Πρόσωπα και προσωπεία

Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται επτά αυτόνομα μελετήματα γύρω από έναν συνεκτικό ιστό: την κοινή τους ενασχόληση με λογοτεχνικά πρόσωπα και προσωπεία. Τα πρόσωπα που εξετάζονται είναι σχεδόν στο σύνολό τους ετερόκλητα, καθώς η ύπαρξή τους συνδέεται με διαφορετικές ποιητικές ιδιοσυγκρασίες, μορφολογικές επιδιώξεις και ιδεολογικά ζητούμενα. Ο Μιχαλιός του Καρυωτάκη είναι αντιήρωας σε αντίθεση με τον ηρωικό Μιχάλη του Σεφέρη, αλλά και την πλειάδα των προσώπων του Εγγονόπουλου που είναι ηρωικές ενσαρκώσεις του δημιουργού τους. Η πλειονότητα των αρχετυπικών μορφών του Χαραλαμπίδη συνοδοιπορούν με τον ποιητή στο τραγικό βίωμα της κυπριακής προσφυγιάς, διάγοντας παράλληλες σχεδόν ιστορικές δοκιμασίες με τα δραματικά πρόσωπα των επιζώντων της μεταπολεμικής εποχής. Ειδικότερα παρουσιάζονται και ερμηνεύονται τα προσωπεία που εφευρίσκουν, οικειοποιούνται ή κατασκευάζουν οι εξεταζόμενοι ποιητές προκειμένου να καλύψουν συγκυριακές κυρίως ανάγκες της ποιητικής τεχνικής και της γλώσσας τους. Τα προσωπεία του Σεφέρη και του Εγγονόπουλου συνδέονται κυρίως με την έννοια και τη λειτουργία της ποιητικής συνείδησης κατά την περίοδο της λογοτεχνικής τους διαμόρφωσης, σε αντίθεση με τα προσωπεία των μεταπολεμικών ποιητών που άλλοτε εξωτερικεύουν τη βασανιστική υπαρξιακή αγωνία των επιζώντων και άλλοτε επικαλύπτουν την τραυματική ή αλλοτριωμένη αίσθηση της δημόσιας κοινωνικής τους θέσης. Περιέχονται τα δοκίμια: – Ο Μιχαλιός του Καρυωτάκη και ο Μιχάλης του Σεφέρη: δύο Έλληνες στρατιώτες στα 1919 και στα 1941 – “Με τον τρόπο του Γ.Σ.”: ένα σατιρικό γύμνασμα του Γιώργου Σεφέρη – Στράτης Θαλασσινός και Μαθιός Πασκάλης: δύο προσωπεία του Γιώργου Σεφέρη – Το πορτρέτο του καλλιτέχνη στην ποίηση του Νίκου Εγγονόπουλου – Ο “Επιζών”: ένα δραματικό προσωπείο της μεταπολεμικής ποίησης – “Σε τι βοηθά λοιπόν η ποίηση;” ή λίγα λόγια για τη σιωπή του Μανόλη Αναγνωστάκη και τον Αγώνιο του Βύρωνα Λεοντάρη – Ξένος μπροστά στο πατρικό του σπίτι: εικοσιπέντε χρόνια προσφυγιάς (1981-2006) στην ποίηση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη