«Το αστείο», το μυθιστόρημα με το οποίο έγινε παγκοσμίως γνωστός ο Μίλαν Κούντερα, κυκλοφορεί και πάλι, 30 χρόνια έπειτα από την πρώτη του έκδοση στη χώρα μας, σε νέα μετάφραση, με βάση την αναθεωρημένη, οριστική έκδοση του έργου, που πραγματοποιήθηκε στα γαλλικά από τον συγγραφέα.
«Ο οπτιμισμός είναι το όπιο του λαού. Το υγιές πνεύμα βρομάει βλακεία. Ζήτω ο Τρότσκι.» Με αυτά τα λόγια θέλησε να πειράξει την ενθουσιώδη φίλη του ο Λούντβιχ, ο ήρωας του βιβλίου. Και γι’ αυτό το αστείο θα διαγραφεί από το κόμμα, θα αποβληθεί από το πανεπιστήμιο, θα καταταγεί στο στρατό σε τάγμα «τιμωρημένων» και θα υπηρετήσει τη θητεία του δουλεύοντας στα ορυχεία, στα οποία θα παραμείνει «εθελοντικά» άλλα τρία χρόνια.
«Το αστείο» γράφτηκε το 1965 και πρόλαβε να εκδοθεί στην Τσεχοσλοβακία το 1967. Την εποχή της «άνοιξης της Πράγας» και του βίαιου τερματισμού της με την εισβολή των ρωσικών τανκς, «Το αστείο» αποτελούσε μια ηχηρή καταγγελία του σοβιετικού σοσιαλιστικού μοντέλου· έγινε έτσι το «ευαγγέλιο της εποχής» και γνώρισε τεράστια επιτυχία διεθνώς.
Το ίδιο συνέβη και στην Ελλάδα, όπου κυκλοφόρησε το 1971, με την επιπλέον φόρτιση που συνεπαγόταν για μας η δικτατορία της 21ης Απριλίου και η νωπή διάσπαση του κομμουνιστικού κόμματος. Έτσι υπερτονίστηκε και εδώ η πολιτική διάσταση του έργου και παραμερίστηκε η καθαυτό μυθιστορηματική του αξία. Γι’ αυτό και παρουσιάζει ενδιαφέρον να το επαναπροσεγγίσουμε σήμερα, έπειτα από τριάντα χρόνια, και να το ανακαλύψουμε στις πραγματικές του διαστάσεις, να ανακαλύψουμε βασικά, πίσω από την υποτιθέμενη πολιτική καταγγελία, το γνωστό μας έκτοτε, ιδιότυπο κουντερικό χιούμορ.
(εφημερίδα «Η Καθημερινή», 9/6/2002)
Milan Kundera (Συγγραφέας)
Ο τσέχος συγγραφέας Μίλαν Κούντερα γεννήθηκε στο Μπρνο, το 1929, και ζει στη Γαλλία, τη δεύτερη πατρίδα του, από το 1975. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα: “Το αστείο”, “Η ζωή είναι αλλού”, “Το βαλς του αποχαιρετισμού”, “Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης”, “Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι”, “Η αθανασία”, καθώς επίσης τη συλλογή διηγημάτων “Κωμικοί έρωτες” -όλα στην τσέχικη γλώσσα. Όπως και τα παλαιότερα δοκίμια “Η τέχνη του μυθιστορήματος” και οι “Προδομένες διαθήκες”. Τα πιο πρόσφατα όμως, μυθιστορήματά του -“Η βραδύτητα”, “Η ταυτότητα” και “Η άγνοια” γράφτηκαν στα γαλλικά.
Γιάννης Η. Χάρης (Μεταφραστής)
Ο Γιάννης Η. Χάρης γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Από το 1971 εργάστηκε σαν διορθωτής κειμένων και επιμελητής εκδόσεων, δίδαξε ελληνικά σε αμερικανικά κολεγιακά προγράμματα, σπούδασε βυζαντινή μουσική κοντά στον Σίμωνα Καρά και ταξίδεψε με την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου. Από το 1999 ώς το 2011 επιφυλλιδογράφος στα “Νέα”, τώρα στην “Εφημερίδα των Συντακτών”.
Από το 1994 μεταφράζει το συνολικό έργο του Μίλαν Κούντερα (βραβείο λογοτεχνικής μετάφρασης του ΕΚΕΜΕΛ 2011 για τη Συνάντηση).
Από τις εκδόσεις “Πατάκη” κυκλοφορεί η έκδοση Γ. Η. Χάρης (επιμ.), “Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα” (2001, 9η έκδ. 2009), και από τις εκδόσεις “Πόλις” “Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη” (α΄ τόμ. 2003, 3η έκδ. 2008, β΄ τόμ. 2008).
