Ποιήματα (1958-2022)

Συγκέντρωσα σ’ αυτόν τον τόμο μεγάλο μέρος των ποιημάτων μου. Δεν ξεχωρίζω παρά μόνο τυπικά την ποίηση απ’ την πεζογραφία μου. Δεν θεωρώ την ποίηση «ανώτερη» από τις άλλες τέχνες. Γράφοντας έργα λογοτεχνικά είχα συγχρόνως δύο στόχους, έναν καθαρά λογοτεχνικό –αισθητική φροντίδα του λόγου κτλ.– και έναν ανθρωπιστικό. Από παιδί στρατεύτηκα στην υπόθεση της δικαιοσύνης, και δεν αποστρατεύτηκα ποτέ. Στην έκφραση, το ιδεώδες μου ήταν εξ αρχής το επίγραμμα: Λιτότητα, συμπύκνωση. Η γλώσσα και η ατμόσφαιρα ανάλογα με τους καιρούς που περιγράφω. Στον στοχασμό οδηγήθηκα απ’ τα βιώματά μου. Γι’ αυτό και στην λογοτεχνία μου επιδίωξα να δείξω πώς βγαίνει η σκέψη απ’ το βίωμα. Νιώθοντας λογοτέχνης όσο και στοχαστής, προσπάθησα να συνδυάσω αυτά τα δυο σε διάφορες αναλογίες, ακολουθώντας τους αρχαίους κλασικούς, αλλά και αρκετούς νεότερους.

Τάσος Φάλκος – Αρβανιτάκης (Συγγραφέας)

Ο λογοτέχνης και φιλόσοφος Τάσος Αρβανιτάκης (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Τάσος Φάλκος) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Κατοχή και εμφύλιος σημαδεύουν τα παιδικά του χρόνια. Στα γυμνασιακά και τα φοιτητικά του χρόνια επηρεάζεται βαθύτατα την αρχαία γραμματεία και ιδιαίτερα απ΄ τον Αισχύλο και τον Πλάτωνα. Ως φοιτητής ξεκινά το πεζογράφημα “Οι Δίκαιοι” με κύριο θέμα την εμποδισμένη δράση των ανθρώπων που προσπαθούν να έχουν οδηγό μονάχα τη συνείδησή τους. Στις Βρυξέλλες αρχίζει τη σύνθεση του Διγενή Ακρίτα, όπου επιχειρεί να περιγράψει τη διφυή ανθρώπινη υπόσταση, το γήινο και το θεϊκό στοιχείο, αλλά και την ακραία, οριακή κατάστασή του και την κεντρική ιδιότητα του φύλακα. Στα χρόνια της δικτατορίας βρίσκεται στο Παρίσι, όπου προετοιμάζει τη διδακτορική διατριβή του, ενώ παράλληλα συνθέτει τη “Σοφίτα”, θεατρικό κατά της δικτατορίας και κάθε μορφής καταπίεσης. Με αφορμή το θάνατο του Μικρασιάτη πατέρα του γράφει τα μικρασιατικά αφηγήματα η “Νύχτα” και το μυθιστόρημα “Η Λίμνη”. Πιστεύοντας ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές διακρίσεις, συγχωνεύει σε ένα ενιαίο έργο, το “Μαρτυρίες για έναν απόντα φίλο”, όλα τα βασικά είδη λόγου, πραγματοποιώντας ένα είδος “ολικής” λογοτεχνίας. Με θεατρικά του σατιρίζει κυρίως την ανθρώπινη έπαρση. Πέρασε όλες τις πανεπιστημιακές βαθμίδες. Υπηρέτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ., στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και ως επισκέπτης καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. Διετέλεσε Κοσμήτωρ στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Στα επιστημονικά του έργα ερευνά θέματα της ηθικής φιλοσοφίας, της αρχαίας θρησκείας και της μεθοδολογίας των επιστημών. Τα λογοτεχνικά του έργα καταγράφουν τη σχέση μιας συνείδησης με την ιστορία του καιρού της, σχέση επώδυνη και τραγική. Μαζί με την σύζυγό του Αριστέα Αρβανιτάκη ίδρυσαν το πνευματικό ίδρυμα “Υδρία”, με έδρα την Θεσσαλονίκη, διαθέτοντας το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας τους και προικίζοντάς το με την εκτεταμένη συλλογή τους σπανίων εκδόσεων και λαϊκών αντικειμένων. Συνολικά έχει γράψει: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – La mansarde (θέατρο), Thessalonique, 1974. Ιδιωτική έκδοση. – Τρεις Μαρτυρίες – Η Κολυμβήθρα (δύο ποιητικές συλλογές), Θεσσαλονίκη, 1982. Ιδιωτική έκδοση. – Η σοφίτα (θέατρο), Θεσσαλονίκη, 1984. Ιδιωτική έκδοση. – Το χρονικό των Δικαίων, Αθήνα, Δόμος, 1992. – Η Νύχτα (διηγήματα), Αθήνα, Δελφίνι, 1995. – Σχεδιάσματα με φως (15 ποιήματα με γνήσια χαρακτικά της Ingrig Zamecnicova), Το έργο τιμήθηκε ως “το ωραιότερο βιβλίο της Σλοβακίας για το έτος 1997”. Ιδιωτική έκδοση, Bratislava, 1997. – Μαρτυρίες για έναν απόντα φίλο (μυθιστόρημα), Θεσσαλονίκη, Μ. Μπαρμπουνάκης, 1999. – Ο καθηγητής Πλούτων (θέατρο), Θεσσαλονίκη, Ιδιωτική έκδοση, 2001. – Σχεδιάσματα με φως (75 ποιήματα), Θεσσαλονίκη, Ζήτρος, 2005. – Τουρκές η νύχτα (διηγήματα), Θεσσαλονίκη, Ζήτρος, 2009. – Οι Λύκοι (συνθετικό ποίημα), Θεσσαλονίκη, Ιδιωτική έκδοση, 2010. – Πρότυπα και ομοιώματα (ποιήματα), Αρμός 2016. – Το όνειρο της πείνας και της ομορφιάς (θέατρο), Θεσσαλονίκη, Ιδιωτική έκδοση, 2017 – Η Λίμνη (μυθιστόρημα), υπό έκδοση, Ζήτρος. – Η λιτανεία (ποιήματα, ελληνικά-γαλλικά), υπό έκδοση, Αρμός. ΜΕΛΕΤΕΣ – Η κοινωνικοπολιτική έννοια της φιλοτιμίας στο έργο του Πλάτωνα, Διδακτορική διατριβή. Θεσσαλονίκη, Ιδιωτική έκδοση, 1975. – “Το πρόβλημα της ηθικής συνείδησης στην αρχαία Ελλάδα”, Θεσσαλονίκη, Πανεπιστημιακή έκδοση, 1983. – Σέβας και φόβος των θεών, Θεσσαλονίκη, Ιδιωτική έκδοση,1984 – Αιδώς. Η φύση και η σημασία του σεβασμού και της ντροπής στην ηθική ζωή των αρχαίων Ελλήνων, Θεσσαλονίκη, Πανεπιστημιακή έκδοση, 1984. – Εισαγωγικά μαθήματα Φιλοσοφίας (στοιχεία ηθικής φιλοσοφίας), Θεσσαλονίκη, Σάκκουλας, Πανεπιστημιακή έκδοση, 1985. – Αγών. Ο αθλητισμός σαν βασική εκδήλωση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, Θεσσαλονίκη, πανεπιστημιακή έκδοση, 1989. Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 1993. – Μεθοδολογία και τεχνογραφία της επιστημονικής έρευνας, Θεσσαλονίκη, Πανεπιστημιακή έκδοση, 1992. – Η κίνηση στο έργο του Πλάτωνα, Θεσσαλονίκη, Πανεπιστημιακή έκδοση, 1996. – Ηράκλειτος. Πρόλογος, κείμενα, μετάφραση, επιμέλεια, Θεσσαλονίκη, Ζήτρος, 1999. – Οι αετοί και τα κοράκια (λογοτεχνική κριτική), Θεσσαλονίκη, Ιδιωτική έκδοση, 1999. – Ο ελληνικός αθλητισμός (ανάπλαση και σημαντική επέκταση του Αγών), Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου, 2003. – Greek Athletics, Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου, 2004. – Πλάτωνος Φαίδων, Προλεγόμενα, Θεσσαλονίκη, Ζήτρος, 2007.