Ποινικός κώδικας – Κώδικας τσέπης 4 (Ενημερωμένος με τους Ν. 4908/2022 και 4947/2022)

ΠΕΡΙΕΧΕΙ: • Τον νέο Ποινικό Κώδικα (Ν. 4619/2019), ενημερωμένο με τους νόμους 4908/2022 και 4947/2022 • Αιτιολογικές Εκθέσεις επί του νέου Ποινικού Κώδικα και των τροποποιητικών αυτού νόμων (Ν. 4619/2019, 4623/2019, 4637/2019, 4689/2020, 4855/2021, 4871/2021, 4908/2022, 4947/2022) • Πίνακα αντιστοίχισης άρθρων παλαιού και νέου Ποινικού Κώδικα • Πίνακα νομοθετικών μεταβολών • Σχετική νομοθεσία (ενημερωμένη έως τον Ν. 4962/2022) • Ειδική ποινική νομοθεσία (επιλογή διατάξεων των νόμων 4557/2018, 4174/2013, 2523/1997 και 4689/2020) Η 24η έκδοση του Ποινικού Κώδικα στην σειρά “Κώδικες Τσέπης” κατέστη αναγκαία μετά τις νομοθετικές παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν με τον Ν. 4908/2022, κυρίως όμως με τον Ν. 4947/2022, με τον οποίο ενσωματώθηκε στην νομοθεσία μας η Οδηγία 2019/713 της 17ης Απριλίου 2019 «για την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας μέσων πληρωμής πλην των μετρητών και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2001/413/ΔΕΥ του Συμβουλίου». Με την ενσωμάτωση της Οδηγίας ο νομοθέτης επιδιώκει την αντιμετώπιση διαφόρων πράξεων (απάτης, πλαστογραφίας, παραχάραξης κ.λπ.) που τελούνται με μέσα πληρωμής πλην των μετρητών ή σχετίζονται με αυτά. Και στην έκδοση αυτή συνεχίζεται η τακτική της δημοσίευσης των Αιτιολογικών Εκθέσεων, που αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για την ιστορικοβουλητική ερμηνεία των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα. Δεσπόζουσα θέση καταλαμβάνει, ασφαλώς, η Αιτιολογική Έκθεση στο Σχέδιο Νόμου «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα», έπονται δε αποσπάσματα αιτιολογικών εκθέσεων επί των τροποποιητικών αυτού νόμων, μεταξύ των οποίων η Αιτιολογική Έκθεση στα πρόσφατα Σχέδια Νόμου που ψηφίστηκαν ως Ν. 4908/2022 και 4947/2022. Από την θέση σε ισχύ του νέου Ποινικού Κώδικα έως και τις τροποποιήσεις που επήλθαν με τον πρόσφατο Ν. 4947/2022 το κείμενο του Κώδικα έχει υποστεί εκατόν ογδόντα εννέα (189) νομοθετικές μεταβολές σε εκατόν είκοσι επτά (127) διαφορετικά άρθρα και τρεις (3) τίτλους κεφαλαίων του. Όλες οι νομοθετικές αυτές μεταβολές εμφανίζονται στον σχετικό Πίνακα Νομοθετικών Μεταβολών, η αξία του οποίου, διαχρονικά, είναι αναμφισβήτητη, ιδίως σε μια κωδικοποίηση διατάξεων ουσιαστικού ποινικού δικαίου, δεδομένης της ισχύος της αρχής της αναδρομικής εφαρμογής της διάταξης νόμου «που στη συγκεκριμένη περίπτωση οδηγεί στην ευμενέστερη μεταχείριση του κατηγορουμένου» (άρθρο 2 παρ. 1 ΠΚ). Στην νέα έκδοση περιέχεται για πρώτη φορά ένα αυτοτελές τμήμα με επιλογή διατάξεων της Ειδικής Ποινικής Νομοθεσίας. Εκεί ο χρήστης του Ποινικού Κώδικα Τσέπης συναντά τις σημαντικότερες διατάξεις του Ν. 4557/2018 («Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας [ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE] και άλλες διατάξεις»), όπως ισχύει μετά τον Ν. 4922/2022 (ΦΕΚ Α΄ 74/15.4.2022), τα εγκλήματα φοροδιαφυγής που τυποποιούνται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν. 4174/2013), καθώς και το άρθρο 24 του Ν. 2523/1997 («Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στη φορολογική νομοθεσία και άλλες διατάξεις»). Επίσης, παρατίθενται τα άρθρα 21-36 του Ν. 4689/2020 («Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών [ΕΕ] 2016/800, 2017/1371, 2017/541, 2016/1919, 2014/57/ΕΕ, κύρωση του Μνημονίου Διοικητικής Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, τροποποιήσεις του ν. 3663/2008 [Α΄ 99] προς εφαρμογή του Κανονισμού [ΕΕ] 2018/1727 και άλλες διατάξεις» – ΦΕΚ Α΄ 103/27.5.2020), η σημασία του οποίου εκτείνεται σε περισσότερες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα.

Θωμάς Π. Σάμιος (Επιμέλεια)