Περικλής Πανταζής

Ο Περικλής Πανταζής (1849-1884), περισσότερο γνωστός εκτός Ελλάδος (κυρίως στο Βέλγιο) παρά στην ίδια του την πατρίδα, υπήρξε ένας από τους πρώτους Έλληνες ζωγράφους που ανδρώθηκε καλλιτεχνικά στο περιβάλλον του γαλλικού ιμπρεσιονισμού, και μάλιστα την εποχή που αυτό το κίνημα βρισκόταν στο απόγειό του. Σπούδασε ζωγραφική στο Σχολείο των Τεχνών, με δάσκαλο τον Νικηφόρο Λύτρα. Για ένα χρόνο συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, αλλά, απογοητευμένος από τον συντηρητισμό της Ακαδημίας, έφυγε για τη Μασσαλία και το Παρίσι. Στο Παρίσι μυθολογείται ότι μαθήτευσε κοντά στον Γκουστάβ Κουρμπέ και τον Αντουάν Σιντρέιγ, αλλά δεν είναι αλήθεια. Ωστόσο, αυτή η φήμη αντανακλά το αληθές γεγονός ότι γνώρισε από κοντά το έργο των συγχρόνων του Ευγένιου Μπουντέν, του Ολλανδού Γιόχαν Μπάρτχολντ Ζόνκιντ και των ιμπρεσιονιστών Μανέ, Ντεγκά και Πισαρό, και οπωσδήποτε το έργο των Κουρμπέ και Σιντρέιγ. Το 1873, πιθανότατα συστημένος από τον σπουδαίο Μανέ, ο Πανταζής εγκαθίσταται στις Βρυξέλλες. Στη βελγική πρωτεύουσα παρέμεινε ύστερα από πρόσκληση του πλούσιου Έλληνα εμπόρου Ιωάννη Οικονόμου, ο οποίος στη συνέχεια παρήγγειλε πολλά έργα στον ζωγράφο. Στο Βέλγιο, ο Πανταζής έγινε μέλος ενός αντιακαδημαϊκού καλλιτεχνικού ομίλου και συνδέθηκε φιλικά με τον ζωγράφο Γκιγιώμ Φόγκελς και τον γλύπτη Ωγκύστ Φιλιπέτ. Το 1878 εκπροσώπησε με έργα του την Ελλάδα στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού και έλαβε εξαιρετικές κριτικές. Δυστυχώς, αυτός ο άξιος και ανήσυχος καλλιτέχνης υπέφερε για πολλά χρόνια από φυματίωση και απεβίωσε πριν καλά καλά κλείσει τα 35 του χρόνια. Ο Περικλής Πανταζής πρόλαβε, ωστόσο, στη σύντομη ζωή του να δημιουργήσει ένα αξιόλογο έργο που συνδυάζει πειστικά τον ρωμαλέο ρεαλισμό του Κουρμπέ, τη χρωματική τόλμη του Μανέ και την ιμπρεσιονιστική ελευθερία στην απόδοση του φωτός. Άρης Μαραγκόπουλος

Περικλής Πανταζής (Ζωγράφος)

Ο Περικλής Πανταζής (1849-1884), περισσότερο γνωστός εκτός Ελλάδος (κυρίως στο Βέλγιο) παρά στην ίδια του την πατρίδα, υπήρξε ένας από τους πρώτους Έλληνες ζωγράφους που ανδρώθηκε καλλιτεχνικά στο περιβάλλον του γαλλικού ιμπρεσιονισμού, και μάλιστα την εποχή που αυτό το κίνημα βρισκόταν στο απόγειό του. Σπούδασε ζωγραφική στο Σχολείο των Τεχνών, με δάσκαλο τον Νικηφόρο Λύτρα. Για ένα χρόνο συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, αλλά, απογοητευμένος από τον συντηρητισμό της Ακαδημίας, έφυγε για τη Μασσαλία και το Παρίσι. Στο Παρίσι μυθολογείται ότι μαθήτευσε κοντά στον Γκουστάβ Κουρμπέ και τον Αντουάν Σιντρέιγ, αλλά δεν είναι αλήθεια. Ωστόσο, αυτή η φήμη αντανακλά το αληθές γεγονός ότι γνώρισε από κοντά το έργο των συγχρόνων του Ευγένιου Μπουντέν, του Ολλανδού Γιόχαν Μπάρτχολντ Ζόνκιντ και των ιμπρεσιονιστών Μανέ, Ντεγκά και Πισαρό, και οπωσδήποτε το έργο των Κουρμπέ και Σιντρέιγ. Το 1873, πιθανότατα συστημένος από τον σπουδαίο Μανέ, ο Πανταζής εγκαθίσταται στις Βρυξέλλες. Στη βελγική πρωτεύουσα παρέμεινε ύστερα από πρόσκληση του πλούσιου Έλληνα εμπόρου Ιωάννη Οικονόμου, ο οποίος στη συνέχεια παρήγγειλε πολλά έργα στον ζωγράφο. Στο Βέλγιο, ο Πανταζής έγινε μέλος ενός αντιακαδημαϊκού καλλιτεχνικού ομίλου και συνδέθηκε φιλικά με τον ζωγράφο Γκιγιώμ Φόγκελς και τον γλύπτη Ωγκύστ Φιλιπέτ. Το 1878 εκπροσώπησε με έργα του την Ελλάδα στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού και έλαβε εξαιρετικές κριτικές. Δυστυχώς, αυτός ο άξιος και ανήσυχος καλλιτέχνης υπέφερε για πολλά χρόνια από φυματίωση και απεβίωσε πριν καλά καλά κλείσει τα 35 του χρόνια. Ο Περικλής Πανταζής πρόλαβε, ωστόσο, στη σύντομη ζωή του να δημιουργήσει ένα αξιόλογο έργο που συνδυάζει πειστικά τον ρωμαλέο ρεαλισμό του Κουρμπέ, τη χρωματική τόλμη του Μανέ και την ιμπρεσιονιστική ελευθερία στην απόδοση του φωτός.

 

Τώνης Π. Σπητέρης (Συγγραφέας)

 

Ρούλα Φραγκούλη (Επιμέλεια)

 

Άρης Μαραγκόπουλος (Υπεύθυνος Σειράς)

Ο Άρης Μαραγκόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Σπούδασε ιστορία, αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη), στο Παρίσι. Εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων, κειμενογράφος, κριτικός βιβλίου, μεταφραστής και εκδότης. Έχει εκδώσει περισσότερα από είκοσι βιβλία πεζογραφίας και κριτικής και ισάριθμες μεταφράσεις (από τα γαλλικά και τα αγγλικά). Γράφει κριτική βιβλίου και ιδεών στoν Tύπο και στα σχετικά με τη λογοτεχνία περιοδικά. Είναι ιδρυτικό στέλεχος των εκδόσεων “Τόπος”, όπου διευθύνει το τμήμα λογοτεχνίας. Έχει ασχοληθεί επί μακρόν με το έργο του Τζέιμς Τζόις για το οποίο έχει εκδώσει τρεις μελέτες, η πιο γνωστή από αυτές, το “Ulyssess: Οδηγός ανάγνωσης”, έχει κάνει πολλαπλές εκδόσεις (1995, 2001, 2010). Τον Απρίλιο 2018 εκδόθηκε η κριτική / μεταφραστική ανάγνωση του συγγραφέα στο μεταθανάτιο έργο του Τζόις “Τζάκομο Τζόις”. Τα τελευταία του μυθιστορήματα συγκροτούν την πολιτική / ιστορική “Τριλογία της συντροφικής ζωής”: Η Μανία με την Άνοιξη (Τόπος 2009), “Το Χαστουκόδεντρο” (Τόπος 2012) και το “Πολ και Λόρα, ζωγραφική εκ του φυσικού” (Τόπος 2016). Εκτενέστερες πληροφορίες στην προσωπική ιστοσελίδα του συγγραφέα: www.arisgrandmangr.com