Όταν φεύγω για το παρελθόν, βρίσκομαι σε συναπάντημα με τους ανθρώπους που έζησαν στον ιερό τούτο χώρο, που κάθε φορά αποτελούσαν μια γενιά που παρέρχεται. Αυτούς που περπάτησαν σε τούτη τη γη, αγάπησαν και στοίχειωσαν στον τόπο, αντίκρισαν τους γυμνούς βράχους της αρχαίας απολιθωμένης ακτογραμμής του όρους Ρογιά. Είδαν την ίδια ανατολή να ξεπροβάλει από το βουνό Φτέρος, αγνάντεψαν το ίδιο ηλιοβασίλεμα στο τέρμα του Ακάμα. Έζησαν τους γρύλους της νύχτας, και στο λυκόφως άκουσαν το θρηνητικό τραγούδι του θούπου (γκιόνη). Μόχθησαν στον αγώνα της ζωής, πόνεσαν, αγάπησαν, υπέστησαν τα πάνδεινα στα 300 χρόνια της τουρκικής δουλείας, με εξευτελισμούς και απαγωγές νέων γυναικών. Είχαν να αντιμετωπίσουν τους ντόπιους άρπαγες και ληστές, μίλησαν τη δική μας αρχαιοπρεπή ελληνική γλώσσα. Οι μελετητές λένε ότι αυτή η γλώσσα, είναι πολύ πιο κοντά στα αρχαία ελληνικά, τη γραμματική, τη σύνταξη, το λεξιλόγιο και την προφορά από οποιανδήποτε άλλη ελληνική διάλεκτο. Έμειναν πιστοί στις παραδόσεις των πατέρων και στη θρησκεία τους. Αγάπησαν τη γη τους, ίδρωσαν μέχρι να ματώσουν, μάτωσαν μέχρι να πεθάνουν. Ήλθαν oίδαν (γνώρισαν) και απήλθαν. Είναι μια ανάμνηση που τη σαρώνει ο άνεμος.
Από την περιδιάβαση των αιώνων, βγήκε αυτό το βιβλίο, με τη διαπίστωση ότι μέσα πολύ λίγα χρόνια, οι άνθρωποι που έζησαν σε μια πρωτόγονη ζωή, ξαφνικά βρέθηκαν σε νέα πεδία πολιτισμού της μηχανικής, και της διαστημικής τεχνολογίας. Μια Ιστορική Λαογραφική Μελέτη για τα χωριά Στατό και Άγιο Φώτιο.
Ιωακείμ Χ. Φιλιππίδης (Συγγραφέας)
Ο Ιωακείμ Χρ. Φιλιππίδης γεννήθηκε στο Στατό το χάραμα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Από πατέρα Χριστόδουλο, το γένος Φίλιππου Μιχαήλ Κυμπρή από το χωριό Αμαργέτη και την Κατερίνα το γένος Καπάταη από Στατό. Από μητέρα Καλλισθένη, το γένος Ιωάννη Χατζηχριστοφόρου Κρητιώτη από το χωριό Κρήτου Μαρόττου, και την Αμβροσία το γένος Χριστόδουλου Τσάππα από Στατό. Απόφοιτος της Σχολής Μιτσή. Έλαβε υποτροφία στη Βρετανία στο θέμα Management Administration. Ασχολήθηκε με ιστορικά συγγράμματα στον τύπο. Γραμματέας της Πολιτιστικής Κίνησης «Κινύρας» Πάφου από το 1982. Γραμματέας της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Πάφου από το 2010 μέχρι 2020. Πρώτος Πρόεδρος του Συνδέσμου «Αποδήμων Στατού-Αγίου Φωτίου». Διετέλεσε ταχυδρομικός Επιθεωρητής. (Πηγή: “Εκδόσεις Φυλάτος”, 2022)
