Στο πρώτο σκαλί

Πρώτες γραφές, γραφές που προσπαθούν να συλλαβίσουν τον κόσμο, τον φτιαγμένο με λέξεις, γραφές-βήματα στο χαρτί, άτσαλα, διστακτικά, αναποφάσιστα αλλά και τολμηρά, γραφές-βλέμματα απονήρευτα, ανοιχτά στην έκπληξη και την απορία, γραφές συνώνυμες της νιότης. Γραφές κλεισμένες στα συρτάρια του χρόνου, γραφές σε χαρτιά κιτρινισμένα, γραφές που τόλμησαν να εκτεθούν για πρώτη φορά κι έπειτα άλλες πιο ώριμες, πιο σίγουρες για τον εαυτό τους τις έριξαν στη λήθη. Γραφές της αθωότητας, γραφές της νιότης.Ποιο είναι το νεανικό συγγραφικό πρόσωπο των ώριμων πια και καταξιωμένων φωνών της ελληνικής λογοτεχνίας; Οι “Γραφές της Αθωότητας” είναι μια σπάνια και -γιατί όχι- συλλεκτική σειρά που ρίχνει φως στα νεανικά γραπτά 15 Ελλήνων συγγραφέων, είτε είχαν ξεχαστεί σε κάποια συρτάρια, είτε είχαν δημοσιευτεί σε παλιά και δυσεύρετα πια περιοδικά.

Τάσος Αθανασιάδης (Συγγραφέας)

Τάσος Αθανασιάδης (1913-2006). Ο Τάσος Αθανασιάδης γεννήθηκε στο Σαλιχλί της Μικράς Ασίας, γιος του επιχειρηματία Μιχαήλ Αθανασιάδη, που πέθανε όταν ο συγγραφέας ήταν ακόμη παιδί, και της Ανθής Παναγιωτοπούλου. Είχε τρεις μεγαλύτερες αδελφές. Μετά την καταστροφή του 1922 η μητέρα με τα τέσσερα παιδιά της εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, όπου ο Τάσος σπούδασε νομικά, εργάστηκε για λίγα χρόνια ως δικηγόρος και ζει ως σήμερα. Παντρεύτηκε τη φιλόλογο Μαρία Δημητροπούλου. Διετέλεσε διευθυντής γραμματείας, δραματολογίου, προσωπικού και γενικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, καθώς επίσης προϊστάμενος καλλιτεχνικού προγραμματισμού του οργανισμού των ελληνικών κρατικών θεάτρων, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1972. Ταξίδεψε στην Ιαπωνία, την Ινδία, την Τουρκία, τη δυτική και κεντρική Ευρώπη, τον Καναδά και τις Η.Π.Α. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας (1955 για το “Ο Ντοστογιέβσκι από το κάτεργο στο πάθος” και 1963 για τον “Αλβέρτο Σβάιτσερ”), το βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (1959-1961 για τους “Πανθέους”), το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1969 για την “Αίθουσα του θρόνου” και 1978 για τους “Τελευταίους εγγονούς”), το Έπαθλο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1975 για τους “Φρουρούς της Αχαΐας”), το βραβείο ελληνοτουρκικής φιλίας και ειρήνης Ιπεκτσί (1989 για τα “Παιδιά της Νιόβης”), το αργυρούν μετάλλιο του ιδρύματος της Γαλλικής Ακαδημίας Τέχνες-Επιστήμες-Γράμματα και το βραβείο Χέρντερ (1997). Από το 1986 ήταν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ διετέλεσε επίσης ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα, πρόεδρος της επιτροπής κρατικών λογοτεχνικών βραβείων (1979-1980), της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Με τη λογοτεχνία άρχισε να ασχολείται από μαθητική ηλικία με δημοσιεύσεις διηγημάτων σε περιοδικά όπως η Νέα Εστία, τα Ελληνικά, η Πρωτοπορία και άλλα. Την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα γράμματα πραγματοποίησε το 1936 με τη δημοσίευση μιας μελέτης του για το Φώτο Πολίτη, την οποία διάβασε στην Αρχαιολογική Εταιρεία. Το 1943 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων “Θαλασσινοί προσκυνητές” και ένα χρόνο αργότερα τη μυθιστορηματική βιογραφία “Ταξίδι στη μοναξιά”, έργα λυρικής υφής με έμφαση στην περιγραφή του εσωτερικού κόσμου των ηρώων τους. Γρήγορα ωστόσο στράφηκε στη μυθιστορηματική γραφή της κλασικής ρεαλιστικής τεχνοτροπίας, δείχνοντας ιδιαίτερη επιμέλεια στην περιγραφή του εξωτερικού κόσμου αλλά και στην ψυχογράφηση των προσώπων. Χαρακτηριστικά του έργου του είναι η προσπάθειά του να δείξει την επίδραση ενός συγκεκριμένου κάθε φορά κοινωνικού και πολιτικού πλαισίου στη ζωή και τον ψυχισμό μεμονωμένων προσώπων και να προβάλει έτσι τη γενικότερη θεωρία του για την εξέλιξη της ζωής ως αποτέλεσμα συνεχούς πάλης ανάμεσα στις δυνάμεις του Καλού και του Κακού. Η περίπτωση του Τάσου Αθανασιάδη καλύπτει χρονικά μια περίοδο που φτάνει ως τη σύγχρονή μας πεζογραφία, υφολογικά βρίσκεται στην πεζογραφική παράδοση της γενιάς του Τριάντα. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Τάσου Αθανασιάδη βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, «Αθανασιάδης Τάσος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας1. Αθήνα, Χάρη Πάτση, 1968 και Σταυροπούλου Έρη, «Τάσος Αθανασιάδης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Βʼ, σ.50-82. Αθήνα, Σοκόλης, 1992. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

 

Έλενα Χουζούρη (Υπεύθυνος Σειράς)

Η Έλενα Χουζούρη έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές, δοκίμια και μελέτες για πρόσωπα (“Η Θεσσαλονίκη του Γιώργου Ιωάννου”) και θέματα της ελληνικής λογοτεχνίας (“Ο στρατός στη νεοελληνική λογοτεχνία”), μία συγκεντρωτική έκδοση κριτικών της για Έλληνες ποιητές και μία συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων της (2011). Στην πεζογραφία εμφανίζεται τον Δεκέμβριο του 2004 με το μυθιστόρημα “Σκοτεινός Βαρδάρης” (Κέδρος), υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας (βραχεία λίστα) και υποψήφιο για το βραβείο BALKANIKA 2006 – εκπροσωπώντας την Ελλάδα. Το φθινόπωρο του 2009 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της “Πατρίδα από βαμβάκι” (Κέδρος), υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών, μυθιστόρημα που συμπεριελήφθη στη βραχεία λίστα των λογοτεχνικών βραβείων του περιοδικού “Διαβάζω”. “Ο Σκοτεινός Βαρδάρης” έχει μεταφραστεί στα σερβικά, βουλγαρικά και τουρκικά. Ποιήματα, διηγήματα και κριτικές της έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικές εκδόσεις, καθώς και σε λογοτεχνικά περιοδικά. Ως κριτικός λογοτεχνίας έχει συνεργαστεί με την “Καθημερινή” (1995-2000) και τη “Βιβλιοθήκη” της “Ελευθεροτυπίας” (2000-2009). Κατά καιρούς συνεργάζεται με τις “Αναγνώσεις” της “Αυγής”. Οργάνωσε και διηύθυνε τις λογοτεχνικές σειρές “Γραφές της Αθωότητας” (1998) και “Ένα γράμμα για σένα” (2001) στις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Διετέλεσε σύμβουλος έκδοσης ξένης λογοτεχνίας στις εκδόσεις Πατάκη (1992-1996) και ελληνικής λογοτεχνίας στις εκδόσεις Λιβάνη (1996-1999). Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον τομέα πολιτισμού και βιβλίου στον αθηναϊκό ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Για δεκαοκτώ χρόνια ετοίμαζε και παρουσίαζε την εκπομπή βιβλίου “Ο φίλος μου κ. Γουτεμβέργιος” στο Πρώτο Πρόγραμμα (ΝΕΤ 105,8) της ΕΡΑ. Συνεργάστηκε για θέματα πολιτισμού στο τηλεοπτικό μαγκαζίνο “Τέχνη και Πολιτισμός” της δημόσιας τηλεόρασης (1987-1990). Επίσης συνεργάστηκε στην παρουσίαση βιβλίων στις τηλεοπτικές εκπομπές “Βιβλιόραμα”, “Πνεύμα αντιλογίας” και “Έχει γούστο”. Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) και της Εταιρείας Συγγραφέων, στο Δ.Σ. της οποίας έχει χρηματίσει Αντιπρόεδρος (2009-2011) και Γενικός Γραμματέας (2011-2013). Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του ηλεκτρονικού περιοδικού για το βιβλίο και τον πολιτισμό”O Anagnostis” και συνεργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας µε την εφηµερίδα Το Έθνος.