Τετράδια από το ταξίδι στην Κίνα

Τα “Τετράδια από το ταξίδι στην Κίνα” του Roland Barthes κυκλοφορούν για πρώτη φορά 38 χρόνια μετά το πιο παράδοξο ταξίδι Ευρωπαίων διανοουμένων στην Κίνα στο αποκορύφωμα της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης. Την άνοιξη του 1974 ο Roland Barthe θα ταξιδέψει στην Κίνα ως επίσημος προσκεκλημένος της κυβέρνησης, μαζί με την Julia Kristeva, τον Philippe Sollers, τον Marcelin Pleynet και τον Francois Wahl. Θα επισκεφθεί, εκών άκων, κομμούνες, εργοστάσια, σχολεία, πανεπιστήμια, θα ακούσει ατελείωτες ιδεολογικές “εισηγήσεις” πάνω στην πολιτική κατάσταση, θα προσπαθήσει, συχνά εις μάτην, να διεισδύσει στην πραγματικότητα αυτής της υπό διαμόρφωση κοινωνίας, και θα εξουθενωθεί από την πανταχού παρουσία των κομματικών στερεοτύπων που αποκλείουν το απρόοπτο, τη ρωγμή, το τυχαίο. Τα ολιγοσέλιδα ως προς την έκταση και επιγραμματικά ως προς το ύφος τετράδια που φιλοξένησαν τις εντυπώσεις του Barthes από το ταξίδι στην Κίνα αποκαλύπτουν ένα βλέμμα αποστασιοποιημένο, ευαίσθητο στις λεπτομέρειες, τα χρώματα, τα τοπία, τα μικρογεγονότα της καθημερινότητας και ταυτόχρονα αναδεικνύουν μια σκέψη σε συνεχή εγρήγορση, επιδιδόμενη σε ένα αδιάκοπο “εις εαυτόν” που αντιπαρατίθεται στην οχλοβοή και την υπερκινητικότητα του ταξιδιού. “Aυτό που κάνει τόσο ξεχωριστό και διακριτικά πολιτικό το βλέμμα του Barthes σ’ αυτές τις γοητευτικές σελίδες από το ταξίδι του στην Κίνα είναι η ένταση της αντίστασης του στο προφανές και η συνεχής αναζήτηση του παράξενου και του διφορούμενου.” [Michel Wood, Πανεπιστήμιο Princeton]