Πώς μαθαίνουμε ιστορία χωρίς να τη διδαχθούμε;

Επειδή «ο ιδρυτικός μύθος της μεταπολίτευσης με την επιστροφή του Καραμανλή από το Παρίσι δεν θα μπορούσε να ήταν συμβατός με τη ριζοσπαστικότητα και το άνοιγμα των αιτημάτων αυτής της πιο συμβολικής στιγμής για την εξέγερση της νεολαίας της ύστερης δεκαετίας του 1960. Αντιθέτως, έπρεπε η στιγμή να εγγραφεί σε μια γενεαλογία αποκατάστασης των δημοκρατικών παραδόσεων του τόπου, θεματοφύλακας της οποίας χρίστηκε η νέα Δεξιά, αναβαπτισμένη μέσα από τον μύθο της καθολικής αντίστασης στη δικτατορία». Ωστόσο, «και το ίδιο το σύνθημα περί ταξικής πάλης μυθολογεί την εξέγερση, με την προσπάθειά του να την εγγράψει σε ένα μεγάλο αφήγημα που συνολικά εξηγεί την Ιστορία μέσω της πάλης των κοινωνικών τάξεων». Οι παραπάνω παρατηρήσεις μάς εισάγουν στην έννοια-ομπρέλα της «ιστορικής κουλτούρας» που εξηγεί ότι οι σχέσεις μας με το παρελθόν είναι ρευστές και σε όλες τους τις εκφάνσεις καθορίζονται κοινωνικά και πολιτισμικά, επίσης ότι δομούνται μέσα από ποικίλους διαύλους – από τη μνήμη, τα συναισθήματα, τις πολιτισμικές μας πρακτικές, τα σύμβολα κ.ά. και, κοντά σ’ αυτά αλλά όχι πάνω από αυτά, δομούνται μέσα από την Ιστορία στον δημόσιο χώρο όσο και από την ιστοριογραφία ή την ιστορική εκπαίδευση. Μαθαίνουμε Ιστορία μέσα από την αλληλεπίδραση όλων αυτών των σχέσεων και από τον τρόπο που συνδιαμορφώνουν η μία την άλλη. Ετσι, σχεδόν μισόν αιώνα από το γεγονός και παρότι το «Πολυτεχνείο» δεν έχει ενταχθεί στη σχολική ύλη, παρότι η ακαδημαϊκή Ιστορία μόλις πρόσφατα άρχισε να το μελετά σε βάθος, έχει διαμορφωθεί γύρω του μια ιστορική κουλτούρα, η οποία παίρνει υπόψη της και τα πολιτικά διακυβεύματα με τα οποία συνδέεται κάθε επέτειος και εντέλει απαντά σε αγωνίες του παρόντος.

Αιμιλία Σαλβάνου (Συγγραφέας)

Η Αιμιλία Σαλβάνου γεννήθηκε στην Καλιφόρνια το 1972. Σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πήρε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου το 2006. Διδάσκει ευρωπαϊκή ιστορία στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (από το 2014) και νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2017). Άρθρα της αναφορικά με την προσφυγική και μεταναστευτική ιστορία και μνήμη καθώς και για την ιστορική κουλτούρα έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά.