Το βιβλίο της Ευδοκίας

Τη μάνα μου τη λέγανε Ευδοκία κι αυτή είναι η ιστορία της καθώς και η ιστορία των ανθρώπων που την πλαισίωναν στο τόσο σύντομο αλλά και τόσο τραγικό πέρασμά της από τον κόσμο. Αν μου ζητούσατε να περιγράψω το βλέμμα της μάνας μου με μία μόνο λέξη, αυτή που αβίαστα έρχεται στο νου μου είναι η λέξη «αντάρα». Έτσι τη θυμάμαι, ως μια μεσογειακή λυγερόκορμη καλλονή, με βλέμμα θεοσκότεινο, ανταριασμένο σαν την γκριζόμαυρη θάλασσα που μας ταξίδεψε στην Αμερική το φθινόπωρο του 1950. Φεύγοντας, άφηνε πίσω της τα πάντα: τη μάνα της, τα δύο αδέρφια της, το σπίτι της και μια χώρα ρημαγμένη και εξαθλιωμένη από έναν παγκόσμιο πόλεμο και μια εμφύλια σύρραξη χειρότερη από τη φασιστική λαίλαπα που σάρωσε όλη την Ευρώπη. Ακολούθησε το πεπρωμένο της, που ζητούσε εκδίκηση. Σύντομα οι πρώτες θύελλες των ανέμων που σπάρθηκαν στην Ελλάδα θα ξεσπάσουν στη Γη της Επαγγελίας, απαιτώντας αιματηρές ανθρωποθυσίες για να κοπάσει η οργή τους και να επέλθει η νηνεμία. Όταν η Ευδοκία παντρεύτηκε τον Αριστείδη, κανείς στο χωριό δεν μπορούσε να πιστέψει πως ένα κορίτσι μόλις δεκαεννιά χρονών κι από το γάργαρο νερό γαργαρότερο δόθηκε στο μαυραγορίτη Αριστείδη. Η αλήθεια, όμως, είναι πως η μάνα μου συναίνεσε σ’ αυτή την παράταιρη ένωση. Όταν κάποτε, μικρό κοριτσάκι και γεμάτο περιέργεια όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας μου, τη ρώτησα αν αγαπούσε τον μπαμπά, εκείνη είχε πει ένα ξερό «όχι», κι όταν επέμεινα να μάθω γιατί τότε τον παντρεύτηκε, αρκέστηκε σε ένα εξίσου ξερό «έτσι». Είχα την εντύπωση πως πίσω από αυτή τη λακωνική απάντηση κρυβόταν μια μεγάλη ιστορία που δεν ήθελε να τη μοιραστεί με κανέναν.