Ο πολιτικός Νίκος Καββαδίας

Ο Νίκος Καββαδίας από τους κριτικούς της λογοτεχνίας και τους αναγνώστες του θεωρείται ποιητής της θάλασσας και των περιπλανήσεων. Το όνομά του έχει τυλιχτεί σ’ ένα σύννεφο φημών και ανεκδότων, που τον θέλουν άτομο ιδιόρρυθμο και άρα γοητευτικό, ενώ κάποιοι από τους μελετητές του τον έχουν κατατάξει στους “καταραμένους ποιητές”, παίρνοντας αφορμή από τις επιρροές που δέχτηκε από τον Μπωντλαίρ και από την αντιηρωική ιδιοσυγκρασία του. Όσοι μελετητές ασχολήθηκαν μέχρι σήμερα με τον Καββαδία δεν κάνουν αναφορές στην πολιτική διάσταση της ζωής και του έργου του. Ο Φίλιππος Φιλίππου στην παρούσα μελέτη του, μέσα από μια μεγάλη έρευνα, αντλώντας ζωντανές μαρτυρίες από φίλους του Καββαδία, λογοτέχνες και συναδέλφους του ναυτικούς, αναζητώντας άγνωστο υλικό στις μετρημένες συνεντεύξεις του ποιητή στη δεκαετία του ’60 και λίγο μετά τη δικτατορία, στα επίσης μετρημένα δημοσιεύματά του (στους παράνομους Πρωτοπόρους το 1943, στα Ελεύθερα Γράμματα του Δ. Φωτιάδη το 1944-45, στην Πανσπουδαστική τον Μάρτιο του 1967 κ.ά.), διατρέχοντας τις κριτικές για το έργο του -από τις πρώτες φωτισμένες του Νικόλα Κάλα, του Φώτου Πολίτη και του Κώστα Βάρναλη μέχρι τον Στρατή Τσίρκα και τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο- και αναζητώντας στοιχεία από τις λογοτεχνικές φιλίες του ποιητή με συγγραφείς όπως ο Θράσος Καστανάκης, ο Ασημάκης Πανσέληνος, ο Κώστας Βάρνααλης, η Μέλπω Αξιώτη, ο Στρατής Τσίρκας, ο Μανόλης Αναγνωστάκης κ.ά., ανασυνθέτει το πολιτικό πρόσωπο του Νίκου Καββαδία, καταθέτοντας άγνωστα στοιχεία στο ευρύ κοινό σχετικά με τη δράση του ως γραμματέα στο ΕΑΜ Λογοτεχνών το 1944, την πολιτική του στάση στο χώρο των συγγραφέων – ειδικότερα στις κρίσιμες ιστορικές περιόδους της Κατοχής και της δικτατορίας, δίνοντας μια ευρύτερη εικόνα της πολιτικής στάσης των διανοούμενων της εποχής όπως ο Σικελιανός, ο Ουράνης, ο Θεοτοκάς, ο Τερζάκης, ο Καραγάτσης, ο Βενέζης, ο Μυριβήλης κ.ά. Στην παρούσα έκδοση περιλαμβάνονται και τα σκόρπια πολιτικά του ποιήματα που τα δημοσίευσε σε περιοδικά και δεν τα συμπεριέλαβε στις τρεις ποιητικές συλλογές του -πέρα από το “Federico Garcia Lorca” και το “Guevara”-, όπως τα “Αθήνα 1943” και “Αντίσταση” του 1945, το “Στον τάφο του Επονίτη” και το “Σπουδαστές” του 1967. “Κι απέ Δεκέμβρη, στην Αθήνα και Φωτιά, Τούτο της Γης το θαλασσόδαρτο αγκωνάρι, Λικνίζει κάτου από το Δρυ και την Ιτιά το διάκο, τον Κολοκοτρώνη και τον Άρη.” Ν. Καββαδία, “Αντίσταση”, 1945