Ο φόβος των βαρβάρων

“Η σύγκρουση των πολιτισμών σημαίνει: οι δυτικές δημοκρατίες από τη μια πλευρά, το ισλάμ από την άλλη. Δύο κόσμοι, παγιωμένοι στις ιστορικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές διαφορές τους και καταδικασμένοι ως εκ τούτου να συγκρουστούν. Μπροστά στην απειλή δεν υπάρχει πια θέση για διάλογο ή για μείξη. Και δεν μένει άλλη λύση από την αδιαλλαξία -ή και τον πόλεμο. Με όλα τα μέσα. Μπορούμε πραγματικά να εξασφαλίσουμε, όταν σκεφτόμαστε έτσι, ότι η βαρβαρότητα και ο πολιτισμός θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται στην πλευρά που πιστεύουμε; Αν είναι επιτακτικό να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία, είναι εξίσου κρίσιμο να μην αφήσουμε να μας κυριεύσει ο φόβος και να μας παρασύρει σε καταχρηστικές αντιδράσεις. Ο φόβος των βαρβάρων είναι αυτό που απειλεί να μας κάνει βάρβαρους. Και το κακό που θα κάνουμε στον εαυτό μας θα ξεπερνά το κακό που φοβόμασταν αρχικά. Η ιστορία μάς το διδάσκει: το φάρμακο μπορεί να είναι χειρότερο από την αρρώστια.” (Τ. Τ.) Σε έναν στοχασμό που μας ταξιδεύει ανά τους αιώνες της ευρωπαϊκής ιστορίας, ο Τσβετάν Τοντορόφ φωτίζει τις ιδέες της βαρβαρότητας και του πολιτισμού, της κουλτούρας και της συλλογικής ταυτότητας, για να ερμηνεύσει τις έριδες που θέτουν σήμερα αντιμέτωπες τις δυτικές χώρες με τον υπόλοιπο κόσμο. Ένα αριστοτεχνικό μάθημα ιστορίας και πολιτικής -κι ένα αληθινό “εργαλείο” για να αποκρυπτογραφήσουμε τα μείζονα προβλήματα της εποχής μας.