Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η εναέρια βία έπληξε με πρωτόγνωρη σφοδρότητα τις πόλεις στην Ευρώπη και στο μέτωπο του Ειρηνικού. Το αεροπλάνο μετέτρεψε τα μετόπισθεν σε εμπόλεμη ζώνη, αναβαθμίζοντας σε στόχο οτιδήποτε συνέβαλλε υλικά ή ηθικά στη στρατιωτική προσπάθεια. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πολιτικές ηγεσίες -με ακούραστο και αθόρυβο συμπαραστάτη τις αυτοδιοικητικές αρχές- κλήθηκαν να διαχειριστούν την καταστροφική δύναμη του “νέου όπλου”, έχοντας να αντιμετωπίσουν την προπολεμική αδράνεια, τον εφησυχασμό, το δυσβάστακτο οικονομικό κόστος, τα αναπόφευκτα κενά και τις ελλείψεις. Οι αστικές κοινωνίες κλήθηκαν με τη σειρά τους να προσαρμοστούν στις έκτακτες συνθήκες ώστε να επιβιώσουν, ταυτόχρονα όμως να κινητοποιηθούν και να προσφέρουν με ακλόνητη πίστη για την τελική νίκη.
Στην ελληνική περίπτωση το βιβλίο παρακολουθεί βήμα προς βήμα τη μακρά διαδρομή της προπαρασκευής και της εναέριας δοκιμασίας για τις πόλεις με νευραλγική θέση-ρόλο στην ελληνοϊταλική και τη βραχύβια ελληνογερμανική αναμέτρηση. Πυρήνα του αποτελεί το ζήτημα της παθητικής αεράμυνας (χώροι προστασίας, τήρηση συναγερμού και συσκότισης, αστική αραίωση) όπως αυτή αναβαθμίστηκε σε ύψιστη προτεραιότητα και για τη μικρή βαλκανική χώρα. Κομβικό σημείο συνιστά η διερεύνηση της αστικής ψυχολογίας, η οποία μετατράπηκε σε νευραλγικό στόχο του αεροπορικού πολέμου, ενώ από την ερευνητική διαδικασία δε θα μπορούσαν να εξαιρεθούν οι ανατροπές στην καθημερινότητα, η διατροφική πρόκληση, η κινητοποίηση-συνδρομή των αστικών πληθυσμών και η λειτουργία του προπαγανδιστικού μηχανισμού στον βωμό της ένοπλης αναμέτρησης. Με τον τρόπο αυτό, ο αναγνώστης αποκομίζει μία συνολική εικόνα για όλες τις πτυχές που σχετίζονται με την περίοδο της αναμονής, αλλά και την επώδυνη εμπειρία που βίωσαν οι ελληνικές πόλεις από την έλευση των εχθρικών βομβαρδιστικών στο διάστημα 1940-1941.
“Η Ιστορία συνιστά μία απύθμενη δεξαμενή παραδειγμάτων. Όμως, για τους λαούς είναι αποκαρδιωτικό το γεγονός ότι την κρίσιμη στιγμή πράξη εφαρμόζονται “τα προς αποφυγή” και όχι “τα προς μίμηση”.
Γεώργιος Ι. Γιώτης (Συγγραφέας)
Ο Γεώργιος Γιώτης είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. με ειδίκευση στην Ιστορία. Είναι κάτοχος με «Άριστα» του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης «Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις στις Ιστορικές, Αρχαιολογικές και Ανθρωπιστικές Σπουδές» στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο «Ελληνικά αστικά κέντρα σε πολεμική προπαρασκευή και δοκιμασία, Απρίλιος 1939-Απρίλιος 1941» στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Ζει στον Βόλο και εργάζεται ως φιλόλογος σε δημόσια σχολική μονάδα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
(Πηγή: “Εκδόσεις Επίκεντρο”, 2023)
