Ο τροπικός του Καρκίνου

Όπως ο ναύτης στα ξάρτια γλίστρησε πάνω στον τροπικό του Καρκίνου και στον τροπικό του Αιγόκερω κι ήταν πολύ φυσικό που δεν μπορούσε να σταματήσει μπροστά μας στο ύψος ανθρώπου αλλά μας κοίταζε όλους από το ύψος της πυγολαμπίδας ή από το ύψος του πεύκου παίρνοντας βαθιά την ανάσα του στη δροσιά των άστρων ή στη σκόνη της γης. Τον περιστοίχιζαν γυμνές γυναίκες με μπρούντζινα φύλλα αραποσυκιάς σβησμένοι φανοστάτες ανεμίζοντας τους κηλιδωμένους επίδεσμους της μεγάλης πολιτείας ασύμμετρα κορμιά γεννοβολώντας κενταύρους και αμαζόνες σαν άγγιζαν τα μαλλιά τους το Γαλαξία. (Γιώργος Σεφέρης απόσπασμα από το ποίημα “Les Αnges sont blancs”, αφιερωμένο στον Χένρι Μίλερ). Το αριστούργημα του Χένρι Μίλερ, ένα μυθιστόρημα που εξακολουθεί να σκανδαλίζει. Ο συγγραφέας περιπλανιέται στο φαντασμαγορικό Παρίσι του Μεσοπολέμου και μέσα από πολλές μικρές και μεγάλες περιπέτειες και σπαρταριστές ερωτικές δραστηριότητες ανακαλύπτει τον ίδιο του τον εαυτό και το βαθύτερο ψεύδος του κόσμου που τον περιβάλλει.

Henry Miller (Συγγραφέας)

Ο συγγραφέας Henry Miller γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου του 1891 στη Νέα Υόρκη. Ο πατέρας του Heinrich Miller ήταν ράφτης. Η μητέρα του Louise Nieting Miller ποτέ δεν έδειξε ιδιαίτερη στοργή προς το γιο της και συνήθιζε να χτυπάει τα παιδιά της, συμπεριλαμβανομένης και της αδελφής του Miller, η οποία είχε νοητική στέρηση. Στο σχολείο, ο Miller ήταν πολύ καλός μαθητής. Στα 17 του επισκέφτηκε για πρώτη φορά οίκο ανοχής και κόλλησε βλεννόρροια. Ο Miller ήταν από τη φύση του επαναστάτης. Έλεγε “Από τα 5 ως τα 10 ήταν τα σημαντικότερα χρόνια της ζωής μου. Έζησα στους δρόμους και απόκτησα το πνεύμα του τυπικού Αμερικανού γκάνγκστερ”. Με τα χρήματα που ο πατέρας του, τού έδωσε για τις σπουδές του στο κολέγιο, ο Miller ταξίδεψε στα Νοτιοδυτικά και στην Αλάσκα. Όταν επέστρεψε, πήγε να εργαστεί στο ραφείο του πατέρα του, αλλά έφυγε αφού προσπάθησε να οργανώσει σε συνδικάτο τους εργάτες. Ανοίγει ένα “speak easy” στο Greenwich Village, αλλά και αυτό αποδείχτηκε αποτυχία. Το 1917 ο Miller παντρεύτηκε την Beatrice Sylvas Wickens, ερασιτέχνη πιανίστρια, και έγινε πατέρας. Επίσης είχε μία σύντομη σχέση με την πεθερά του. Από το 1920 ως το 1924, ο Miller εργάστηκε στη Western Union Telegraph Company. Εγκατέλειψε την οικογένειά του και πήγε να ζήσει με την June Mansfield Smith, χορεύτρια στο Broadway, η οποία ενθάρρυνε τις λογοτεχνικές φιλοδοξίες του. Η σχέση τους ενέπνευσε στον Miller τα πρώτα του αφηγήματα “Moloch” και “Crazy Cock”. Το δεύτερο δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του (1991). Ο Miller δεν ξεκίνησε να γράφει σοβαρά πριν τα σαράντα του, αν και είχε δημοσιεύσει δοκίμια και διηγήματα σ’ ένα περιοδικό στο τέλος της δεκαετίας του 1910. Το “Clipped Wings” (“Ψαλιδισμένα φτερά”), που το έγραψε το 1922, απορρίφθηκε από τον εκδοτικό οίκο Macmillan. Η June εργαζόταν περιστασιακά σαν σερβιτόρα, αλλά ο ανέμελος τρόπος ζωής της, που αρχικά είχε γοητεύσει τον Miller, τον έκανε δυστυχισμένο. Το 1930 μετακόμισε στη Γαλλία, όπου σύντομα έμεινε απένταρος. Γνώρισε τον Αυστριακό συγγραφέα Alfred Perles, που πλήρωνε το ενοίκιο και τους λογαριασμούς του και την Anais Nin, που μπήκε στη ζωή του το 1931 και τον στήριξε. Το φθινόπωρο της δεύτερης χρονιάς του στο Παρίσι, έγραψε: “Δεν έχω καθόλου χρήματα, κανένα πόρο, καμία ελπίδα. Είμαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στη γη”. Τα πρώτα βιβλία του Miller (“Τροπικός του Καρκίνου”, 1934, “Μαύρη άνοιξη”, 1936, “Τροπικός του Αιγόκερω”, 1939), εκδόθηκαν αποκλειστικά από τον εκδοτικό οίκο Obelisk Press, που είχε ιδρύσει ο Jack Kahane, ο οποίος έγραφε ερωτικές νουβέλες με τα ψευδώνυμα Cecil Barr και Basil Carr. Τα βιβλία αυτά απαγορεύτηκαν ως πορνογραφικά στις ΗΠΑ και δεν κυκλοφόρησαν παρά τη δεκαετία του 1960, ύστερα από μακρόχρονες δικαστικές διαμάχες.

Όσο ήταν στο Παρίσι, έγραψε για τις μποέμ εμπειρίες του στον “Τροπικό του Καρκίνου” (1934), για το οποίο είπε: “Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο, με τη συνήθη έννοια της λέξης. Όχι, αυτό είναι μία παρατεταμένη προσβολή, ένα φτύσιμο στο πρόσωπο της τέχνης, μία κλωτσιά στον πισινό του Θεού, του ανθρώπου, της μοίρας, του χρόνου, της αγάπης, της ομορφιάς… όπου θέλετε. Θα σας τραγουδήσω, ίσως λίγο φάλτσα, αλλά θα τραγουδήσω”. Το βιβλίο αμέσως απαγορεύτηκε στις Η.Π.Α. για την αισχρότητά του και το γραφικό ερωτικό του περιεχόμενο. Το 1964, το Ανώτατο Δικαστήριο τελικά αποφάσισε ότι ο “Τροπικός του Καρκίνου” δεν μπορούσε πλέον να απαγορευτεί. Είχε ήδη πουλήσει δύο εκατομμύρια αντίτυπα. Εν τω μεταξύ, η τριγωνική σχέση Miller, June και Nin αποτέλεσε τη βάση για αρκετά από τα ημερολόγια της Nin και για την ταινία “Henry and June” (1990). Όταν ο Άγγλος συγγραφέας George Orwell ταξίδεψε στην Ισπανία ως ανταποκριτής για τον Ισπανικό εμφύλιο, σταμάτησε στο Παρίσι και συνάντησε τον Miller, ο οποίος του είπε ότι ήταν ειρηνιστής. Τα σημαντικότερα έργα του συγγραφέα αυτή την περίοδο περιλαμβάνουν το “Black Spring” (“Μαύρη άνοιξη”) (1936), το οποίο βασίστηκε στις παιδικές του εμπειρίες στο Brooklyn, και το “The Colossus of Maroussi” (“Ο κολοσσός του Μαρουσιού”) (1941), το οποίο εμπνεύστηκε από ένα ταξίδι του στην Ελλάδα το 1939. Το 1942, μετακόμισε στην Καλιφόρνια, όπου τελικά εγκαταστάθηκε στο Big Sur, στην παραλία. “Είναι η πεποίθησή μου ότι ο άπειρος καλλιτέχνης σπάνια δημιουργεί σε ειδυλλιακά τοπία” έγραφε ο Miller στο “Big Sur and the oranges of Hieronymus Bosch” (“Μπιγκ Σουρ και τα πορτοκάλια του Ιερώνυμου Μπος”) (1957). “Αν εγκατασταθεί εδώ μία αποικία τέχνης, θα καταλήξει όπως και όλες οι άλλες. Οι καλλιτέχνες ποτέ δεν δημιουργούν σε αποικίες. Τα μυρμήγκια ναι. Αυτό που χρειάζεται ο εκκολαπτόμενος καλλιτέχνης είναι το προνόμιο του να παλέψει με τα προβλήματά του μόνος του – και που και που ένα κομμάτι κόκκινο κρέας”. Το 1944 ο Miller παντρεύτηκε την Janina Martha Lepska, μια νεαρή φοιτήτρια φιλοσοφίας, που ήταν πάνω από 30 χρόνια νεότερή του. Ο γάμος τους διαλύθηκε επτά χρόνια αργότερα, αλλά ο Miller σύντομα βρήκε καινούρια σύντροφο, την Eve McClure, μία καλλιτέχνιδα, την οποία παντρεύτηκε το 1953. Ο Henry Miller πέθανε στο Pacific Palisades στις 7 Ιουνίου του 1980.

 

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης (Μεταφραστής)

Ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960. Είναι ποιητής, μεταφραστής και συγγραφέας. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, άρχισε να γράφει σε έντυπα όπως το “Ιδεοδρόμιο” του Λεωνίδα Χρηστάκη και η “Χιονάτη” του Βαγγέλη Κοτρώνη, και να συνθέτει ποιήματα και πεζογραφήματα. Κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά όπως η “Οδός Πανός”, ο “Ήχος”, το “Κάππα”, η “Λέξη”, η “Πολιορκία”, και άλλα. Συνεργάστηκε για δέκα χρόνια με την εφημερίδα “Ελευθεροτυπία” και το περιοδικό “Έψιλον”. Διατήρησε τη σελίδα του βιβλίου στην εφημερίδα “City-Press”. Ο τρόπος ζωής του τον οδήγησε στη συστηματική μελέτη των λεγόμενων “ιστορικών πρωτοποριών” (Φουτουρισμός, Dada, Υπερρεαλισμός), των Beat ποιητών και συγγραφέων, καθώς και του ρεύματος για την “υπέρβαση και την πραγμάτωση της Τέχνης” (Cobra, Λεττριστές, Καταστασιακοί). Καρπός αυτών των αναζητήσεών του είναι τα πολυσυζητημένα του βιβλία για τον William S. Burroughs, για την Internationale Situationniste, για τον Guy Debord, για τον Μάη του ΄68. Ίδρυσε και διηύθυνε την επιθεώρηση “Propaganda”, όπου δημοσιεύτηκαν κρίσιμα κείμενα για την πολιτική και την κουλτούρα των καιρών μας. Έχει εργαστεί στο ελληνικό ραδιόφωνο, και συγκεκριμένα στο Δεύτερο Πρόγραμμα, στην ΕΡΑ4, στον Εν Λευκώ, στο Κόκκινο 105,5, και στο Κανάλι 1 Πειραιάς 90,4. Σήμερα διευθύνει τη σειρά “Αιφνίδια Ντοκιμαντέρ” στις εκδόσεις Γαβριηλίδης και το λογοτεχνικό περιοδικό/εγχείρημα “ΚΟΡΕΚΤ”, μαζί με τον ποιητή Θάνο Σταθόπουλο, στις εκδόσεις Νεφέλη. Είναι μέλος του Κύκλου Ποιητών και της Εταιρείας Συγγραφέων.