανεκδόσεις, μεταφράσεις και εικονογραφήσεις μετά τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες.

Juan Ramon Jimenez (Συγγραφέας)

Ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ, γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1881, στο Μογκέρ της επαρχίας Ουέλβα της Ανδαλουσίας. Ύστερα από σπουδές στο Καντίς, γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης. Εκεί συνέθεσε τα πρώτα του ποιήματα κάτω από την επίδραση των “ρομανσέρος” Γκόνγορα, Μπέκερ και Γάλλων και Γερμανών ρομαντικών. Τα πρώτα του βιβλία δημοσιεύτηκαν στην Μαδρίτη το 1900. Τότε ήρθε σε επαφή με τον Ρουμπέν Ντάριο και το νέο λογοτεχνικό κίνημα “Ελ μοντερνίσμο”. Αρρώστησε. Πέρασε αρκετό καιρό στη Νότια Γαλλία και σε μια κλινική στη Μαδρίτη, όπου είχε όλον τον καιρό να ασχολείται με τη φιλοσοφία και με ξένες γλώσσες. Στα χρόνια της μοναξιάς που πέρασε στο Μογκέρ (1905-1912), έγραψε πολλά ποιήματα. Πέρασε τα τέσσερα επόμενα χρόνια στη Μαδρίτη, σαν αναγνωρισμένος ποιητής. Τραγούδησε την πατρίδα του στη συλλογή πεζών ποιημάτων “Ο Πλατέρο κι εγώ” (1914). Το 1916 ταξίδεψε για πρώτη φορά στις Η.Π.Α. όπου γνώρισε στη Νέα Υόρκη την Ζενοβία Καμπρούτσι την οποία παντρεύτηκε και, η οποία, τα επόμενα 40 χρόνια, έγινε η στενή συνεργάτιδα και το ηθικό στήριγμά του. Στο ταξίδι του στις Η.Π.Α οφείλεται η αλλαγή ύφους στη δημιουργία του ποιητή “Αγνή ποίηση”. Το 1930 απεσύρθη στη Σεβίλλη, όπου συνέχισε την ποιητική του εργασία. Το έργο της ζωής του “Όμπρα”, το επεξεργάστηκε χρόνια. Το 1936, κατά τον εμφύλιο πόλεμο αυτοεξορίζεται για 20 χρόνια στην Αμερική. Το 1956 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Έφυγε από τη ζωή στις 29 Μαΐου 1958.

 

Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη (Μεταφραστής)