Ο φάρος του Στάλινγκραντ

Η νίκη της Σοβιετικής Ένωσης εναντίον των Γερμανών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε δυνατή χάρη σ’ έναν ασύλληπτο φόρο αίματος. Η Μάχη του Στάλινγκραντ, στις όχθες του ποταμού Βόλγα, ένα κορυφαίο γεγονός του πολέμου, αποτελεί ορόσημο των θυσιών που απαιτήθηκαν για τη νίκη, καθώς πάνω από δύο εκατομμύρια πολίτες και μαχητές σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν κατά τη διάρκεια των σκληρών μαχών από τον Σεπτέμβριο του 1942 έως τον Φεβρουάριο του 1943. Μέσα σε αυτόν τον αγώνα ζωής και θανάτου, την προσοχή των Σοβιετικών πολεμικών ανταποκριτών τράβηξε η μάχη για ένα κτίριο στρατηγικής σημασίας στην καρδιά της πόλης, το «Κτίριο του Πάβλοφ», το οποίο είχε την κωδική ονομασία «Ο Φάρος». Η αντίσταση μιας μικρής ομάδας Ρώσων στρατιωτών από τη 13η Μεραρχία Τυφεκιοφόρων της Φρουράς ενάντια στους Γερμανούς της 6ης Στρατιάς, που είχε φτάσει μέχρι το κέντρο του Στάλινγκραντ, πήρε θρυλικές διαστάσεις. Μια αναφορά για τη μάχη σε μια τοπική εφημερίδα του Κόκκινου Στρατού σύντομα θα εμπλουτιζόταν και θα αναπαραγόταν στο ραδιόφωνο της Μόσχας και σε αμέτρητες εφημερίδες εθνικής κλίμακας. Μέχρι το τέλος του πολέμου, ο θρύλος θα διογκωνόταν ακόμη περισσότερο και θα ενέπνεε τους Ρώσους για να ξαναχτίσουν τις κατεστραμμένες πόλεις τους. Αυτή η ιστορία, ένας πυλώνας του ευρύτερου θρύλου του Στάλινγκραντ, μπορεί πλέον να ειπωθεί με ακρίβεια. Ο Iain MacGregor ερεύνησε τόσο τα γερμανικά όσο και τα ρωσικά αρχεία για να ανακαλύψει άγνωστες ως τώρα μαρτυρίες στρατιωτών και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης. Η καθηλωτική του αφήγηση απαντά σε ερωτήματα όπως η ταυτότητα των πραγματικών ηρώων αυτής της επικής μάχης και η συμβολή της στο τελικό αποτέλεσμα της Μάχης του Στάλινγκραντ. Και φωτίζει, με κάθε σεβασμό στις ζωές που χάθηκαν, μια ακόμη πλευρά, αυτή της προπαγάνδας, που μπορεί να εντοπίζει, να προβάλλει ή ακόμη και να επινοεί τους ήρωες που χρειάζεται κάθε φορά.

Iain MacGregor (Συγγραφέας)

Ο Iain MacGregor είναι εδώ και τριάντα χρόνια επιμελητής και εκδότης επιστημονικών έργων και έχει συνεργαστεί με καταξιωμένους ιστορικούς, όπως ο Simon Schama, ο Michael Wood και ο James Barr. Είναι ο συγγραφέας του πολύ γνωστού βιβλίου για τον Ψυχρό Πόλεμο στο Βερολίνο Checkpoint Charlie και αρθρογραφεί στον Guardian, το Express, καθώς και στα περιοδικά Spectator και BBC History. Ως φοιτητής ιστορίας επισκέφτηκε την Ανατολική Γερμανία, τη Βαλτική και τη Σοβιετική Ένωση στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και έκτοτε παραμένει γοητευμένος από τη σύγχρονη ιστορία. Έχει εκδώσει βιβλία για κάθε πτυχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι μέλος της Βασιλικής Ιστορικής Εταιρείας και ζει με τη σύζυγό του και τα δύο παιδιά τους στο Λονδίνο.

(Πηγή: “Εκδόσεις Διόπτρα”, 2024)

 

Ανδρέας Παππάς (Μεταφραστής)

Ο Ανδρέας Παππάς γεννήθηκε το 1950 στην Πάτρα και από το 1969 ασχολείται επαγγελματικά με την επιμέλεια κειμένων και τη μετάφραση. Από το 1977 έως το 1993 διετέλεσε συνιδιοκτήτης και διευθυντής των εκδόσεων Υποδομή. Από το 2004 εργάζεται, ως επιμελητής κειμένων και εκδόσεων, στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Έχει συνεργαστεί, ως μεταφραστής ή επιμελητής, με φορείς όπως το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), καθώς και με αρκετούς εκδοτικούς οίκους (Πατάκης, Μεταίχμιο, Σμίλη, Άγρα, Καστανιώτης, Κριτική, Νεφέλη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Στερέωμα, Παπαδόπουλος, Ψυχογιός, Διόπτρα κ.ά.). Από το 2001 έως το 2012 δίδασκε μετάφραση κειμένων Ιστορίας, Ιστορίας του Πολιτισμού και Ιστορίας της Τέχνης, καθώς και Ελληνική Γλώσσα, στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). Το 2002-04 έγραφε στο Βήμα της Κυριακής, στο ένθετο «Βιβλία», τη στήλη «Υπο-γλώσσια», ενώ το 2007-09 έγραφε τη στήλη «Ιντερμέδια» στο ένθετο «Βιβλιοθήκη» της Ελευθεροτυπίας. Από το 2018 συνεργάζεται με τα Νέα του Σαββατοκύριακου γράφοντας τη στήλη «Γλωσσίδια» στο ένθετο «Βιβλιοδρόμιο». Επίσης, αρθρογραφεί περιστασιακά, για πολιτικά και άλλα θέματα, τόσο στα Νέα όσο και στο Βήμα. Το 1999 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Υποδομή το βιβλίο του Μεταξύ Γουτεμβέργιου και Μαρξ: 30 χρόνια με μοβ μαρκαδόρο και μολύβι 4Β. Το 2003 και 2005 αντίστοιχα, εκδόθηκαν σε δύο τομίδια τα Υπο-γλώσσια, από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ο πρώτος τόμος, με τον υπότιτλο «50+1 κείμενα για τη γλώσσα», κυκλοφορεί από το 2010, σε γ΄ έκδοση, από τις εκδόσεις Κριτι-κή, ενώ ο δεύτερος τόμος, με τον υπότιτλο «37 (ακόμη) κείμενα για τη γλώσσα», εξακολουθεί να κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Το 2015 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Επίκεντρο το βιβλίο του Στις ρίζες του εθνολαϊκισμού. Το 2023 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη το βιβλίο του Γλωσσίδια. Κείμενα για τη γλώσσα και όχι μόνο.

(Πηγή: “Εκδόσεις Πατάκη”, 2023)