Σκέψεις

“Δεν ξέρω ποιος με έφερε στον κόσμο, ούτε τι είναι ο κόσμος, ούτε τις εγώ ειμί, έχω φοβερή άγνοια για τα πάντα, δεν ξέρω τι είναι το σώμα μου, οι αισθήσεις μου, η ψυχή μου κι αυτό το τμήμα του Εγώ μου που σκέπτεται τα όσα λέγω, που αναλογίζεται τα πάντα και τον εαυτό του, και τα γνωρίζει όχι περισσότερο απ’ ό,τι τα υπόλοιπα. Βλέπω τις τρομακτικές διαστάσεις του διαστήματος που με περιβάλλει και βρίσκομαι δεμένος σε μια γωνιά αυτής της απεραντοσύνης, χωρίς να γνωρίζω γιατί είμαι εδώ και όχι αλλού, ούτε γιατί ο λίγος χρόνος που μου δόθηκε να ζήσω ορίστηκε σ’ ετούτο και όχι σε κάποιο άλλο χρονικό σημείο μέσα σε ολόκληρη την αιωνιότητα που προηγήθηκε από μένα και σε ολόκληρην εκείνη που θα με ακολουθήσει. Δε βλέπω ολούθε πάρεξ απεραντοσύνη, που με περικλείει σαν απειροελάχιστο άτομο και σα σκιά που διαρκεί μονάχα μια στιγμή χωρίς επιστροφή. Το μόνο που ξέρω είναι ότι πρέπει να πεθάνω σε λίγο, αλλ’ αυτό που κυρίως αγνοώ είναι ο ίδιος ο θάνατος, που δεν μπορώ ν’ αποφύγω”.

Blaise Pascal (Συγγραφέας)

Ο Blaise Pascal γεννήθηκε το 1623 στο Κλερμόν Φεράν, από πατέρα δικαστικό. Έμεινε ορφανός από μητέρα ήδη το 1626. Επιδόθηκε από παιδί στα μαθηματικά, εκδηλώνοντας αμέσως την ιδιοφυΐα του. Το 1647 εγκαθίσταται με τον πατέρα και την αδελφή του στο Παρίσι, και λέγεται ότι μεταξύ 1652 και 1654 έζησε βίον κοσμικό, πολυτελή και φιλήδονο. Ωστόσο ο χειμώνας 1653-54 υπήρξε περίοδος σκληρής επιστημονικής εργασίας, στο πλαίσιο της οποίας ο Πασκάλ προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα της ύπαρξης ή μη του Θεού έξω από τα επίσημα χριστιανικά μονοπάτια. Τη νύχτα της 22ας προς 23η Νοεμβρίου 1654 βίωσε την περίφημη θρησκευτική του έκσταση, την οποία κατέγραψε σ΄ ένα κομμάτι περγαμηνής που βρέθηκε ραμμένη στη φόδρα του επενδύτη του μετά το θάνατο του. Τον Ιανουάριο του 1655, σε ηλικία 32 ετών, με την υγεία του από πάντα εύθραυστη, αποσύρεται για ν΄ απομονωθεί οτη μονή του Port Royal, στην οποία έκτοτε θα επανέρχεται κατά διαστήματα. Από το 1658 θα ζει με αυξανόμενους πόνους, ιδίως στο κεφάλι. Η δραστηριότητα του μειώνεται. Τον Ιούνιο του 1662 παραχωρεί το σπίτι του σε μια φτωχή οικογένεια και μεταφέρεται στης αδελφής του. Καταλαμβάνεται από σπασμούς στις 19 Αυγούστου 1662, και εκπνέει έχοντας προηγουμένως κοινωνήσει των αχράντων μυστηρίων. Από τα κυριότερα φιλοσοφικά του έργα: “Σύγκριση των πρωτοχριστιανών με τους σημερινούς”, “Η αλήθεια για τη χριστιανική θρησκεία”, οι 18 “Επαρχιώτικες επιστολές”, οι “Στοχασμοί” (που εκδόθηκαν 8 χρόνια μετά το θάνατο του). Στο πεδίο των Μαθηματικών, υπήρξε πρωτοπόρος. Το “Δοκίμιο περί των κωνικών” (απ΄ όπου και το περίφημο “Θεώρημα του Πασκάλ”), η διατριβή του επί των “ίσων πιέσεων των υγρών” (απ΄ τους θεμέλιους λίθους της υδροδυναμικής), η εφεύρεση της αριθμομηχανής (όταν ήταν μόλις 20 ετών) και της ρουλέτας, η ενασχόληση του με τον “απειροστικό λογισμό”, είναι μέρος μόνο της συμβολής του στη σύγχρονη μαθηματική έρευνα.

 

Κωστής Παπαγιώργης (Μεταφραστής) (Υπεύθυνος Σειράς)

Γιος δημοδιδασκάλου. ο Κωστής Παπαγιώργης γεννήθηκε το 1947 στο Νεοχώρι Υπάτης και έζησε στην Παραλία της Κύμης (΄51-΄60), στο Χαλάνδρι -όπου είναι μόνιμα εγκατεστημένος-, στη Θεσσαλονίκη (΄66-΄67) και στο Παρίσι (΄69-΄75). Οι απόπειρές του να σπουδάσει, νομικά στη Θεσσαλονίκη και φιλοσοφία στο Παρίσι, δεν είχαν συνέχεια, παρά ταύτα η παθολογική σχεδόν προσήλωση στην ανάγνωση τον οδήγησε συγκυριακά στην εμπορία βιβλίων· κατόπιν, με την επάνοδο στην Αθήνα, στη μετάφραση φιλοσοφικών έργων για βιοποριστικούς καθαρά λόγους και, όψιμα, στη συγγραφή εξομολογητικών εν πολλοίς δοκιμίων. Έγραψε για τη μέθη, τη ζηλοτυπία, τη μισανθρωπία, τους νεκρούς, τη μνησικακία, τη φιλία και τον πόλεμο.

 

Δημήτρης Αρμάος (Επιμέλεια)