Σαγγάριος

Η Μικρασιατική Καταστροφή στάθηκε η πιο μεγάλη τραγωδία του Ελληνισμού, χειρότερη κι από κείνη της Άλωσης το 1453. Αμείλικτα ερωτήματα εγείρονται όπως: Ήταν σωστό να αποβιβάσει ο Βενιζέλος στρατό στη Σμύρνη; Προκάλεσαν οι Έλληνες επεισόδια στη Μικρασία; Ποια ήταν η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων; Ποιοι ευθύνονται κυρίως για τη συμφορά που έστειλε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στον τάφο και εκατομμύρια στην προσφυγιά; Και ένα τελευταίο: μπορούν να δοθούν αμερόληπτες απαντήσεις που θα πουν όντως την αλήθεια και θα διδάξουν τις μελλοντικές γενιές; Με αυτά κατά νου, ο Δημήτρης Φωτιάδης εξιστορεί, αναλύει και ερμηνεύει τα γεγονότα που οδήγησαν στην καταστροφή αρχίζοντας από το πώς ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος φάνηκε να ανοίγει τον δρόμο για τη ριψοκίνδυνη υλοποίηση της Μεγάλης Ιδέας. Αξιοποιώντας τα πρακτικά της Δίκης των Έξι, το υλικό του Γενικού Επιτελείου Στρατού και τα απομνημονεύματα πολλών πρωταγωνιστών των γεγονότων από Ελλάδα και εξωτερικό, παρακολουθεί τις διπλωματικές διαβουλεύσεις, τις πολιτικές αποφάσεις και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις μέχρι τέλους, δίνοντας έμφαση στην καθοριστική «Μάχη του Σαγγάριου». Στα ιστορικά ντοκουμέντα προσθέτει και τη δική του, συγκλονιστική μαρτυρία για όσα ανατριχιαστικά είδε και έζησε. Το αποτέλεσμα είναι ένα σαφές, πληροφοριακό και γλαφυρό κείμενο της μοναδικής πένας του Φωτιάδη που συμπληρώνεται από πλούσια εικονογράφηση και κατατοπιστικούς χάρτες, ένα πραγματικά σπουδαίο έργο για την κατανόηση της σύγχρονης ιστορίας μας.

Δημήτρης Α. Φωτιάδης (Συγγραφέας)

Δημήτρης Φωτιάδης (1898-1988). Ο Δημήτρης Φωτιάδης, γιος του γαιοκτήμονα και λογοτέχνη Αλέκου Φωτιάδη, γεννήθηκε και πέρασε τα νεανικά του χρόνια στη Σμύρνη. Κατά τη διάρκεια του Μικρασιατικού Πολέμου υπηρέτησε ως εθελοντής και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή έφυγε στην Αθήνα. Εργάστηκε ως υπάλληλος ναυτιλιακού γραφείου στον Πειραιά, ενώ παράλληλα μπήκε στους λογοτεχνικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εργάστηκε ως ανταποκριτής στην Αίγυπτο, το Λονδίνο και τη Μέση Ανατολή. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου διώχτηκε και εξορίστηκε για τα αριστερά πολιτικά του φρονήματα και στη συνέχεια έγινε μέλος της Διοικητικής Επιτροπής στην ΕΔΑ. Από το 1936 και για πέντε χρόνια διηύθυνε το λογοτεχνικό περιοδικό Νεοελληνικά Γράμματα και από το 1945 ως το 1948 τα Ελεύθερα Γράμματα. Στο χώρο της λογοτεχνίας ασχολήθηκε κυρίως με το θέατρο, όπου πρωτοεμφανίστηκε επίσημα το 1931 με το βραβευμένο στον Καλοκαιρίνειο δραματικό διαγωνισμό έργο Μάνια Βιτρόβα, που παραστάθηκε τον επόμενο χρόνο από το Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη. Τον ίδιο χρόνο βραβεύτηκε στο διαγωνισμό της καλλιτεχνικής λέσχης Ατελιέ για το μονόπρακτο θεατρικό του έργο Το μαγεμένο βιολί. Έργα του ανέβηκαν επίσης από τους θιάσους της Μαρίκας Κοτοπούλη και των Ενωμένων Καλλιτεχνών, ενώ ασχολήθηκε επίσης με τη θεατρική μετάφραση, την ιστοριογραφία και το δοκίμιο. Τιμήθηκε με το Μετάλλιο της Εταιρείας Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (1939) και το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορηματικής Βιογραφίας (1982 για το έργο του Ενθυμήματα). Πέθανε στην Αθήνα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Δημήτρη Φωτιάδη βλ. Άγρας Τέλλος, «Φωτιάδης Δημήτρης», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια 24. Αθήνα, Πυρσός, 1934 και χ.σ. «Φωτιάδης Δημήτρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

 

Βασίλης Τσιάλας (Επιμέλεια)