Ποιήματα. Άπαντα τα ευρεθέντα – Τόμος A΄ (1903-1923)

Ρώμος Φιλύρας (Συγγραφέας)

Ρώμος Φιλύρας (1889-1942). Ο Ρώμος Φιλύρας (ψευδώνυμο του Ιωάννη Οικονομόπουλου) γεννήθηκε στο Κιάτο Κορινθίας και το 1902 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στον Πειραιά όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Από το 1903, μαθητής του Γυμνασίου ακόμη, άρχισε να συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά της εποχής (“Νουμάς”, “Ακρόπολις”, “Πρόοδος”, “Νέα Ελλάς”, “Πατρίς”, κ.α.), όπου δημοσίευσε κυρίως χρονογραφήματα και παρουσιάσεις βιβλίων. Το 1916 διορίστηκε αρχικά αρχειοφύλακας και στη συνέχεια γραφέας στο στρατό, έφτασε ως το βαθμό του υπολοχαγού και κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων πολέμησε στη Μακεδονία και την Ήπειρο, όπου έπαθε κρυοπαγήματα. Αποτάχθηκε το 1924 λόγω ανίατης αφροδίσιας πάθησης. Ακολούθησαν δημοσιεύσεις του στα περιοδικά “Ηγησώ”, “Νέα Εστία”, “Κύκλος”, “Ξεκίνημα” και ως το 1927, οπότε κλείστηκε στο Δρομοκαΐτειο θεραπευτήριο ως το θάνατό του, εξέδωσε πέντε ποιητικές συλλογές (“Ρόδα στον αφρό”, “Γυρισμοί”, “Οι ερχόμενες”, “Κλεψύδρα”, “Ο πιερότος”, “Θυσία”) και το πεζογράφημα “Ο θεατρίνος της ζωής”. Η πρώτη εμφάνισή του στο λογοτεχνικό χώρο πραγματοποιήθηκε με ένα πεζογράφημα που δημοσιεύτηκε στο παιδικό περιοδικό της Μυτιλήνης “Χαραυγή”. Ακολούθησαν δημοσιεύσεις ποιημάτων και πεζών στην “Διάπλαση των Παίδων”, πάντα με το πραγματικό του όνομα, ενώ το 1903 χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Ρώμος Φιλύρας για την υπογραφή ποιημάτων που δημοσίευσε στο Νουμά. Ως ποιητής τοποθετείται στον κύκλο των λεγόμενων νεορομαντικών ελλήνων ποιητών του Μεσοπολέμου, ανάμεσα στους Λαπαθιώτη, Ουράνη, Καρυωτάκη, Άγρα, Κλέωνα Παράσχο ενώ επιρροές δέχτηκε από τους παλιότερους Μαλακάση, Δροσίνη, Γρυπάρη, Πορφύρα και άλλους. Επηρεάστηκε επίσης έντονα από το ρεύμα του συμβολισμού και υπέταξε την τεχνική της γραφής του και τη γλωσσική του έκφραση στην ανάγκη να μεταδώσει τα συναισθήματά του με άμεσα αντιληπτό τρόπο. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν εβδομήντα ποιήματα που έγραψε στο Δρομοκαΐτειο με επιμέλεια του Τάσου Κόρφη. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του παραμένει αθησαύριστο στον περιοδικό και ημερήσιο Τύπο της εποχής του.

Χαράλαμπος Λ. Καράογλου (Επιμέλεια)

Ο Χαράλαμπος Λ. Καράογλου γεννήθηκε στη ∆ράµα το 1946. Οµότιµος καθηγητής του ΑΠΘ, όπου δίδαξε θέµατα νεοελληνικής φιλολογίας από το 1975 έως το 2010. Ιδρυτής του Εργαστηρίου Βιβλιολογίας· µέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού της νεοελληνικής φιλολογίας Κονδυλοφόρος. Επιστηµονικά-ερευνητικά ενδιαφέροντα: βιβλιολογία, θεωρία και πράξη της ελληνικής λογοτεχνικής κριτικής, ιστορία των περιοδικών λόγου και τέχνης (βιβλίο αναφοράς: η τρίτοµη αναλυτική βιβλιογραφία των αθηναϊκών περιοδικών 1901-1940), η κίνηση των ιδεών τον 19ο και 20ό αιώνα κ.ά. Άρθρα και µελετήµατά του έχουν δηµοσιευτεί σε περιοδικά και σε συλλογικούς τόµους. Επιµελήθηκε φιλολογικά την έκδοση των δοκιµίων του ∆ηµήτρη Νικολαρεΐζη, των ποιηµάτων του Ρώµου Φιλύρα, της αλληλογραφίας λογοτεχνών (Γ. Θεοτοκά – Γ. Κ. Κατσίµπαλη κ.ά.). Πρόσφατα επιµελήθηκε την έκδοση άρθρων του Ηλία Βενέζη: Ελληνική διάρκεια. Μορφές και θέµατα των Γραµµάτων και των Τεχνών (δύο τόµοι· αναµένεται ο τρίτος και τελευταίος τόµος) και Η “Κιβωτός” του Μικρασιατικού Ελληνισµού.

(Πηγή: “Εκδόσεις Σμίλη”, 2023)

Αμαλία Ξυνογαλά (Επιμέλεια)