Πέρσες

Οι «Πέρσες» του Αισχύλου είναι ένα εκτυφλωτικό στην τέχνη του αντιπολεμικό ποίημα, που πραγματεύεται την οδύνη των Περσών όταν πληροφορούνται για τη συντριπτική τους ήττα στη Σαλαμίνα από τους Αθηναίους. Θεωρείται η παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία και η πρώτη που αντλεί τη θεματολογία της από ιστορικά γεγονότα. Ο Αθηναίος τραγικός, όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος, «μέσα από τη βαθιά συνειδησιακή και πολιτική τυφλότητα των Περσών, με τα τραγικά της αποτελέσματα, φωτογραφίζει την εξελισσόμενη ιμπεριαλιστική αλαζονεία των ίδιων των Αθηναίων, οι οποίοι, με πρόσχημα τις δημοκρατικές τους αρχές, επιδίδονται στην ίδια αδηφάγα πολιτική με τους χειρότερους εχθρούς τους». Ο Αισχύλος μέσα από τους Πέρσες «δείχνει τους Αθηναίους, κι έτσι δημιουργεί ένα ποιητικό φίλτρο κριτικής στάσης για να εκφράσει την πολιτική, κοινωνική και υπαρξιακή του αγωνία σε ό,τι αφορά την ίδια τη δημοκρατία». Η έκδοση περιλαμβάνει τη μετάφραση της τραγωδίας από τον Γιώργο Μπλάνα –η οποία και αποτέλεσε το κείμενο για την παράσταση της Ομάδας Σημείο Μηδεν–, σκηνοθετικό σημείωμα του Σάββα Στρούμπου και το δοκίμιο της Μαρίας Σικιτάνο «Προς μια ερευνητική διάσταση του θεάτρου».

Αισχύλος (Συγγραφέας)

Αισχύλος (525 – 455 π.Χ.). Υπήρξε πολύ μεγάλος τραγικός ποιητής της αρχαίας Ελλάδας, ίσως και μεγαλύτερος απ όλους γενικά τους άλλους ομοτέχνους του. Ήταν επίσης αρχιτέκτονας, σκηνοθέτης και μουσικός. Από τα έργα του 67 χάθηκαν και μόνο 7 διασώθηκαν (“Προμηθέας Δεσμώτης”, “Ικέτιδες”, “Πέρσες” και “Επτά επί Θήβαις”, καθώς και η τριλογία του υπό τον τίτλο “Όρέστεια” που περιλαμβάνει τα μερικότερα έργα: “Αγαμέμνων”, “Χοηφόροι” και “Ευμενίδες”). Ο Αισχύλος διακρίθηκε σαν μαχητής στο Μαραθώνα και στη Σαλαμίνα. Πήρε εξάλλου, 13 πρώτα βραβεία από έργα του, εκτός από τα δεύτερα και τρίτα, που κατά καιρούς του απονεμήθηκαν σε αντίστοιχους διαγωνισμούς. Με το Αισχύλο η αρχαιοελληνική τραγωδία εξελίχθηκε, από τον αρχικό διθύραμβο, σε πολυπρόσωπη παράσταση και έφθασε στο μεσουράνημά της. Το ύφος του διακρίνεται για τη μεγαλοπρέπειά του, το όλο δε έργο του για το βάθος, την πρωτοτυπία στη μορφή και την ισχυρότατη φαντασία του μεγάλου ποιητή. Κατά γενική, σχεδόν, αναγνώριση ο Αισχύλος υπήρξε μέγας και, από κάθε άποψη, ασύγκριτος δημιουργός. Πέθανε από ατύχημα στη Γέλα της Σικελίας, σε ηλικία 70 ετών, και τάφηκε εκεί. Κατά σχετική ανεπιβεβαίωτη παράδοση, μια χελώνα, πέφτοντας στο κεφάλι του από ψηλά, τον σκότωσε. Στον τάφο του οι Σικελοί Έλληνες ανάγειραν μετά μνημείο, στο οποίο χάραξαν επίγραμμα, που το είχε φτιάξει ο ίδιος ο Αισχύλος, διαισθανόμενος ίσως πως το τέλος του πλησίαζε.

 

Γιώργος Μπλάνας (Μεταφραστής)

Ο ποιητής, κριτικός και μεταφραστής Γιώργος Μπλάνας [Αθήνα 1959- ] εμφανίστηκε στα γράμματα το 1987 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής: Η ζωή κολυμπά σαν φάλαινα ανύποπτη πριν την σφαγή. Έκτοτε εξέδωσε 10 ποιητικά βιβλία, άσκησε επί δεκαετίες την κοινωνική, πολιτική και λογοτεχνική κριτική και μετέφρασε πλήθος συγχρόνων, κλασικών και Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Οι μεταφράσεις του αρχαίων δραματικών και σαιξπηρικών έργων χρησιμοποιούνται συχνότατα σε παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου και άλλων θεατρικών οργανισμών. Οι εργασίες του έχουν επανειλημμένα βραβευθεί: Βραβείο Περιοδικού Διαβάζω, Έπαινος Κάρολος Κουν, Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης.

(Πηγή: Εκδόσεις Αρμός, 2022)