Τα βιβλία που διαμόρφωσαν την ιστορία της τέχνης

Το πα­ρόν βι­βλίο απο­τε­λεί συλ­λο­γή δο­κι­μί­ων που αφο­ρούν σε δε­κα­έ­ξι από τα πιο ση­μα­ντι­κά βι­βλία της Ιστο­ρί­ας της Τέ­χνης, δη­μο­σι­ευ­μέ­να τον εικο­στό αιώ­να. Έχο­ντας ως συγ­γρα­φείς τους κο­ρυ­φαί­ους με­λε­τη­τές και επι­με­λη­τές, τα δο­κί­μια επα­νε­ξε­τά­ζουν αυτά τα ση­μα­ντι­κά κεί­με­να, ενώ σε μια συ­νο­λι­κή προ­σέγ­γι­ση απο­τε­λούν μο­νο­πά­τι μέ­σα στον συ­χνά απο­θαρ­ρυ­ντι­κό βι­βλι­ο­γρα­φι­κό λα­βύ­ριν­θο της ιστο­ρι­ο­γρα­φί­ας της τέ­χνης: έναν οδι­κό χάρ­τη για τις δι­α­κρι­τές με­θό­δους με­λέ­της της ιστο­ρί­ας της τέ­χνης. Βα­σι­κό κρι­τή­ριο επι­λο­γής των βι­βλί­ων ήταν ο και­νο­το­μι­κός χα­ρα­κτή­ρας τους και η κα­θο­ρι­στι­κή τους συμ­βο­λή στη σφυ­ρη­λά­τη­ση νέ­ων τρό­πων κα­τα­νό­η­σης της ιστο­ρί­ας της τέ­χνης. Τα θέ­μα­τά τους κυ­μαί­νο­νται από τη με­σαι­ω­νι­κή αρ­χι­τε­κτο­νι­κή έως το έρ­γο του Matisse, από τη βυ­ζα­ντι­νή αγι­ο­γρα­φία έως τον με­τα­μο­ντερ­νι­σμό. Τη στιγ­μή που πολ­λά εισα­γω­γι­κά βι­βλία πα­ρου­σι­ά­ζουν την Ιστο­ρία της Τέ­χνης στο πλαί­σιο θε­ω­ρι­ών και με­θό­δων, αυτός ο τό­μος εστι­ά­ζει στα βι­βλία που λει­τούρ­γη­σαν ως ορό­ση­μα για τη συ­γκρό­τη­ση του συ­γκε­κρι­μέ­νου επι­στη­μο­νι­κού πε­δίου, αλ­λά και στις προ­σω­πι­κό­τη­τες και τις ιστο­ρί­ες που υπάρ­χουν πί­σω από αυτά. Τα σπου­δαία βι­βλία έχουν τη δι­κή τους ζωή που επι­μη­κύ­νε­ται με την πά­ρο­δο του χρό­νου, μέ­σα από με­τα­φρά­σεις, ανα­θε­ω­ρή­σεις και νέ­ες εκ­δό­σεις, αλ­λά κυ­ρί­ως μέ­σα από τις ανα­γνώ­σεις και τις επα­να­να­γνώ­σεις τους από γε­νε­ές ειδι­κών και φι­λο­τέ­χνων. Η επα­­νά­γνω­ση απο­τε­λεί κρί­σι­μο βή­μα προς την κα­τα­νό­η­ση του χα­ρα­κτή­ρα ενός βι­βλίου, του νο­ή­μα­τός του, αλ­λά και την αξι­ο­λό­γη­σή του, ανε­ξάρ­τη­τα από το αν αυτή χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από θαυ­μα­σμό ή αντα­γω­νι­στι­κές προ­θέ­σεις. Η επα­νά­γνω­ση μπο­ρεί επί­σης να ανα­δεί­ξει απο­κλί­σεις και συ­γκλί­σεις με­τα­ξύ βι­βλί­ων, πνευ­μα­τι­κές συ­γκρού­σεις που έχουν τη δυ­να­μι­κή τό­σο να πα­γι­ώ­σουν υπάρ­χου­σες θε­ω­ρί­ες όσο και να συ­γκρο­τή­σουν νέ­ους τρό­πους πρόσ­λη­ψης και κα­τα­νό­η­σης. Η επα­να­νά­γνω­ση εν­δέ­χε­ται ακό­μη να μας θυ­μί­σει την πρώ­τη φο­ρά που γο­η­τευ­θή­κα­με από την τέ­χνη, όχι απα­ραί­τη­τα με την έν­νοια της οπτι­κής ευχα­ρί­στη­σης αλ­λά της πνευ­μα­τι­κής τρο­φής, ενώ μπο­ρεί επι­πλέ­ον να επι­κου­ρή­σει στην ανά­κλη­ση της δι­αρ­κώς εξε­λισ­σό­με­νης ικα­νό­τη­τάς μας να κα­τα­νο­ού­με τον ιδι­ό­τυ­πο και ασα­φή χα­ρα­κτή­ρα της τέ­χνης κα­θαυ­τής.

Συλλογικό έργο (Συγγραφέας)

 

Ελένη Γέμτου (Μεταφραστής) (Επιμέλεια)

Η Ελέ­νη Γέμ­του γεν­νή­θη­κε το 1968 και απο­φοί­τη­σε από τη Γερμανική Σχολή Αθηνών το 1986. Πή­ρε το πτυ­χίο της και το 1993 το ΜΑ από το τμή­μα Κλα­σι­κής Αρ­χαι­ο­λο­γί­ας του Ludwig Maximilian Universität Μο­νά­χου.
Εκ­πό­νη­σε τη δι­δα­κτο­ρι­κή της δι­α­τρι­βή με αντι­κεί­με­νο την Ιστο­ρία της Τέ­χνης στο τμή­μα Ιστο­ρί­ας και
Αρ­χαι­ο­λο­γί­ας του ΕΚ­ΠΑ και απέ­κτη­σε το δι­δα­κτο­ρι­κό της το 2001. Εξε­λέ­γη Επί­κου­ρη κα­θη­γή­τρια του
τμή­μα­τος Ιστο­ρί­ας και Φι­λο­σο­φί­ας της Επι­στή­μης στο Εθνι­κό και Κα­πο­δι­στρι­α­κό Πα­νε­πι­στή­μιο Αθη­νών. Έχει ερ­γα­στεί σε μου­σεία, εκ­παι­δευ­τι­κούς ορ­γα­νι­σμούς, ενώ υπήρ­ξε για πολ­λά χρό­νια υπεύ­θυ­νη των
εκ­παι­δευ­τι­κών προ­γραμ­μά­των του οίκου δη­μο­πρα­σι­ών Christies στην Αθή­να. Από το 2005 δι­δά­σκει στο ΙΦΕ (πρώ­ην ΜΙ­ΘΕ) του ΕΚ­ΠΑ, αρ­χι­κά ως λέ­κτο­ρας και στη συ­νέ­χεια ως επί­κου­ρη κα­θη­γή­τρια. Αντι­κεί­με­νο της είναι η Ιστο­ρία της Τέ­χνης με έμ­φα­ση στη σχέ­ση Τέ­χνης και Επι­στή­μης, αλ­λά και η με­θο­δο­λο­γία της Ιστο­ρι­ο­γρα­φί­ας της Τέ­χνης. Έχει συμ­με­τά­σχει σε ελ­λη­νι­κά και δι­ε­θνή συ­νέ­δρια. Επί­σης, έχει δη­μο­σι­εύ­σει επι­στη­μο­νι­κά άρ­θρα σε ελ­λη­νι­κά και δι­ε­θνή επι­στη­μο­νι­κά πε­ρι­ο­δι­κά.

(Πηγή: “Εκδόσεις Επίκεντρο”, 2022)

 

Richard Shone (Επιμέλεια)

Ο Richard Shone (γεν­νη­μέ­νος το 1949) είναι Βρε­τα­νός ιστο­ρι­κός τέ­χνης και κρι­τι­κός τέ­χνης με ειδί­κευ­ση στη βρε­τα­νι­κή μο­ντέρ­να τέ­χνη και από το 2003–15 ήταν συ­ντά­κτης του πε­ρι­ο­δι­κού The Burlington Magazine.

(Πηγή: “Εκδόσεις Επίκεντρο”, 2022)

 

 

 

 

 

John-Paul Stonard (Επιμέλεια)

Ο John-Paul Stonard είναι συγ­γρα­φέ­ας, ιστο­ρι­κός τέ­χνης και μέ­λος της συμ­βου­λευ­τι­κής επι­τρο­πής του πε­ρι­ο­δι­κού The Burlington Magazine, όπου ερ­γά­στη­κε ως συ­ντά­κτης από το 2005 έως το 2010. Ολο­κλή­ρω­σε το δι­δα­κτο­ρι­κό του στο Courtauld Institute of Art και έχει κα­νει πολ­λές δη­μο­σι­εύ­σεις πά­νω στην μο­ντέρ­να και σύγ­χρο­νη τέ­χνη.

(Πηγή: “Εκδόσεις Επίκεντρο”, 2022)