Ποῖος ἦτον ὁ φονεὺς τοῦ ἀδελφοῦ μου

Ἀλλὰ τελειώτερα θά μποροῦσε νὰ θεωρηθῆ μὲ τὸ χάρισμα κάποιας ὑπεροχῆς ἀγνάντια στἄλλα τοῦ Βιζυηνοῦ πεζογραφήματα τὸ διήγημα ποὺ ἔδωκε τὴν ἀφορμὴ στὰ προλογικὰ μου σημειώματα τοῦ βιβλίου τούτου: «Ποῖος ἦτον ὁ φονεὺς τοῦ ἀδελφοῦ μου». Αὐτὸ εἶναι, θετικώτερα, τὸ διηγηματογραφικὸ ἀριστούργημα τοῦ Βιζυηνοῦ, καθὼς συγκεντρώνει στὰ φύλλα του ὅλων τῶν ἄλλων δεξιὰ συμπλεγμένα καὶ συγκεντρωμένα τὰ χαρίσματα: τὴν τραγῳδία, τὴν ἠθογραφία, τὸ χρῶμα τὸ τοπικό, τὴν ποίηση μὲ τὸ λυρισμό, τὴ σπαραχτικὴ συγκίνησι, τὸ κέφι τὸ ἀνατολίτικο, τὴν ὡραία πιστὴ καὶ ὅμως πολὺ πιὸ πέρα ἀπὸ τὴ φωτογραφία προχωρημένη ἀναπαράσταση τόπων, καιρῶν, ψυχῶν, προσώπων. «Οἰκογενειακὴ τραγῳδία, καθὼς καὶ ἄλλοτε τὴν εἶπα, ἐν ἀδιασπάστῳ συνοχῇ πλεκομένη καὶ λυομένη». Ὁ Κιαμήλ, ὁ φονιὰς ἑνὸς ἀνθρώπου, φονιὰς πόσο συμπαθέστερος ἀπὸ τὸ θῦμα του, ἀθῶος κακοῦργος, τρελὸς ὕστερα πραότατος, ἕνα κῆπο καλλιεργεῖ καὶ τριαντάφυλλα μέσα στὸν κῆπο, γιὰ νὰ τὰ ξαναφυτεύῃ τὰ τριαντάφυλλ’ αὐτὰ στὸν τάφο ἐκείνου ποὺ σκότωσε. Προφητικὸ ἐξάγγελμα τῆς μοίρας τοῦ ἴδιου τοῦ συγγραφέα, ποὺ τελείωσε τὴ ζωή του στὸ περιθώριο τοῦ κόσμου, τρελὸς μέσα στοῦ Δρομοκαΐτη. μὰ καὶ μέσα ἐκεῖ ἀκόμα, σὰν ἐπάνω στὸ μνῆμα τοῦ λογικοῦ του, καλλιεργοῦσε τὰ ρόδα τῆς ὡραίας του τέχνης, μὲ στίχους –εἶν’ οἱ τελευταῖοι του– ἀπροσδόκητα καὶ στὸν πόνο τους καὶ στὸ ρυθμό τους, ἐκφραστικούς…

Γεώργιος Μ. Βιζυηνός (Συγγραφέας)

Ο Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896) ποιητής και πεζογράφος γεννήθηκε στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης. Όταν τελείωσε το δημοτικό, δούλεψε αρχικά στην Πόλη για τρία χρόνια περίπου σ΄ ένα ραφτάδικο. Το 1867, με τη βοήθεια του Κύπριου εμπόρου Γιάγκου Γεωργιάδη πήγε στην Κύπρο για να γίνει κληρικός και φοίτησε στην Ελληνική Σχολή της Λευκωσίας. Το 1872 συνόδεψε τον επίσκοπο Κύπρου Σωφρόνιο στο Φανάρι για εκκλησιαστικούς λόγους και γράφτηκε ως ιεροσπουδαστής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Με τη βοήθεια του Φαναριώτη ποιητή Ηλία Τανταλίδη το 1873 τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Ποιητικά. Η συλλογή αυτή συνέβαλε στη γνωριμία του με τον πάμπλουτο Έλληνα Γεώργιο Ζαρίφη που του παρείχε τα οικονομικά μέσα για να ταξιδέψει στην Αθήνα και να γραφτεί στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου. Τον ίδιο χρόνο ο ποιητής κέρδισε στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό το πρώτο βραβείο με το ποίημα Κόδρος. Μετά την αποφοίτησή του γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών αλλά προτίμησε να συνεχίσει τις σπουδές του στη φιλοσοφία στο Γκαίτιγκεν της Γερμανίας. Εξακολούθησε να γράφει ποιήματα και πήρε το πρώτο βραβείο στο Βουτσιναίο διαγωνισμό με την ποιητική συλλογή “Άραις, Μάραις, Κουκουνάραις” την οποία μετονόμασε σε “Βοσπορίδες Αύραι”. Από το Μάιο του 1877 μέχρι τον Αύγουστο του 1878 συνέχισε τις φιλολογικές σπουδές του στη Λιψία, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ιστορία της φιλοσοφίας, την αισθητική και την ψυχολογία. Το 1880 άρχισε να γράφει τη διδακτορική του διατριβή με θέμα “Το παιχνίδι υπό έποψη ψυχολογική και παιδαγωγική”. Το 1883 πήγε στο Λονδίνο όπου άρχισε να γράφει τα διηγήματά του με πρώτο “Το αμάρτημα της μητρός μου”. Τα υπόλοιπα είναι: “Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως” (1883), “Ποιος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου” (1883), “Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας” (1884), “Πρωτομαγιά” (1884), “Το μόνον της ζωής του ταξείδιον” (1884), “Διατί η μηλιά δεν έγεινε μηλέα” (1885) και “Ο Μοσκώβ Σελήμ”. Στο Λονδίνο έγραψε και την επί υφηγεσία διατριβή του με τίτλο: “Η φιλοσοφία του Καλού παρά Πλωτίνω” και εξέδωσε και τη νέα ποιητική συλλογή του “Ατθίδες Αύραι”. Το 1884 λόγω του θανάτου του Γ. Ζαρίφη επέστρεψε στην Αθήνα και διορίστηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο. Το 1885 ανακηρύχτηκε παμψηφεί υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή αλλά λόγω ανταγωνισμών δεν πέτυχε η ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία. Οι φιλολογικοί κύκλοι τον περιφρονούσαν και ξαφνικά χωρίς λόγο απολύθηκε από καθηγητής και για να ζήσει, εργάστηκε ως καθηγητής της Δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών και έγραψε παράλληλα για τον Μπαρτ και τον Χιρστ στο “Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν”. Το 1890 άρχισαν τα συμπτώματα μιας ασθένειας των νεύρων και μετέβη για λουτρά στις κεντρικές Άλπεις της Αυστρίας, όμως η κατάστασή του δεν βελτιώθηκε. Επιστρέφοντας στην Αθήνα γράφει διαρκώς: μια μελέτη για την Ιστορία της Φιλοσοφίας του Zeller και μεταφράσεις γνωστών ευρωπαϊκών μπαλλαντών (βαλλίσματα). Ο συγγραφέας σε ηλικία 40 ετών ερωτεύθηκε σφοδρά ένα δεκατετράχρονο κορίτσι, το οποίο ζήτησε σε γάμο αλλά η πρότασή του απορρίφθηκε από τη μητέρα της. Ακολούθησαν θλιβερά επεισόδια που κατέληξαν στον εγκλεισμό του Βιζυηνού στο Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρείο, όπου και πέθανε τον Απρίλιο του 1896.

 

Ζώης Μπενάρδος (Επιμέλεια)

Ο Ζώης Μπενάρδος γεννήθηκε το 1966 στην Ολυμπία. Σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε διοίκηση και οικονομία. Το 1990 αποφοίτησε από τη Σχολή Δημοσιογραφίας και ασχολήθηκε με δικές του εκπομπές στο ραδιόφωνο και από το 1992 με την τηλεόραση. Εργάστηκε ως σύμβουλος εκδόσεων. Από το 1989 δημοσιεύει κείμενά του σε περιοδικά και εφημερίδες. Το 2001 ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο “Δρόμων” τον οποίο και διευθύνει. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Πολιτιστικών Συντακτών (Ε.Π.Σ.). Επίσης, είναι τακτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Έχει εκδοθεί τα βιβλία του: Ποίηση: – “Σπίθες οργής και φωτιάς”, Δίρφος 1985. – “Ώρες γαλήνης”, 1986. – “Ερωτογραφίες”, Καλέντης 1991. – “33 σκόρπια τετράστιχα”, Δρόμων 2009 Παιδικά βιβλία: – “Τα γειτονόπουλα” της Περλ Μπακ, (διασκευή), 1992, – “Η τύχη της ασχημούλας”, (παραδοσιακά παραμύθια), 1993.