Τα πολιτιστικά προϊόντα στην εκπαίδευση

“Η εκπαίδευση είναι το πιο ισχυρό όπλο που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να αλλάξεις τον κόσμο”. Ν. Μαντέλα Kάθε ουσιαστική εκπαιδευτική διαδικασία «πρέπει να λειτουργεί με αποδοχή κάθε διάστασης της εμπειρίας του εκπαιδευόμενου» όπως υποστήριζε ο Carl Rogers, επιδεικνύοντας το είδος της εμπάθειας που οδηγεί στη διαμόρφωση ενός πιο λειτουργικού εαυτού. Ο τρόπος, άλλωστε, με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η έννοια του «ελεύθερου χρόνου» έχει μετασχηματισθεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδιαίτερα με την ενδυνάμωση των Πολιτιστικών Βιομηχανιών σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Όπως έχει επισημανθεί (βιβλιογραφικές αναφορές θα συμπληρωθούν καθώς χρησιμοποιούνται ολόκληρες παράγραφοι) ‘’η καλλιέργεια και η διάδοση ψυχαγωγικών συνηθειών σε συνδυασμό με τις ποικίλες καταναλωτικές διαστάσεις και πρακτικές που προσανατολίζονται σε διαφορετικά «ακροατήρια» ανατροφοδοτεί τη διαδικασία παραγωγής του «παραδοσιακού» πολιτιστικού αγαθού (λ.χ., κινηματογράφος, μουσική, κ.ά.) και ίδρυσης νέων πολιτιστικών βιομηχανιών που σχετίζονται με τις σύγχρονες τάσεις (βλ. διαδίκτυο) στο πεδίο των Νέων Τεχνολογιών. Το βιβλίο αυτό αρχίζει με την φράση της Μ. Γιουρσενάρ. Δεν είναι τυχαίο. Μπορεί ο και η άνθρωπος να παραμένει ένα έκπαγλο, αντιφατικό, ελπιδοφόρο και συχνά χαμένο, στοίχημα μπροστά στην ομορφιά και στην ασχήμια του κόσμου. Αλλά η Παιδεία κι η Τέχνη επιμένουν… Η ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση που υπάρχει μεταξύ εκπαίδευσης και πολιτισμού και η διερεύνηση της σε επίπεδο εκπαιδευτικής πρακτικής, οι νέες δυνατότητες προβολής, ερμηνείας κατανόησης, και αξιοποίησης βασικών προϊόντων, θεωριών και εννοιών της πολιτισμικής πραγματικότητας που προσέφερε η νέα τεχνολογία, δεν άργησαν, στις αρχές του 21ου αιώνα, (σε μια εποχή βαθύτατων κοινωνικών και πολιτιστικών μεταβολών, μια εποχή «σύγχυσης» μεταξύ σημαντικού κι ασήμαντου και διαμάχης για το τι θα αποδειχθεί «σημαντικό» κι «ασήμαντο» στο μέλλον), να δημιουργήσουν την Πολιτιστική Εκπαίδευση (Π.Ε.) ως ένα ιδιαίτερο και πολυσήμαντο πεδίο πράξης έρευνας και παιδαγωγικής. Όσοι/ες επιμένουν να αγωνίζονται για κάτι καλύτερο στη ζωή, σε μια αίθουσα διδασκαλίας, σε μια σκηνή θεάτρου, σε ένα εργοστάσιο ή σε μία γειτονιά, γίνονται από μόνοι/ες τους μάρτυρες μιας φύσης πιο πολύπλοκης από όσο τη θέλουν τα κουτάκια των επίσημων ρητορικών. Και μιας παιδαγωγικής που αρνείται να εκχωρήσει την υποχρέωση της να συμβάλλει σε έναν δικαιότερο κόσμο. Η εποχή είναι δύσκολη και πολλοί/ές κρύβονται πίσω από τις δυσκολίες, οι οποίες μπορούν να μας στερήσουν τα πάντα εκτός από αυτό που «επιβιώνει», δλδ το μέταλλο που έχουμε δομήσει στην ψυχή και στην προσωπικότητα μας για να τις αντιμετωπίσουμε δίχως να αποκτηνωθούμε. Η σημαντικότητα της παιδείας, και φυσικά της Πολιτιστικής Εκπαίδευσης ευρύτερα μα κι εντός της εγκύκλιας εκδοχής της, υπενθυμίζει την φράση της Μ. Γιουρσενάρ: «Τίποτε δεν είναι πιο αργό από την γέννηση του αληθινού ανθρώπου».

Ελένη Καρασαββίδου (Συγγραφέας)

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1979. Σπούδασε παιδαγωγικά και κατόπιν ΜΜΕ στο ΑΠΘ. Επίσης, με υποτροφία του Πανεπιστημίου του Nottigham, “Πολιτισμική Κοινωνιολογία” και ολοκληρώνει τώρα το 2ο μεταπτυχιακό της στην Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ. Τιμήθηκε με υποτροφία επίδοσης από τα Ιδρύματα Κρατικών Υποτροφιών κι έχει συμμετοχή σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια. Έχει γράψει τέσσερα βιβλία και πολλά άρθρα και δοκίμια. Συμμετέχει έμπρακτα σε πολιτικούς φορείς διεθνώς και σε κοινωνικά κινήματα. Συνδημιουργός του διαδικτυακού τόπου http://www.agitprop.gr/.