Πράσινοι/ες άνθρωποι και θεοί/ές, πράσινες γιορτές, έθιμα και τελετουργίες

Τι συμβολίζει ο θρύλος των Πράσινων ανθρώπων, που για άλλες/ους προέρχεται από την παλαιοευρωπαϊκή παράδοση, για άλλες/ους από την Ανατολή και τους δρόμους του μεταξιού, για άλλες/ους από τις πράσινες θεότητες της ελληνορωμαϊκής και κέλτικής παράδοσης, ενώ για αρκετές/ούς αποτελεί κατασκευή των τελευταίων αιώνων της Κεντρικής Ευρώπης; Είναι το παγανιστικό πνεύμα της φύσης; Το πνεύμα της ένωσής της με τις/τους ανθρώπους, η έκφραση του ετήσιου ανοιξιάτικου κύκλου αναγέννησης και ανάπτυξης της ζωής; Πώς εξηγείται η σύνδεσή του με μυθολογικά μοτίβα, όπως αυτό του/της «θνήσκοντα/ουσας και αναστάντος/σης θεού/θεάς» ή με παραδόσεις σαν αυτή των Sheela Na Gis, των γυναικών με τα μεγάλα αιδεία; Πώς συμβαίνει και συναντάμε πέτρινες και ξυλόγλυπτες αναπαραστάσεις τους ήδη από την μεσαιωνική περίοδο σε εκκλησίες και καθεδρικούς ναούς, να εμφανίζονται μάλιστα πάνω από τις κεντρικές εισόδους τους και συχνά σε κοντινή απόσταση από αναπαραστάσεις του Ιησού; Μπορούμε να υποθέσουμε πως οι παγανιστικές παραδόσεις και δοξασίες, ιδιαίτερα αυτές που σχετίζονται με τη φύση και τα δένδρα, ασκούσαν σημαντική επιρροή στους πρώιμους μεσαιωνικούς χρόνους και αργότερα στη νεότερη ευρωπαϊκή λαϊκή παράδοση -και στην ελληνική- στις τελετουργίες και τα έθιμά της; Και, ωστόσο, μήπως έχουν δίκιο όσες/οι δεν τα αποδέχονται όλα αυτά και τα θεωρούν πρόσφατη κατασκευή; Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια περιπλάνηση στο ευρωπαϊκό βασικά μυθολογικό σύμπαν, σε μεσαιωνικούς θρύλους και έπη, σε μαγιάτικες γιορτές, αλλά και σε ελληνικά έθιμα και δρώμενα, τα οποία φαίνεται να διασώζουν στοιχεία αρχαϊκών παραδόσεων, παρά την όποια αμφισβήτηση και κατά συνέπεια απευθύνεται σε αναγνώστριες και αναγνώστες πρόθυμες/ους να κάνουν αυτό το μαγικό ταξίδι ανά τους αιώνες, που τελικά επιχειρείται στο πλαίσιό του.

Μαρία Γκασούκα (Συγγραφέας)

Η Μαρία Γκασούκα είναι Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστήμιου Αιγαίου και πρώην Αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης-Διευθύντρια του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης. Είναι συγγραφέας είκοσι βιβλίων στο πεδίο του Φύλου και του Πολιτισμού, της Λαογραφίας, της Εκπαίδευσης κ.ά. Έχει δημοσιεύσει πλήθος σχετικών επιστημονικών άρθρων στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, ενώ κείμενά της έχουν μεταφραστεί στα Τουρκικά και στα Ισπανικά. Είναι η συντάκτρια του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2007-2013» της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και συγγραφέας των «Οδηγών Χρήσης μη Σεξιστικής Γλώσσας στα Δημόσια Έγγραφα» της Ελλάδας και της Κύπρου, οι οποίοι προέκυψαν από έρευνες και στις δύο χώρες. Υπήρξε Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας του Υπουργείου Εσωτερικών για τη διαμόρφωση του Σ.Ν. για την Ουσιαστική Ισότητα. Είναι επίτιμο μέλος της Επιτροπής Ισότητας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Παρατηρητήριου Ισότητας Κύπρου (ΠΙΚ).

(Πηγή: “Εκδόσεις Ταξιδευτής”, 2022)

 

Αλέξανδρος Γ. Καπανιάρης (Συγγραφέας)

Ο Αλέξανδρος Γ. Καπανιάρης, είναι Διδάκτορας Ψηφιακής Λαογραφίας του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ενώ έχει ολοκληρώσει δύο Μεταδιδακτορικές έρευνες σε ζητήματα αρχειακής εθνογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας & Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Την περίοδο 2021-22 είναι Επισκέπτης Ερευνητής (Visiting Research Fellow) στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου σε ζητήματα αρχειακής εθνογραφίας που σχετίζονται με την μετανάστευση.

Είναι Καθηγητής-Σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο στο προπτυχιακό τμήμα «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό» στην ενότητα «Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι, ΕΛΠ41».

Το 2014 για το έργο του «Οι Μάηδες της Μακρινίτσας, το 2018 για το έργο του «Ψηφιακή Λαογραφία και Εκπαίδευση», και το 2019 για το δίτομο έργο «Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς, Ένας αιώνας συνεταιριστικής παράδοσης και αγώνα, Η ιστορία, οι συνεταιριστικές αξίες και ο πολιτισμός της αγροτικής παραγωγής» βραβεύτηκε από την Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με το «Βραβείο Λυσίμαχου Καυταντζόγλου».

(Πηγή: “Εκδόσεις Ταξιδευτής”, 2022)